Matthew 10
1 And he called unto him his twelve disciples, and gave them authority over unclean spirits, to cast them out, and to heal all manner of disease and all manner of sickness.
Pewnego dnia Jezus przywołał dwunastu uczniów i dał im władzę uwalniania ludzi od złych duchów i uzdrawiania wszelkich chorób i dolegliwości.
2 Now the names of the twelve apostles are these: The first, Simon, who is called Peter, and Andrew his brother; James the [son] of Zebedee, and John his brother;
Byli to: Szymon (zwany też Piotrem) i Andrzej—jego brat, Jakub i Jan—synowie Zebedeusza,
3 Philip, and Bartholomew; Thomas, and Matthew the publican; James the [son] of Alphaeus, and Thaddaeus;
Filip, Bartłomiej, Tomasz, Mateusz (poborca podatkowy), Jakub—syn Alfeusza, Tadeusz,
4 Simon the Cananaean, and Judas Iscariot, who also betrayed him.
Szymon Gorliwy i Judasz z Kariotu—ten, który później wydał Jezusa.
5 These twelve Jesus sent forth, and charged them, saying, Go not into [any] way of the Gentiles, and enter not into any city of the Samaritans:
Tych dwunastu uczniów Jezus posłał, dając im następujące wskazówki: —Nie chodźcie do pogan ani do miast Samarii.
6 but go rather to the lost sheep of the house of Israel.
Idźcie jedynie do Izraelitów, którzy jak zagubione owce odeszli od Boga.
7 And as ye go, preach, saying, The kingdom of heaven is at hand.
Mówcie im: „Nadchodzi królestwo niebieskie!”.
8 Heal the sick, raise the dead, cleanse the lepers, cast out devils: freely ye received, freely give.
Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie zmarłych, leczcie trędowatych i uwalniajcie od demonów. Róbcie to za darmo, bo za darmo to otrzymaliście!
9 Get you no gold, nor silver, nor brass in your purses;
Nie bierzcie ze sobą pieniędzy,
10 no wallet for [your] journey, neither two coats, nor shoes, nor staff: for the labourer is worthy of his food.
torby z zapasową odzieżą i obuwiem ani laski podróżnej. Ten bowiem, kto pracuje, powinien otrzymać to, co mu się należy.
11 And into whatsoever city or village ye shall enter, search out who in it is worthy; and there abide till ye go forth.
Wchodząc do jakiegoś miasta lub wsi, dowiedzcie się, kto tam jest godnym człowiekiem. Pozostańcie u niego aż do opuszczenia tej miejscowości.
12 And as ye enter into the house, salute it.
Wchodząc do jego domu, pozdrówcie tych, którzy w nim mieszkają.
13 And if the house be worthy, let your peace come upon it: but if it be not worthy, let your peace return to you.
Jeśli to pobożni ludzie, Bóg obdarzy ich pokojem. Jeśli nie—pokój pozostanie z wami.
14 And whosoever shall not receive you, nor hear your words, as ye go forth out of that house or that city, shake off the dust of your feet.
Jeśli nie zostaniecie przyjęci i nie będą chcieli was słuchać, odchodząc z tego domu i miasta, strząśnijcie z nóg nawet tamtejszy kurz.
15 Verily I say unto you, It shall be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment, than for that city.
Zapewniam was: W dniu sądu złym mieszkańcom Sodomy i Gomory lżej będzie niż temu miastu.
16 Behold, I send you forth as sheep in the midst of wolves: be ye therefore wise as serpents, and harmless as doves.
Posyłam was jak owce między wilki. Bądźcie więc sprytni jak węże, ale nieskazitelni jak gołębie.
17 But beware of men: for they will deliver you up to councils, and in their synagogues they will scourge you;
Uważajcie na siebie! Postawią was przed sądami, będą was biczować w synagogach
18 yea and before governors and kings shall ye be brought for my sake, for a testimony to them and to the Gentiles.
oraz oskarżać przed władzami za to, że Mnie naśladujecie. Będzie to dla was okazja do przedstawienia im dobrej nowiny. W ten sposób dotrze ona do wielu narodów.
19 But when they deliver you up, be not anxious how or what ye shall speak: for it shall be given you in that hour what ye shall speak.
Nie martwcie się jednak, co i jak macie mówić. We właściwym czasie otrzymacie stosowne słowa.
20 For it is not ye that speak, but the Spirit of your Father that speaketh in you.
Bo to nie wy będziecie mówić, lecz Duch waszego Ojca będzie mówił przez was!
21 And brother shall deliver up brother to death, and the father his child: and children shall rise up against parents, and cause them to be put to death.
Bracia będą wzajemnie się wydawać na śmierć, ojcowie zdradzą własne dzieci, a dzieci—rodziców.
22 And ye shall be hated of all men for my name’s sake: but he that endureth to the end, the same shall be saved.
Wszyscy was znienawidzą za to, że należycie do Mnie. Ale ci, którzy wytrwają do końca i nie zaprą się Mnie, zostaną uratowani!
23 But when they persecute you in this city, flee into the next: for verily I say unto you, Ye shall not have gone through the cities of Israel, till the Son of man be come.
Gdy spotka was prześladowanie w jednym mieście, uciekajcie do drugiego! Zapewniam was: Nie zdążycie obejść wszystkich miast Izraela, a Ja, Syn Człowieczy powrócę.
24 A disciple is not above his master, nor a servant above his lord.
Uczeń nie przewyższa nauczyciela, a sługa—swego pana.
25 It is enough for the disciple that he be as his master, and the servant as his lord. If they have called the master of the house Beelzebub, how much more [shall they call] them of his household!
Wystarczy, że będą jak ich nauczyciel lub pan. Skoro Mnie, pana domu, nazwano Belzebubem, władcą demonów, to tym bardziej spotka to domowników.
26 Fear them not therefore: for there is nothing covered, that shall not be revealed; and hid, that shall not be known.
Ale nie bójcie się ich! Nie ma bowiem niczego ukrytego, co by ostatecznie nie wyszło na jaw.
27 What I tell you in the darkness, speak ye in the light: and what ye hear in the ear, proclaim upon the housetops.
To, co teraz mówię wam pod osłoną nocy, rozpowiadajcie z nastaniem dnia. To, co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie publicznie!
28 And be not afraid of them which kill the body, but are not able to kill the soul: but rather fear him which is able to destroy both soul and body in hell. (Geenna g1067)
Nie bójcie się tych, którzy uśmiercają ciało, lecz nie mogą zabić duszy! Lękajcie się Boga, który i duszę, i ciało może zatracić w piekle. (Geenna g1067)
29 Are not two sparrows sold for a farthing? and not one of them shall fall on the ground without your Father:
Ile kosztuje para wróbli? Można ją kupić już za kilka drobnych monet. A jednak żaden z nich nie spadnie na ziemię bez wiedzy waszego Ojca w niebie.
30 but the very hairs of your head are all numbered.
Przecież On wie nawet ile macie włosów na głowie!
31 Fear not therefore; ye are of more value than many sparrows.
Nie bójcie się więc! Jesteście dla Niego cenniejsi niż całe stado wróbli!
32 Every one therefore who shall confess me before men, him will I also confess before my Father which is in heaven.
Jeśli więc jakiś człowiek wyzna przed innymi ludźmi, że należy do Mnie, to i Ja przyznam się do Niego przed moim Ojcem w niebie.
33 But whosoever shall deny me before men, him will I also deny before my Father which is in heaven.
Lecz jeśli ktoś wyprze się Mnie wobec ludzi, i Ja się go wyprę przed moim Ojcem w niebie.
34 Think not that I came to send peace on the earth: I came not to send peace, but a sword.
Nie myślcie, że przyszedłem przynieść na ziemię pokój! Wręcz przeciwnie—miecz podziału!
35 For I came to set a man at variance against his father, and the daughter against her mother, and the daughter in law against her mother in law:
Przyszedłem poróżnić syna z ojcem, córkę—z matką, a synową—z teściową.
36 and a man’s foes [shall be] they of his own household.
Nawet najbliżsi staną się wrogami!
37 He that loveth father or mother more than me is not worthy of me; and he that loveth son or daughter more than me is not worthy of me.
Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jesteś Mnie godny. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godny.
38 And he that doth not take his cross and follow after me, is not worthy of me.
Kto nie bierze swojego krzyża i nie idzie ze Mną, nie jest Mnie godny.
39 He that findeth his life shall lose it; and he that loseth his life for my sake shall find it.
Kto zabiega o swoje życie, utraci je. Lecz ten, kto poświęci życie dla Mnie, odnajdzie je.
40 He that receiveth you receiveth me, and he that receiveth me receiveth him that sent me.
Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje. A kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Ojca, który Mnie posłał.
41 He that receiveth a prophet in the name of a prophet shall receive a prophet’s reward; and he that receiveth a righteous man in the name of a righteous man shall receive a righteous man’s reward.
Kto przyjmuje proroka—dlatego, że jest on prorokiem—otrzyma nagrodę należną prorokowi. Kto przyjmuje prawego człowieka—dlatego, że jest on prawy—otrzyma nagrodę należną prawemu człowiekowi.
42 And whosoever shall give to drink unto one of these little ones a cup of cold water only, in the name of a disciple, verily I say unto you, he shall in no wise lose his reward.
Nawet jeśli ktoś poda kubek wody najmniejszemu z moich uczniów—właśnie dlatego, że jest on moim uczniem—zapewniam was: nie ominie go nagroda!
