Proverbs 18
1 He that separateth himself seeketh [his own] desire, and rageth against all sound wisdom.
Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
2 A fool hath no delight in understanding, but only that his heart may reveal itself.
Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
3 When the wicked cometh, there cometh also contempt, and with ignominy cometh reproach.
Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
4 The words of a man’s mouth are as deep waters; the wellspring of wisdom is as a flowing brook.
Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
5 To accept the person of the wicked is not good, [nor] to turn aside the righteous in judgment.
Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
6 A fool’s lips enter into contention, and his mouth calleth for stripes.
Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
7 A fool’s mouth is his destruction, and his lips are the snare of his soul.
Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
8 The words of a whisperer are as dainty, morsels, and they go down into the innermost parts of the belly.
Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
9 He also that is slack in his work is brother to him that is a destroyer.
Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
10 The name of the LORD is a strong tower: the righteous runneth into it, and is safe.
Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
11 The rich man’s wealth is his strong city, and as an high wall in his own imagination.
Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
12 Before destruction the heart of man is haughty, and before honour [goeth] humility.
Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
13 He that giveth answer before he heareth, it is folly and shame unto him.
Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
14 The spirit of a man will sustain his infirmity; but a broken spirit who can bear?
Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
15 The heart of the prudent getteth knowledge; and the ear of the wise seeketh knowledge.
Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
16 A man’s gift maketh room for him, and bringeth him before great men.
Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
17 He that pleadeth his cause first [seemeth] just; but his neighbour cometh and searcheth him out.
Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
18 The lot causeth contentions to cease, and parteth between the mighty.
Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
19 A brother offended [is harder to be won] than a strong city: and [such] contentions are like the bars of a castle.
Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
20 A man’s belly shall be filled with the fruit of his mouth; with the increase of his lips shall he be satisfied.
Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
21 Death and life are in the power of the tongue; and they that love it shall eat the fruit thereof.
Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
22 Whoso findeth a wife findeth a good thing, and obtaineth favour of the LORD.
Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
23 The poor useth entreaties: but the rich answereth roughly.
Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
24 He that maketh many friends [doeth it] to his own destruction: but there is a friend that sticketh closer than a brother.
Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.
