Romans 3
1 What is the advantage, then, of being a Jew? Or what is the good of circumcision?
Ундақта, Йәһудий болғанниң Йәһудий әмәстин немә артуқчилиғи бар? Хәтнилик болғанниң немә пайдиси бар?
2 Great in every way. First of all, because the Jews were entrusted with God’s utterances.
Әмәлийәттә, уларниң һәр җәһәттин көп артуқчилиғи бар. Биринчидин, Худаниң бешарәтлик сөзлири Йәһудийларға аманәт қилинған.
3 What follows then? Some, no doubt, showed a want of faith; but will their want of faith make God break faith? Heaven forbid!
Әнди гәрчә улардин бәзилири ишәшсиз чиққан болсиму, буниңға немә болатти? Уларниң ишәшсизлиги Худаниң ишәшликлигини йоққа чиқириветәрму?
4 God must prove true, though everyone prove a liar! As scripture says of God – ‘That you may be pronounced righteous in what you say, and gain your cause when people would judge you.’
Һәргиз ундақ қилмайду! Худа растчил һесаплинип, һәммә адәм ялғанчи һесаплансун! Худди [муқәддәс язмиларда Худа һәққидә] йезилғинидәк: — «Сөзлигиниңдә адил дәп испатланғайсән, Шикайәткә учриғиниңда ғәлибә қилғайсән».
5 But what if our wrongdoing makes God’s righteousness all the clearer? Will God be wrong in inflicting punishment? (I can but speak as a person.) Heaven forbid!
Лекин бизниң һәққанийсизлиғимиз арқилиқ Худаниң һәққанийлиғи техиму ениқ көрситилсә, буниңға немә дәймиз? Һәққанийсизлиқ үстигә ғәзәп төкидиған Худани һәққаний әмәс дәймизму (мән инсанчә сөзләймән)?
6 Otherwise how can God judge the world?
Мундақ дейишкә һәргиз болмайду! Әгәр ундақ болса, Худа аләмни қандақ сораққа тартиду?
7 But, if my falsehood redounds to the glory of God, by making his truthfulness more apparent, why am I like others, still condemned as a sinner?
[Бәзиләр йәнә]: «Мениң ялғанчилқимдин Худаниң һәқиқәтлиги техиму очуқ қилинса, шундақла улуқлуғи техиму йорутулса, әнди мән йәнә немә үчүн гунакар дәп қарилип сораққа тартилимән?» [дейиши мүмкин].
8 Why should we not say – as some people slanderously assert that we do say – ‘Let us do evil that good may come’? The condemnation of such people is indeed just!
Ундақ болғанда немишкә (бәзиләр бизгә төһмәт чаплимақчи болуп, гәплиримизни буривәткәндәк) «Яманлиқ қилайли, буниңдин яхшилиқ чиқип қалар» — дейишкә болмайду? Бундақ дегүчиләрниң җазалиниши һәқлиқтур!
9 What follows, then? Are we Jews in any way superior to others? Not at all. Our indictment against both Jews and Greeks was that all alike were in subjection to sin.
Әнди немә дейиш керәк? Биз [Йәһудийлар] [Йәһудий әмәсләрдин] үстүн турамдуқ? Яқ, һәргиз! Чүнки биз жуқурида Йәһудийлар болсун, Грекләр болсун һәммисиниң гунаниң илкидә екәнлигини испатлап әйиплидуқ.
10 As scripture says – ‘There is not even one who is righteous,
Дәрвәқә, муқәддәс язмиларда йезилғинидәк: — «Һәққаний адәм йоқ, һәтта бириму йоқтур,
11 not one who understands, not one who is searching for God!
Йорутулған киши йоқтур, Худани издигиниму йоқтур.
12 They have all gone astray; they have one and all become depraved; there is no one who is doing good – no, not one!’
Һәммә адәм йолдин чәтниди, Уларниң барлиғи әрзимәс болуп чиқти. Меһриванлиқ қилғучи йоқ, һәтта бириму йоқтур.
13 ‘Their throats are like opened graves; they deceive with their tongues.’ ‘The venom of snakes lies behind their lips,’
Уларниң гели ечилған қәбирдәк сесиқтур, Тиллири каззаплиқ қилмақта; Кобра иланниң зәһири ләвлири астида туриду;
14 ‘And their mouths are full of bitter curses.’
Уларниң зувани қарғаш һәм зәрдигә толған.
15 ‘Swift are their feet to shed blood.
«Путлири қан токүшкә алдирайду;
16 Distress and trouble dog their steps,
Барғанла йеридә вәйранчилиқ вә паҗиәлик ишлар бардур.
17 and the path of peace they do not know.’
Течлиқ-арамлиқ йолини улар һеч тонуған әмәс».
18 ‘The fear of God is not before their eyes.’
«Уларниң нәзиридә Худадин қорқидиған иш йоқтур».
19 Now we know that everything said in the Law is addressed to those who are under its authority, in order that every mouth may be closed, and to bring the whole world under God’s judgment.
Тәвраттики барлиқ сөзләрниң Тәврат қануни астида яшайдиғанларға қарита ейтилғанлиғи бизгә аян. Буларниң мәхсити, һәр инсанниң ағзи банә көрситәлмәй тувақлинип, пүткүл дуниядикиләр Худаниң сориғида әйипкар екән дәп аян қилинсун, дегәнликтур.
20 For no human being will be pronounced righteous before God as the result of obedience to Law; for it is Law that shows what sin is.
Шуңа, һеч қандақ әт егиси Тәврат-қануниға әмәл қилишқа интилишлири билән [Худаниң] алдида һәққаний һесапланмайду; чүнки Тәврат қануни арқилиқ инсан өз гунайини тонуп йетиду.
21 But now, quite apart from Law, the divine righteousness stands revealed, and to it the Law and the prophets bear witness –
Бирақ, һазир қанун йоли билән әмәс, бәлки Худаниң Өзидин кәлгән бир хил һәққанийлиқ ашкариланди! Бу хил һәққанийлиққа қанунниң өзи вә пәйғәмбәрләрниң [язмилириму] гувалиқ бәргәндур;
22 the divine righteousness which is bestowed, through faith in Jesus Christ, on all, without distinction, who believe in him.
йәни, Худаниң Әйса Мәсиһниң ишәш-садақәтлиги арқилиқ етиқат қилғучиларниң һәммисиниң ичигә һәм үстигә йәткүзидиған һәққанийлиғидур! Бу ишта айримчилиқ йоқтур
23 For all have sinned, and all fall short of God’s glorious ideal,
(чүнки барлиқ инсанлар гуна садир қилип, Худаниң шан-шәривигә йетәлмәй, униңдин мәһрум болди)
24 but, in his loving kindness, are being freely pronounced righteous through the deliverance found in Christ Jesus.
Чүнки етиқатчиларниң һәммиси Мәсиһ Әйсада болған ниҗат-һөрлүк арқилиқ, [Худаниң] меһри-шәпқити билән бәдәлсиз һәққаний қилиниду.
25 For God set him before the world, to be, by the shedding of his blood, a means of reconciliation through faith. And this God did to prove his righteousness, and because, in his forbearance, he had passed over the sins that people had previously committed;
Худа Уни гуналарниң җазасини көтәргүчи кафарәт қурбанлиғи сүпитидә тайинлиди; [инсанларниң] Униң [қурбанлиқ] қениға ишәш бағлиши билән [қурбанлиқ] инавәтликтур. Худа бу арқилиқ бурунқи замандикиләрниң садир қилған гуналириға сәвир-тақәтлик болуп, җазалимай өткүзүветишиниң адиллиқ екәнлигини көрсәтти.
26 as a proof, I repeat, at the present time, of his own righteousness, that he might be righteous in our eyes, and might pronounce righteous the person who takes their stand on faith in Jesus.
Буниңға охшаш бу [қурбанлиқ] арқилиқ У һазирқи заманда болған һәққанийлиғиниму көрсәткән. Шундақ қилип У Өзиниң һәм һәққаний екәнлигини һәм Әйсаниң етиқатида болғучини һәққаний қилғучи екәнлигиниму намайән қилди.
27 What, then, becomes of our boasting? It is excluded. By what sort of Law? A Law requiring obedience? No, a Law requiring faith.
Ундақ болса, инсанниң немә махтанғичилиги бар? Махтиниш йоқ қилинди! — Немә принсипқа асасән? Қанунға интилиш принсипи биләнму? — Яқ! «Етиқат» принсипи билән!
28 For we conclude that a person is pronounced righteous on the ground of faith, quite apart from obedience to Law.
Чүнки «Инсан Тәврат қануниға әмәл қилишқа интилишлири билән әмәс, бәлки етиқат билән һәққаний қилиниду» дәп һесаплаймиз!
29 Or can it be that God is the God only of the Jews? Isn’t he also the God of the Gentiles?
Әҗәба, Худа пәқәтла Йәһудийларниңла Худасиму? У әлләрниңму Худаси әмәсму? Шундақ, у әлләрниңму Худасидур.
30 Yes, of the Gentiles also, since there is only one God, and he will pronounce those who are circumcised righteous as the result of faith, and also those who are uncircumcised on their showing the same faith.
Худа болса бирдур, У хәтнә қилинғанларни етиқат билән һәмдә хәтнә қилинмиғанларниму етиқат билән һәққаний қилиду.
31 Do we, then, use this faith to abolish Law? Heaven forbid! No, we establish Law.
Әнди етиқат принсипи билән Тәврат қанунини бекар қиливетимизму? Яқ, дәл буниң әксичә, уни күчкә егә қилимиз.
