Matthew 22
1 And Jesus answered and spake again in parables unto them, saying,
A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
2 The kingdom of heaven is likened unto a certain king, which made a marriage feast for his son,
Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
3 and sent forth his servants to call them that were bidden to the marriage feast: and they would not come.
I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
4 Again he sent forth other servants, saying, Tell them that are bidden, Behold, I have made ready my dinner: my oxen and my fatlings are killed, and all things are ready: come to the marriage feast.
Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
5 But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise:
Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
6 and the rest laid hold on his servants, and entreated them shamefully, and killed them.
A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
7 But the king was wroth; and he sent his armies, and destroyed those murderers, and burned their city.
Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
8 Then saith he to his servants, The wedding is ready, but they that were bidden were not worthy.
Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
9 Go ye therefore unto the partings of the highways, and as many as ye shall find, bid to the marriage feast.
Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
10 And those servants went out into the highways, and gathered together all as many as they found, both bad and good: and the wedding was filled with guests.
Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
11 But when the king came in to behold the guests, he saw there a man which had not on a wedding-garment:
A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
12 and he saith unto him, Friend, how camest thou in hither not having a wedding-garment? And he was speechless.
I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
13 Then the king said to the servants, Bind him hand and foot, and cast him out into the outer darkness; there shall be the weeping and gnashing of teeth.
Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 For many are called, but few chosen.
Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
15 Then went the Pharisees, and took counsel how they might ensnare him in [his] talk.
Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
16 And they send to him their disciples, with the Herodians, saying, Master, we know that thou art true, and teachest the way of God in truth, and carest not for any one: for thou regardest not the person of men.
I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
17 Tell us therefore, What thinkest thou? Is it lawful to give tribute unto Caesar, or not?
Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
18 But Jesus perceived their wickedness, and said, Why tempt ye me, ye hypocrites?
Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
19 Shew me the tribute money. And they brought unto him a penny.
Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
20 And he saith unto them, Whose is this image and superscription?
A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
21 They say unto him, Caesar’s. Then saith he unto them, Render therefore unto Caesar the things that are Caesar’s; and unto God the things that are God’s.
Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
22 And when they heard it, they marveled, and left him, and went their way.
A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
23 On that day there came to him Sadducees, which say that there is no resurrection: and they asked him,
Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
24 saying, Master, Moses said, If a man die, having no children, his brother shall marry his wife, and raise up seed unto his brother.
Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
25 Now there were with us seven brethren: and the first married and deceased, and having no seed left his wife unto his brother;
Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
26 in like manner the second also, and the third, unto the seventh.
Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
27 And after them all the woman died.
A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
28 In the resurrection therefore whose wife shall she be of the seven? for they all had her.
Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
29 But Jesus answered and said unto them, Ye do err, not knowing the scriptures, nor the power of God.
A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
30 For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are as angels in heaven.
Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
31 But as touching the resurrection of the dead, have ye not read that which was spoken unto you by God, saying,
A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
32 I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob? God is not [the God] of the dead, but of the living.
Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
33 And when the multitudes heard it, they were astonished at his teaching.
A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
34 But the Pharisees, when they heard that he had put the Sadducees to silence, gathered themselves together.
Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
35 And one of them, a lawyer, asked him a question, tempting him,
I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
36 Master, which is the great commandment in the law?
Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
37 And he said unto him, Thou shalt love the Lord thy God with all thy heart, and with all thy soul, and with all thy mind.
A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
38 This is the great and first commandment.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 And a second like [unto it] is this, Thou shalt love thy neighbour as thyself.
A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
40 On these two commandments hangeth the whole law, and the prophets.
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
41 Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
42 saying, What think ye of the Christ? whose son is he? They say unto him, [The son] of David.
Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
43 He saith unto them, How then doth David in the Spirit call him Lord, saying,
I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
44 The Lord said unto my Lord, Sit thou on my right hand, Till I put thine enemies underneath thy feet?
Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
45 If David then calleth him Lord, how is he his son?
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
46 And no one was able to answer him a word, neither durst any man from that day forth ask him any more questions.
I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
