Proverbs 27
1 Boast not thyself of tomorrow; for thou knowest not what a day may bring forth.
Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.
2 Let another man praise thee, and not thine own mouth; a stranger, and not thine own lips.
Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.
3 A stone is heavy, and the sand weighty; but a fool’s vexation is heavier than them both.
Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.
4 Wrath is cruel, and anger is outrageous; but who is able to stand before jealousy?
Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?
5 Better is open rebuke than love that is hidden.
Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.
6 Faithful are the wounds of a friend: but the kisses of an enemy are profuse.
Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.
7 The full soul loatheth an honeycomb: but to the hungry soul every bitter thing is sweet.
Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.
8 As a bird that wandereth from her nest, so is a man that wandereth from his place.
Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.
9 Ointment and perfume rejoice the heart: so doth the sweetness of a man’s friend [that cometh] of hearty counsel.
Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.
10 Thine own friend, and thy father’s friend, forsake not; and go not to thy brother’s house in the day of thy calamity: better is a neighbour that is near than a brother far off.
Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.
11 My son, be wise, and make my heart glad, that I may answer him that reproacheth me.
Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.
12 A prudent man seeth the evil, [and] hideth himself: [but] the simple pass on, [and] suffer for it.
Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.
13 Take his garment that is surety for a stranger; and hold him in pledge [that is surety] for a strange woman.
Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
14 He that blesseth his friend with a loud voice, rising early in the morning, it shall be counted a curse to him.
Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.
15 A continual dropping in a very rainy day and a contentious woman are alike:
Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;
16 He that would restrain her restraineth the wind, and his right hand encountereth oil.
Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.
17 Iron sharpeneth iron; so a man sharpeneth the countenance of his friend.
Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.
18 Whoso keepeth the fig tree shall eat the fruit thereof; and he that waiteth on his master shall be honoured.
Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.
19 As in water face [answereth] to face, so the heart of man to man.
Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.
Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)
21 The fining pot is for silver, and the furnace for gold, and a man is [tried] by his praise.
Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.
22 Though thou shouldest bray a fool in a mortar with a pestle among bruised corn, yet will not his foolishness depart from him.
Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.
23 Be thou diligent to know the state of thy flocks, [and] look well to thy herds:
Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.
24 For riches are not for ever; and doth the crown endure unto all generations?
Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.
25 The hay is carried, and the tender grass sheweth itself, and the herbs of the mountains are gathered in.
Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.
26 The lambs are for thy clothing, and the goats are the price of the field:
Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.
27 And [there will be] goats’ milk enough for thy food, for the food of thy household; and maintenance for thy maidens.
Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.
