Matthew 27
1 At daybreak all the chief priests and the elders of the people consulted together against Jesus, to bring about his death.
A gdy nastał ranek, wszyscy naczelni kapłani i starsi ludu naradzili się przeciwko Jezusowi, aby go zabić.
2 They put him in chains and led him away, and gave him up to the Roman Governor, Pilate.
Związali go, odprowadzili i wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piłatowi.
3 Then Judas, who betrayed him, seeing that Jesus was condemned, repented of what he had done, and returned the thirty pieces of silver to the chief priests and elders.
Wtedy Judasz, który go wydał, widząc, że został skazany, żałował [tego] i zwrócił trzydzieści srebrników naczelnym kapłanom i starszym;
4 “I did wrong in betraying a good man to his death,” he said. “What has that to do with us?” they replied. “You must see to that yourself.”
Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną. A oni powiedzieli: Cóż nam do tego? To twoja sprawa.
5 Judas flung down the pieces of silver in the Temple, and left; and went away and hanged himself.
Wtedy rzucił te srebrniki w świątyni i oddalił się, a [potem] poszedł i powiesił się.
6 The chief priests took the pieces of silver, but they said, “We must not put them into the Temple treasury, because they are blood-money.”
A naczelni kapłani wzięli srebrniki i mówili: Nie wolno ich kłaść do skarbca świątynnego, gdyż jest to zapłata za krew.
7 So, after consultation, they used it to buy the ‘Potter’s Field’ as a burial ground for foreigners,
I naradziwszy się, kupili za nie pole garncarza, aby grzebać [na nim] cudzoziemców.
8 and that is why that field is called the ‘Field of Blood’ to this very day.
Dlatego to pole aż do dziś nazywa się Polem Krwi.
9 Then it was that these words spoken by the prophet Jeremiah were fulfilled – ‘They took the thirty pieces of silver, the price set on him by the people of Israel,
Wtedy się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę [za] oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela;
10 and gave them for the potter’s field, as the Lord commanded me.’
I dali je za pole garncarza, jak mi nakazał Pan.
11 Meanwhile Jesus was brought before the Roman Governor. “Are you the king of the Jews?” asked the Governor. “It is true,” answered Jesus.
Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty [sam to] mówisz.
12 While charges were being brought against him by the chief priests and elders, Jesus made no reply.
A gdy oskarżali go naczelni kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.
13 Then Pilate said to him, “Don’t you hear how many accusations they are making against you?”
Wtedy Piłat zapytał go: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciwko tobie?
14 Yet Jesus made no reply – not even a single word; at which the Governor was greatly astonished.
Lecz mu nie odpowiedział na żadne słowo, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
15 Now, at the feast, the Governor was accustomed to grant the people the release of any one prisoner whom they might choose.
A na święto namiestnik miał zwyczaj wypuszczać ludowi jednego więźnia, [tego], którego chcieli.
16 At that time they had a notorious prisoner called Barabbas.
Trzymano zaś w tym czasie osławionego więźnia, zwanego Barabaszem.
17 So, when the people had collected, Pilate said to them, “Which do you wish me to release for you? Barabbas? Or Jesus who is called ‘Christ’?”
Gdy więc się zebrali, zapytał ich Piłat: Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza czy Jezusa, zwanego Chrystusem?
18 For he knew that it was out of jealousy that they had given Jesus up to him.
Wiedział bowiem, że wydali go z zawiści.
19 While he was still on the Bench, his wife sent this message to him – “Do not have anything to do with that good man, for I have been very much troubled today in a dream because of him.”
A gdy on siedział na krześle [sędziowskim], jego żona posłała [wiadomość] do niego: Nie miej nic do czynienia z tym sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele wycierpiałam z jego powodu.
20 But the chief priests and elders persuaded the crowds to ask for Barabbas, and to kill Jesus.
Tymczasem naczelni kapłani i starsi namówili tłumy, aby prosiły o Barabasza, a [domagały się] stracenia Jezusa.
21 The Governor, however, said to them, “Which of these two do you wish me to release for you?” “Barabbas,” they answered.
Namiestnik zapytał ich: Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? A oni odpowiedzieli: Barabasza.
22 “What then,” Pilate asked, “should I do with Jesus who is called ‘Christ?’” “Crucify him,” they all replied.
Piłat zapytał ich: Cóż więc mam zrobić z Jezusem, którego nazywają Chrystusem? Odpowiedzieli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany!
23 “Why, what harm has he done?” he asked. But they kept shouting furiously, “Crucify him!”
Namiestnik zaś zapytał: Cóż właściwie złego uczynił? Lecz oni jeszcze głośniej wołali: Niech będzie ukrzyżowany!
24 When Pilate saw that his efforts were unavailing, but that, on the contrary, a riot was beginning, he took some water, and washed his hands in the sight of the crowd, saying as he did so, “I am not answerable for this bloodshed; you must see to it yourselves.”
Gdy Piłat zobaczył, że nic nie osiąga, ale [przeciwnie], zamieszanie staje się większe, wziął wodę i umył ręce przed tłumem, mówiąc: Nie jestem winny krwi tego sprawiedliwego. To wasza sprawa.
25 And all the people answered, “His blood be on our heads and on our children’s!”
A cały lud odpowiedział: Krew jego na nas i na nasze dzieci.
26 Then Pilate released Barabbas to them, but Jesus he had scourged, and gave him up to be crucified.
Wtedy wypuścił im Barabasza, a Jezusa, po ubiczowaniu, wydał na ukrzyżowanie.
27 After that, the Governor’s soldiers took Jesus with them into the Government house, and gathered the whole garrison around him.
Wówczas żołnierze namiestnika zaprowadzili Jezusa na ratusz i zebrali wokół niego cały oddział.
28 They stripped him, and put on him a red military cloak,
A rozebrawszy go, ubrali go w szkarłatny płaszcz.
29 and having twisted some thorns into a crown, put it on his head, and a rod in his right hand, and then, going down on their knees before him, they mocked him. “Long life to you, king of the Jews!” they said.
Upletli koronę z cierni i włożyli mu na głowę, a w prawą rękę [dali] trzcinę. I padając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Witaj, królu Żydów!
30 They spat at him and, taking the rod, kept striking him on the head;
A plując na niego, brali tę trzcinę i bili go po głowie.
31 and, when they had left off mocking him, they took off the military cloak, and put his own clothes on him, and led him away to be crucified.
Kiedy go wyszydzili, zdjęli z niego płaszcz, ubrali go w jego szaty i odprowadzili na ukrzyżowanie.
32 As they were on their way out, they came upon a man from Cyrene called Simon, and they compelled him to go with them to carry the cross.
A wychodząc, spotkali człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, aby niósł jego krzyż.
33 On reaching a place named Golgotha (a place named from its likeness to a skull),
Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, czyli Miejscem Czaszki;
34 they gave him some wine to drink which had been mixed with gall; but after tasting it, Jesus refused to drink it.
Dali mu do picia ocet zmieszany z żółcią. Skosztował, ale nie chciał pić.
35 When they had crucified him, they divided his clothes among them by casting lots.
A gdy go ukrzyżowali, rozdzielili jego szaty i rzucali losy, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: Rozdzielili między siebie moje szaty, a o moje ubranie rzucali losy.
36 Then they sat down, and kept watch over him there.
A siedząc, tam go pilnowali.
37 Above his head they fixed the accusation against him written out – ‘THIS IS JESUS THE KING OF THE JEWS.’
I umieścili nad jego głową napis z podaniem jego winy: To jest Jezus, król Żydów.
38 At the same time two robbers were crucified with him, one on the right, the other on the left.
Ukrzyżowano też z nim dwóch bandytów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie.
39 The passers-by railed at him, shaking their heads as they said,
A ci, którzy przechodzili obok, bluźnili mu, kiwając głowami;
40 “You who would ‘destroy the Temple and build one in three days,’ save yourself! If you are God’s Son, come down from the cross!”
I mówiąc: Ty, który burzysz świątynię i w trzy dni [ją] odbudowujesz, ratuj samego siebie. Jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża.
41 In the same way the chief priests, with the Teachers of the Law and elders, said in mockery,
Podobnie naczelni kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, naśmiewając się, mówili:
42 “He saved others, but he cannot save himself! He is the ‘king of Israel’! Why doesn’t he come down from the cross now, then we will believe in him.
Innych ratował, a samego siebie uratować nie może. Jeśli jest królem Izraela, niech teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy mu.
43 He has trusted in God; if God wants him, let him deliver him now; for he said ‘I am God’s Son.’”
Ufał Bogu, niech go teraz wybawi, jeśli go sobie upodobał. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym.
44 Even the robbers, who were crucified with him, insulted him in the same way.
Tak samo urągali mu też bandyci, którzy byli z nim ukrzyżowani.
45 After midday a darkness came over all the country, lasting until three in the afternoon.
A od godziny szóstej aż do dziewiątej ciemność ogarnęła całą ziemię.
46 About three Jesus called out loudly, “Eloi, Eloi, lema sabacthani” – that is to say, ‘My God, my God, why have you forsaken me?’
Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eli, Eli, lama sabachthani? To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemu mnie opuściłeś?
47 Some of those standing by heard this, and said, “The man is calling for Elijah!”
Wtedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: On woła Eliasza.
48 One of them immediately ran and took a sponge, and, filling it with common wine, put it on the end of a rod, and offered it to him to drink.
I zaraz jeden z nich podbiegł, wziął gąbkę i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.
49 But the rest said, “Wait and let us see if Elijah is coming to save him.”
Lecz inni mówili: Przestań, zobaczmy, czy przyjdzie Eliasz, aby go wybawić.
50 But Jesus, uttering another loud cry, gave up his spirit.
Jezus zaś zawołał ponownie donośnym głosem i oddał ducha.
51 Suddenly the Temple curtain was torn in two from top to bottom, the earth shook, the rocks were torn asunder,
A oto zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu, ziemia się zatrzęsła i skały popękały.
52 the tombs opened, and the bodies of many of God’s people who had fallen asleep rose,
Grobowce się otworzyły, a wiele ciał świętych, którzy zasnęli, powstało.
53 and they, leaving their tombs, went, after the resurrection of Jesus, into the Holy City, and appeared to many people.
I wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu, weszli do miasta świętego i ukazali się wielu.
54 The Roman centurion, and the men with him who were watching Jesus, on seeing the earthquake and all that was happening, became greatly frightened and exclaimed, “This must indeed have been God’s Son!”
Wtedy setnik i ci, którzy z nim pilnowali Jezusa, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, bardzo się zlękli i powiedzieli: On prawdziwie był Synem Bożym.
55 There were many women there, watching from a distance, who had accompanied Jesus from Galilee and had been attending on him.
A było tam wiele kobiet, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem od Galilei i usługiwały mu.
56 Among them were Mary of Magdala, Mary the mother of James and Joseph, and the mother of Zebedee’s sons.
Wśród nich były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz matka synów Zebedeusza.
57 When evening had fallen, there came a rich man from Arimathea, named Joseph, who had himself become a disciple of Jesus.
A gdy nastał wieczór, przyszedł bogaty człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusa.
58 He went to see Pilate, and asked for the body of Jesus. Pilate ordered it to be given him.
Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. Wtedy Piłat rozkazał, aby [mu] je wydano.
59 So Joseph took the body, and wrapped it in a clean linen sheet,
A Józef zabrał ciało, owinął je w czyste płótno;
60 and laid it in his newly made tomb which he had cut in the rock; and, before he left, he rolled a great stone against the entrance of the tomb.
I złożył w swoim nowym grobowcu, który wykuł w skale. Przed wejście do grobowca zatoczył wielki kamień i odszedł.
61 Mary of Magdala and the other Mary remained behind, sitting in front of the grave.
A Maria Magdalena i druga Maria siedziały tam naprzeciw grobowca.
62 The next day – that is, the day following the Preparation-day – the chief priests and Pharisees came in a body to Pilate, and said,
Następnego dnia, [pierwszego] po [dniu] przygotowania, naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się u Piłata;
63 “Sir, we remember that, during his lifetime, that impostor said ‘I will rise after three days.’
I oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żył: Po trzech dniach zmartwychwstanę.
64 So order the tomb to be made secure until the third day. Otherwise his disciples may come and steal him, and then say to the people ‘He has risen from the dead,’ when the latest imposture will be worse than the first.”
Rozkaż więc zabezpieczyć grobowiec aż do trzeciego dnia, by przypadkiem jego uczniowie nie przyszli w nocy, nie wykradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I ostatni błąd będzie gorszy niż pierwszy.
65 “You may have a guard,” was Pilate’s reply. “Go and make the tomb as secure as you can.”
Piłat powiedział im: Macie straż. Idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie.
66 So they went and made the tomb secure, by sealing the stone, in presence of the guard.
Poszli więc i zabezpieczyli grobowiec, pieczętując kamień i stawiając straż.
