Proverbs 24
1 Be not thou envious against evil men, neither desire to be with them.
| به اشخاص شریر حسادت نورز و آرزو نکن که با آنها دوست شوی، |
2 For their heart studieth oppression, and their lips talk of mischief.
| زیرا تمام فکر و ذکر آنها این است که به مردم ظلم کنند. |
3 Through wisdom is an house builded; and by understanding it is established:
| خانه با حکمت بنا می‌شود و با فهم استوار می‌گردد، |
4 And by knowledge are the chambers filled with all precious and pleasant riches.
| اتاقهایش با دانایی از اسباب نفیس و گرانبها پر می‌شود. |
5 A wise man is strong; yea, a man of knowledge increaseth might.
| آدم دانا و فهمیده از قدرت زیاد برخوردار است و دائم به قدرت خویش می‌افزاید. |
6 For by wise guidance thou shalt make thy war: and in the multitude of counsellors there is safety.
| پیروزی در جنگ بستگی به تدابیر خوب و مشورت زیاد دارد. |
7 Wisdom is too high for a fool: he openeth not his mouth in the gate.
| نادان نمی‌تواند به حکمت دست یابد؛ وقتی موضوع مهمی مورد بحث قرار می‌گیرد، او حرفی برای گفتن ندارد. |
8 He that deviseth to do evil, men shall call him a mischievous person.
| کسی که دائم نقشه‌های پلید در سر بپروراند، عاقبت رسوا خواهد شد. |
9 The thought of the foolish is sin: and the scorner is an abomination to men.
| نقشه‌های آدم جاهل گناه‌آلود است و کسی که دیگران را مسخره می‌کند مورد نفرت همهٔ مردم می‌باشد. |
10 If thou faint in the day of adversity, thy strength is small.
| اگر نتوانی سختیهای زندگی را تحمل کنی، آدم ضعیفی هستی. |
11 Deliver them that are carried away unto death, and those that are ready to be slain see that thou hold back.
| از نجات دادن کسی که به ناحق به مرگ محکوم شده است کوتاهی نکن. |
12 If thou sayest, Behold, we knew not this: doth not he that weigheth the hearts consider it? and he that keepeth thy soul, doth not he know it? and shall not he render to every man according to his work?
| نگو که از جریان بی‌خبر بوده‌ای، زیرا خدایی که جان تو در دست اوست و از دل تو آگاه است، می‌داند که تو از همه چیز باخبر بوده‌ای. او هر کسی را مطابق اعمالش جزا خواهد داد. |
13 My son, eat thou honey, for it is good; and the honeycomb, which is sweet to thy taste:
| پسرم، همان‌طور که خوردن عسل کام تو را شیرین می‌کند، همچنان کسب حکمت برای جان تو شیرین خواهد بود. کسی که حکمت بیاموزد آیندهٔ خوبی در انتظارش خواهد بود و امیدهایش بر باد نخواهد رفت. |
14 So shalt thou know wisdom to be unto thy soul: if thou hast found it, then shall there be a reward, and thy hope shall not be cut off.
15 Lay not wait, O wicked man, against the habitation of the righteous; spoil not his resting place:
| ای شریر، در کمین خانۀ شخص عادل نباش و منزلی را که او در آن زندگی می‌کند، تاراج نکن، |
16 For a righteous man falleth seven times, and riseth up again: but the wicked are overthrown by calamity.
| زیرا عادل حتی اگر هفت بار هم بیفتد، باز برخواهد خاست، اما شریران گرفتار بلا شده، سرنگون خواهند شد. |
17 Rejoice not when thine enemy falleth, and let not thine heart be glad when he is overthrown:
| وقتی دشمنت دچار مصیبتی می‌شود شادی نکن و هنگامی که می‌افتد دلشاد نشو، |
18 Lest the LORD see it, and it displease him, and he turn away his wrath from him.
| زیرا ممکن است خداوند این کار تو را نپسندد و از مجازات او دست بردارد! |
19 Fret not thyself because of evil-doers; neither be thou envious at the wicked:
| به سبب بدکاران خودت را ناراحت نکن و به آنها حسادت نورز، |
20 For there will be no reward to the evil man; the lamp of the wicked shall be put out.
| زیرا شخص بدکار آینده‌ای ندارد و چراغش خاموش خواهد شد. |
21 My son, fear thou the LORD and the king: [and] meddle not with them that are given to change:
| پسرم، از خداوند و پادشاه بترس و با کسانی که بر ضد ایشان شورش می‌کنند همدست نشو، |
22 For their calamity shall rise suddenly; and who knoweth the destruction of them both?
| کیست که بداند خداوند یا پادشاه چه بلایی بر سر چنین کسان خواهد آورد؟ |
23 These also are [sayings] of the wise. To have respect of persons in judgment is not good.
| قاضی نباید در داوری از کسی طرفداری کند. |
24 He that saith unto the wicked, Thou art righteous; peoples shall curse him, nations shall abhor him:
| هر که به مجرم بگوید: «تو بی‌گناهی»، مورد لعنت و نفرت همهٔ مردم واقع خواهد شد، |
25 But to them that rebuke [him] shall be delight, and a good blessing shall come upon them.
| ولی آنکه گناهکار را محکوم کند سعادت و برکت نصیبش خواهد گردید. |
26 He kisseth the lips that giveth a right answer.
| جواب صادقانه مانند بوسهٔ دوست دلچسب است. |
27 Prepare thy work without, and make it ready for thee in the field; and afterwards build thine house.
| اول کسب و کاری داشته باش بعد خانه و خانواده تشکیل بده. |
28 Be not a witness against thy neighbour without cause; and deceive not with thy lips.
| علیه همسایهٔ خود شهادت دروغ نده و سخنان نادرست درباره‌اش بر زبان نیاور. |
29 Say not, I will do so to him as he hath done to me; I will render to the man according to his work.
| نگو: «هر چه بر سرم آورده تلافی خواهم کرد.» |
30 I went by the field of the slothful, and by the vineyard of the man void of understanding;
| از کنار مزرعهٔ شخص تنبل و کم‌عقل گذشتم؛ |
31 And, lo, it was all grown over with thorns, the face thereof was covered with nettles, and the stone wall thereof was broken down.
| همه جا خار روییده بود، علفهای هرز زمین را پوشانده و دیوار مزرعه فرو ریخته بود. |
32 Then I beheld, and considered well: I saw, and received instruction.
| با دیدن این منظره به فکر فرو رفتم و این درس را آموختم: |
33 [Yet] a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
| کمی خواب بیشتر، کمی چُرت بیشتر، کمی دست رو دست گذاشتن و استراحت بیشتر، |
34 So shall thy poverty come as a robber; and thy want as an armed man.
| و فقر و تنگدستی همچون راهزنی مسلح به سراغ تو خواهد آمد. |
