Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, so honour is not seemly for a fool.
Jak śnieg w lecie i jak deszcz we żniwa, tak głupiemu nie przystoi chwała.
2 As the sparrow in her wandering, as the swallow in her flying, so the curse that is causeless lighteth not.
Jak ptak się tuła [i] jak jaskółka lata, tak nie przyjdzie niezasłużone przekleństwo.
3 A whip for the horse, a bridle for the ass, and a rod for the back of fools.
Bicz na konia, wędzidło na osła, a kij na grzbiet głupiego.
4 Answer not a fool according to his folly, lest thou also be like unto him.
Nie odpowiadaj głupiemu według jego głupoty, abyś i ty nie był do niego podobny.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own conceit.
Odpowiedz głupiemu według jego głupoty, aby nie był mądry we własnych oczach.
6 He that sendeth a message by the hand of a fool cutteth off [his own] feet, [and] drinketh in damage.
Kto powierza głupiemu posłannictwo, odcina sobie nogi i pije na własną szkodę.
7 The legs of the lame hang loose: so is a parable in the mouth of fools.
[Jak] nierówne są nogi chromego, tak przysłowie w ustach głupich.
8 As a bag of gems in a heap of stones, so is he that giveth honour to a fool.
Jaki jest ten, kto przywiązuje kamień do procy, taki ten, kto oddaje cześć głupiemu.
9 [As] a thorn that goeth up into the hand of a drunkard, so is a parable in the month of fools.
Jak cierń wbija się w rękę pijaka, tak przysłowie w ustach głupców.
10 [As] an archer that woundeth all, so is he that hireth the fool and he that hireth them that pass by.
Wielki [Bóg] stworzył wszystko i odpłaca głupiemu, odpłaca również przestępcom.
11 As a dog that returneth to his vomit, [so is] a fool that repeateth his folly.
[Jak] pies powraca do swoich wymiocin, tak głupi powtarza swoją głupotę.
12 Seest thou a man wise in his own conceit? there is more hope of a fool than of him.
Widzisz człowieka, co mądry w swoich oczach? Więcej nadziei dla głupca niż dla niego.
13 The sluggard saith, There is a lion in the way; a lion is in the streets.
Leniwy mówi: Lew na drodze, lew na ulicach.
14 [As] the door turneth upon its hinges, so doth the sluggard upon his bed.
Jak drzwi się obracają na swoich zawiasach, tak leniwy na swoim łóżku.
15 The sluggard burieth his hand in the dish; it wearieth him to bring it again to his mouth.
Leniwy kryje rękę pod pachę, a ciężko mu ją podnosić do ust.
16 The sluggard is wiser in his own conceit than seven men that can render a reason.
Leniwy uważa się za mądrzejszego niż siedmiu odpowiadających rozsądnie.
17 He that passeth by, [and] vexeth himself with strife belonging not to him, is [like] one that taketh a dog by the ears.
Kto przechodzi i wtrąca się w cudzy spór, jest jak ten, który łapie psa za uszy.
18 As a madman who casteth firebrands, arrows, and death;
Jak szalony wypuszcza iskry, strzały i śmierć;
19 So is the man that deceiveth his neighbour, and saith, Am not I in sport?
Taki jest każdy, kto zwodzi swego bliźniego i mówi: Czy nie żartowałem?
20 For lack of wood the fire goeth out: and where there is no whisperer, contention ceaseth.
Gdy nie ma drew, ogień gaśnie; tak gdy nie ma plotkarza, ustaje spór.
21 [As] coals are to hot embers, and wood to fire; so is a contentious man to inflame strife.
Jak węgiel dla żaru i drwa do ognia, tak kłótliwy człowiek do wzniecenia sporu.
22 The words of a whisperer are as dainty morsels, and they go down into the innermost parts of the belly.
Słowa plotkarzy są [jak] rany; przenikają do głębi wnętrzności.
23 Fervent lips and a wicked heart are [like] an earthen vessel overlaid with silver dross.
Palące wargi i złe serce [są jak] gliniana skorupa pokryta żużlem srebrnym.
24 He that hateth dissembleth with his lips, but he layeth up deceit within him:
Ten, kto nienawidzi, udaje wargami, lecz w sercu knuje podstęp.
25 When he speaketh fair, believe him not; for there are seven abominations in his heart:
Gdy mówi miłym głosem, nie wierz mu, bo siedem obrzydliwości ma w swoim sercu.
26 Though [his] hatred cover itself with guile, his wickedness shall be openly shewed before the congregation.
Nienawiść [człowieka] bywa pokryta podstępem, [ale] jego niegodziwość będzie odkryta na zgromadzeniu.
27 Whoso diggeth a pit shall fall therein: and he that rolleth a stone, it shall return upon him.
Kto kopie dół, wpadnie w niego; kto kamień toczy, na niego się on obróci.
28 A lying tongue hateth those whom it hath wounded; and a flattering mouth worketh ruin.
Kłamliwy język nienawidzi [tych, których] uciska, a usta pochlebcze prowadzą do zguby.
