Proverbs 15
1 A SOFT answer turneth away wrath: but a grievous word stirreth up anger.
Ang malumanay na sagot ay nag-aalis ng poot, pero ang malupit na salita ay nagsasanhi ng galit.
2 The tongue of the wise uttereth knowledge aright: but the mouth of fools poureth out folly.
Ang dila ng mga matatalinong tao ay sinasang-ayunan ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay nagbubugso nang kamangmangan.
3 The eyes of the LORD are in every place, keeping watch upon the evil and the good.
Ang mga mata ni Yahweh ay nasa lahat ng dako, patuloy na nagmamasid sa masama at mabuti.
4 A wholesome tongue is a tree of life: but perverseness therein is a breaking of the spirit.
Ang dilang nagpapagaling ay puno ng buhay, pero ang mapanlinlang na dila ay sumisira ng kalooban.
5 A fool despiseth his father’s correction: but he that regardeth reproof getteth prudence.
Hinahamak ng mangmang ang disiplina ng kaniyang ama, pero ang siyang natututo mula sa pagtatama ay marunong.
6 In the house of the righteous is much treasure: but in the revenues of the wicked is trouble.
Sa bahay ng mga gumagawa ng tama ay mayroong labis na kayamanan, pero ang kinikita ng mga masasamang tao ay nagbibigay ng gulo sa kanila.
7 The lips of the wise disperse knowledge: but the heart of the foolish [doeth] not so.
Ang labi ng mga matatalinong tao ay nagbabahagi ng kaalaman, pero hindi ang puso ng mga mangmang.
8 The sacrifice of the wicked is an abomination to the LORD: but the prayer of the upright is his delight.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga pag-aalay ng mga masasamang tao, pero kasiyahan sa kaniya ang panalangin ng mga matuwid na tao.
9 The way of the wicked is an abomination to the LORD: but he loveth him that followeth after righteousness.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang paraan ng mga masasamang tao, pero mahal niya ang siyang nanatili sa tama.
10 There is grievous correction for him that forsaketh the way: [and] he that hateth reproof shall die.
Ang malupit na disiplina ay hinihintay ang sinumang tatalikod sa tamang daan at ang siyang galit sa pagtatama ay mamamatay.
11 Sheol and Abaddon are before the LORD: how much more then the hearts of the children of men! (Sheol h7585)
Ang Sheol at pagkawasak ay nasa harap ni Yahweh; gaano pa kaya ang puso ng mga kaapu-apuhan ng sangkatauhan? (Sheol h7585)
12 A scorner loveth not to be reproved: he will not go unto the wise.
Ang mangungutya ay galit sa pagtatama; hindi siya magiging marunong.
13 A merry heart maketh a cheerful countenance: but by sorrow of heart the spirit is broken.
Ang pusong nagagalak ay ginagawang maaya ang mukha, pero ang matinding lungkot ay sumisira ng diwa.
14 The heart of him that hath understanding seeketh knowledge: but the mouth of fools feedeth on folly.
Ang puso ng umuunawa ay humahanap ng kaalaman, pero ang bibig ng mga mangmang ay kumakain ng kahangalan.
15 All the days of the afflicted are evil: but he that is of a cheerful heart [hath] a continual feast.
Lahat ng araw ng mga taong inaapi ay napakahirap, pero ang nagagalak na puso ay may piging na walang katapusan.
16 Better is little with the fear of the LORD, than great treasure and trouble therewith.
Mas mabuti ang kaunti na may takot kay Yahweh kaysa sa labis na kayamanan na may kaguluhan.
17 Better is a dinner of herbs where love is, than a stalled ox and hatred therewith.
Mas mabuti ang pagkain na may mga gulay na may mayroong pag-ibig kaysa sa isang pinatabang guya na hinain na may galit.
18 A wrathful man stirreth up contention: but he that is slow to anger appeaseth strife.
Ang galit na tao ay pumupukaw ng mga pagtatalo, pero ang taong matagal magalit ay pinapayapa ang isang alitan.
19 The way of the sluggard is as an hedge of thorns: but the path of the upright is made an highway.
Ang daanan ng taong tamad ay tulad ng isang lugar na may bakod na tinik, pero ang daanan ng matuwid ay gawa sa daanang tuloy-tuloy.
20 A wise son maketh a glad father: but a foolish man despiseth his mother.
Ang matalinong anak na lalaki ay nagdadala ng kasiyahan sa kaniyang ama, pero ang mangmang ay namumuhi sa kaniyang ina.
21 Folly is joy to him that is void of wisdom: but a man of understanding maketh straight his going.
Ang kahangalan ay kasiyahan ng hindi nag-iisip, pero ang siyang nakauunawa ay naglalakad sa tuwid na daanan.
22 Where there is no counsel, purposes are disappointed: but in the multitude of counsellors they are established.
Ang mga balak ay namamali kapag walang payo, pero kapag marami ang tagapayo sila ay nagtatagumpay.
23 A man hath joy in the answer of his mouth: and a word in due season, how good is it!
Ang tao ay nakakahanap ng kaligayahan kapag siya ay nagbibigay ng matalinong sagot; Napakabuti ng napapanahong salita!
Ang landas ng buhay ay gabay pataas para sa marurunong na tao, upang siya nawa ay makalayo mula sa sheol na nasa ilalim. (Sheol h7585)
25 The LORD will root up the house of the proud: but he will establish the border of the widow.
Winawasak ni Yahweh ang pamana ng mapagmataas, pero pinapangalagaan niya ang ari-arian ng balo.
26 Evil devices are an abomination to the LORD: but pleasant words [are] pure.
Kinasusuklaman ni Yahweh ang mga kaisipan ng mga masasamang tao, pero ang mga salita ng kagandahang-loob ay busilak.
27 He that is greedy of gain troubleth his own house: but he that hateth gifts shall live.
Nagdadala ng gulo ang magnanakaw sa kaniyang pamilya, pero mabubuhay ang siyang galit sa mga suhol.
28 The heart of the righteous studieth to answer: but the mouth of the wicked poureth out evil things.
Ang pusong gumagawa ng tama ay nag-iisip bago sumagot, ngunit ang bibig ng masasama ay ibinubuhos ang lahat ng kasamaan nito.
29 The LORD is far from the wicked: but he heareth the prayer of the righteous.
Si Yahweh ay malayo sa mga masasamang tao, pero naririnig niya ang panalangin ng mga gumagawa ng tama.
30 The light of the eyes rejoiceth the heart: [and] good tidings make the bones fat.
Ang ilaw ng mga mata ay nagdadala ng kasiyahan sa puso, at ang mabuting mga balita ay mabuti sa katawan.
31 The ear that hearkeneth to the reproof of life shall abide among the wise.
Kung ikaw ay magbibigay ng pansin sa taong nagtatama sa kung papaano ka mamuhay, ikaw ay mananatiling kabilang sa mga matatalino.
32 He that refuseth correction despiseth his own soul: but he that hearkeneth to reproof getteth understanding.
Ang siyang tumatanggi sa disiplina ay namumuhi sa kaniyang sarili, pero ang siyang nakikinig sa pagtatama ay nagtatamo ng kaunawaan.
33 The fear of the LORD is the instruction of wisdom; and before honour [goeth] humility.
Ang takot kay Yahweh ay nagtuturo ng karunungan, at ang pagpapakumbaba ay nauuna bago ang karangalan.
