Acts 25
1 Festus therefore, having come into the province, after three days went up to Jerusalem from Caesarea.
Þrem dögum eftir að Festus kom til Sesareu, til að taka við embætti, fór hann til Jerúsalem.
2 And the chief priests and the principal men of the Jews informed him against Paul; and they besought him,
Þar náðu æðstu prestarnir og leiðtogar Gyðinga tali af honum og sögðu frá afskiptum sínum af Páli.
3 asking favour against him, that he would send for him to Jerusalem; laying wait to kill him on the way.
Þeir báðu hann að koma strax með Pál til Jerúsalem. (Ætlun þeirra var að gera honum fyrirsát á leiðinni og drepa hann.)
4 Howbeit Festus answered, that Paul was kept in charge at Caesarea, and that he himself was about to depart [thither] shortly.
Festus svaraði að þar sem Páll væri í Sesareu og hann sjálfur á leið þangað,
5 Let them therefore, saith he, which are of power among you, go down with me, and if there is anything amiss in the man, let them accuse him.
væri best að þeir, sem afskipti hefðu af málinu, yrðu honum samferða til réttarhaldanna.
6 And when he had tarried among them not more than eight or ten days, he went down unto Caesarea; and on the morrow he sat on the judgment-seat, and commanded Paul to be brought.
Átta til tíu dögum síðar kom Festus til Sesareu og hófust réttarhöldin yfir Páli strax næsta dag.
7 And when he was come, the Jews which had come down from Jerusalem stood round about him, bringing against him many and grievous charges, which they could not prove;
Þegar Páll var leiddur inn í réttarsalinn, hópuðust Gyðingarnir frá Jerúsalem umhverfis hann og báru á hann margar alvarlegar sakir, sem þeir gátu þó ekki sannað.
8 while Paul said in his defence, Neither against the law of the Jews, nor against the temple, nor against Caesar, have I sinned at all.
Páll vísaði öllum þessum ásökunum á bug og sagði: „Ég er saklaus af öllu þessu. Hvorki hef ég brotið lög Gyðinga né vanhelgað musterið og því síður gert uppreisn gegn rómverskum yfirvöldum.“
9 But Festus, desiring to gain favour with the Jews, answered Paul, and said, Wilt thou go up to Jerusalem, and there be judged of these things before me?
Festus, sem vildi þóknast Gyðingunum, spurði Pál: „Viltu fara til Jerúsalem og leyfa mér að taka upp málið þar?“
10 But Paul said, I am standing before Caesar’s judgment-seat, where I ought to be judged: to the Jews have I done no wrong, as thou also very well knowest.
„Nei, “svaraði Páll. „Ég stend á rétti mínum og fer fram á að mál mitt verði rekið fyrir dómstóli keisarans. Þú veist vel að ég er saklaus. Hafi ég gert eitthvað, sem verðskuldar dauða, þá er ég reiðubúinn að deyja. En sé ég saklaus, þá hefur hvorki þú né nokkur annar rétt til að afhenda mig þessum mönnum, til þess að þeir geti drepið mig. Hér með áfrýja ég máli mínu til keisarans!“
11 If then I am a wrong-doer, and have committed anything worthy of death, I refuse not to die: but if none of those things is [true], whereof these accuse me, no man can give me up unto them. I appeal unto Caesar.
12 Then Festus, when he had conferred with the council, answered, Thou hast appealed unto Caesar: unto Caesar shalt thou go.
Festus ræddi málið við ráðgjafa sína og svaraði síðan: „Allt í lagi. Þú hefur skotið máli þínu til keisarans og til keisarans skaltu fara!“
13 Now when certain days were passed, Agrippa the king and Bernice arrived at Caesarea, and saluted Festus.
Skömmu síðar kom Agrippa konungur ásamt Berníke í nokkurra daga heimsókn til Festusar.
14 And as they tarried there many days, Festus laid Paul’s case before the king, saying, There is a certain man left a prisoner by Felix:
Meðan þau dvöldust þar, ræddi Festus mál Páls við konunginn og sagði: „Hér hjá okkur er fangi sem á óútkljáð mál frá því Felix var hér.
15 about whom, when I was at Jerusalem, the chief priests and the elders of the Jews informed [me], asking for sentence against him.
Þegar ég var í Jerúsalem sögðu æðstu prestarnir, og aðrir leiðtogar Gyðinga, mér álit sitt á málinu og heimtuðu að ég léti drepa hann.
16 To whom I answered, that it is not the custom of the Romans to give up any man, before that the accused have the accusers face to face, and have had opportunity to make his defence concerning the matter laid against him.
Að sjálfsögðu benti ég þeim strax á að samkvæmt rómverskum lögum væru menn ekki dæmdir til dauða fyrr en búið væri að rannsaka mál þeirra og þeir fengið að flytja vörn.
17 When therefore they were come together here, I made no delay, but on the next day sat down on the judgment-seat, and commanded the man to be brought.
Daginn eftir að þeir komu hingað tók ég málið fyrir og lét leiða Pál inn.
18 Concerning whom, when the accusers stood up, they brought no charge of such evil things as I supposed;
Sakirnar, sem bornar voru á hann, reyndust vera allt aðrar en þær sem ég hafði búist við.
19 but had certain questions against him of their own religion, and of one Jesus, who was dead, whom Paul affirmed to be alive.
Þær snerust allar um trúarbrögð þeirra og einhvern Jesú, sem var dáinn, en Páll hélt fram að væri lifandi.
20 And I, being perplexed how to inquire concerning these things, asked whether he would go to Jerusalem, and there be judged of these matters.
Ég var í stökustu vandræðum með hvernig ég ætti að dæma í málinu, svo ég spurði Pál hvort hann vildi ekki að málið yrði tekið fyrir í Jerúsalem,
21 But when Paul had appealed to be kept for the decision of the emperor, I commanded him to be kept till I should send him to Caesar.
en þá áfrýjaði hann til keisarans. Ég skipaði því svo fyrir að hann yrði að vera í fangelsinu þangað til ég gæti komið honum til keisarans.“
22 And Agrippa [said] unto Festus, I also could wish to hear the man myself. Tomorrow, saith he, thou shalt hear him.
„Ég hefði gaman af að heyra í þessum manni, “sagði Agrippa. „Það skaltu fá, “svaraði Festus, „jafnvel strax á morgun.“
23 So on the morrow, when Agrippa was come, and Bernice, with great pomp, and they were entered into the place of hearing, with the chief captains, and the principal men of the city, at the command of Festus Paul was brought in.
Daginn eftir kom konungurinn ásamt Berníke til réttarins með mikilli viðhöfn. Í fylgd með honum voru foringjar úr hernum og æðstu embættismenn borgarinnar. Þá gaf Festus skipun um að Páll skyldi leiddur í salinn.
24 And Festus saith, King Agrippa, and all men which are here present with us, ye behold this man, about whom all the multitude of the Jews made suit to me, both at Jerusalem and here, crying that he ought not to live any longer.
Þegar allir voru komnir, tók Festus til máls og sagði: „Agrippa konungur og aðrir viðstaddir, þetta er maðurinn sem Gyðingar hér og í Jerúsalem heimta að verði tekinn af lífi.
25 But I found that he had committed nothing worthy of death: and as he himself appealed to the emperor I determined to send him.
Ég lít svo á að hann hafi ekkert gert sem réttlæti dauðadóm. Nú hefur hann hins vegar skotið máli sínu til keisarans og á ég því engan annan kost en að senda hann þangað.
26 Of whom I have no certain thing to write unto my lord. Wherefore I have brought him forth before you, and specially before thee, king Agrippa, that, after examination had, I may have somewhat to write.
Vandinn er hins vegar sá að ég veit ekki hvað ég á að skrifa keisaranum, því að engin kæra liggur frammi gegn manninum! Þess vegna hef ég leitt hann fyrir ykkur, og þó einkanlega þig, Agrippa konungur. Ég vil fá botn í málið, svo ég viti hvað ég á að skrifa.
27 For it seemeth to me unreasonable, in sending a prisoner, not withal to signify the charges against him.
Það væri lítið vit í að senda fanga til keisarans án ákæru!“
