Luke 16
1 Jesus said to his disciples, “There was a rich man who had a steward; and this steward was maliciously accused to him of wasting his estate.
୧ୟୀଶୁ ଆୟାଃ ଚେଲାକକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ମିଆଁଦ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ଆଃ ଭାଣ୍ଡାରି ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ମେନାଃତେୟାଃକ ଛିତିବିତି ତାନାଏ ମେନ୍ତେ କିସାଁଣାଃ ଆୟାର୍ରେ ଭାଣ୍ଡାରିକ ଚିଟାକିୟାଃକ ।
2 So the master called him and said ‘What is this that I hear about you? Give in your accounts, for you cannot act as steward any longer.’
୨ଏନ୍ତେ କିସାଁଣ୍ ଇନିଃକେ ହାକାଅତାନ୍ଲଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମାଃ ବିଷାଏରେ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଆୟୁମ୍ତାନା? ଆମାଃ ଭାଣ୍ଡାରି କାମିରାଃ ହିସାବ୍ ଏମାଇଙ୍ଗ୍ମେ, ଆମ୍ ଆୟାର୍ତେ ଭାଣ୍ଡାରି କାମ୍ ତାଇନ୍ଦାଡ଼ିୟାଃ ।
3 ‘What am I to do,’ the steward asked himself, ‘now that my master is taking the steward’s place away from me? I have not strength to dig, and I am ashamed to beg.
୩ଏନ୍ ଭାଣ୍ଡାରି ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା ମେନ୍ତେ ଆୟାଃ ମନ୍ରେୟାଏ ଉଡୁଃକେଦାଃ, ଗମ୍କେତାଇଙ୍ଗ୍ଦ ଭାଣ୍ଡାରି କାମି ରେଜିଙ୍ଗ୍ତାନାଏ । ଉର୍କେଦ୍ତେ କାମିଲେକା ଆଇଁୟାଃ ପେଡ଼େଃ ବାନଃଆ, ଆଡଃ କଏଁତେଇଙ୍ଗ୍ ଗିହୁଃତାନା ।
4 I know what I will do, so that, as soon as I am turned out of my stewardship, people may welcome me into their homes.’
୪ଭାଣ୍ଡାରିକାମିଏତେଇଙ୍ଗ୍ ଅଡଙ୍ଗ୍ଏନ୍ରେଦ ହଡ଼କ ଆକଆଃ ଅଡ଼ାଃରେକ ଦହିଙ୍କା ମେନ୍ତେ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା ଏନାଇଙ୍ଗ୍ ସାରିୟାଃ ।’
5 One by one he called up his master’s debtors. ‘How much do you owe my master?’ he asked of the first.
୫“ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ଆୟାଃ ଗମ୍କେୟାଃ ରିଣୀସାବାକାଦ୍କଏତେ ମିମିଆଦ୍କକେ କେଡ଼ାକେଦ୍କଆଏ । ସିଦାନିଃକେ କୁଲିକିୟାଏ, ‘ଆମ୍ ଆଇଁୟାଃ ଗମ୍କେୟାଃ ଚିମିନାଙ୍ଗ୍ ରିଣୀମ୍ ଇଦିକାଦା?’
6 ‘Four hundred and forty gallons of oil,’ answered the man. ‘Here is your agreement,’ he said; ‘sit down at once and make it two hundred and twenty.’
୬ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ ‘ମଣେଁହିସି ଟିନ୍ ସୁନୁମ୍ ।’ ଏନ୍ତେ ଇନିଃ, ‘ମାର୍ ଆମାଃ ବହି ଆଉୱେମେ ଆଡଃ ଦୁବ୍ଧାବ୍କେଦ୍ତେ ବାର୍ହିସି ଗେଲେୟା ଅଲେମେ’ ମେନ୍କିୟାଏ ।
7 And you, the steward said to the next, ‘how much do you owe?’ ‘Seventy quarters of wheat,’ he replied. ‘Here is your agreement,’ the steward said; ‘make it fifty-six.’
୭ଏନ୍ତେ ଏଟାଃନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମ୍ ଚିମ୍ନାଙ୍ଗ୍ ରିଣୀମ୍ ଇଦିକାଦା?’ ‘ମିଦ୍ ହାଜାର୍ ବାସ୍ତା ଗହମ୍’ ମେନ୍ରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ । ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଆମାଃ ବହି ଆଉୱେମେ ଆଡଃ ଇରାଲିୟାଶାଅ ବାସ୍ତା ଅଲ୍ତାମେ ।’
8 His master complimented this dishonest steward on the shrewdness of his action. And indeed men of the world are shrewder in dealing with their fellow men than those who have the light. (aiōn g165)
୮“ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ସେଣାଁଁତେୟାଏ କାମିୟାକାଦା ମେନ୍ତେ ଇନିୟାଃ ଗମ୍କେ ଏନ୍ କା ଧାର୍ମାନ୍ ଭାଣ୍ଡାରିକେ ସାହାରାଅକିୟାଏ । ନେ ପାରିୟାରେନ୍ ହଡ଼କଦ ଆକଆଃ ଦିପିଲିରେନ୍ ହଡ଼କଆଃ ନାଗେନ୍ତେ ମାର୍ସାଲ୍ରେନ୍ ହନ୍କଆଃଏତେ ଆଦ୍କାକ ସେଣାଁଁନାଃ ।” (aiōn g165)
9 And I say to you ‘Win friends for yourselves with your dishonest money,’ so that, when it comes to an end, there may be a welcome for you into the Eternal Home. (aiōnios g166)
୯ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ଆପେ ସାଂସାର୍ରେୟାଃ କା ଧାର୍ମାନ୍ ଖୁର୍ଜିତେ ଗାତିକ ବାଇକପେ, ଏନ୍ତେ ଏନା ଟୁଣ୍ଡୁଅଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ ଇନ୍କୁ ଜାନାଅ ଜାନାଅ ତାଇନଃ ଠାୟାଦ୍ରେକ ଦହପେୟା । (aiōnios g166)
10 The person who is trustworthy in the smallest matter is trustworthy in a great one also; and the person who is dishonest in the smallest matter is dishonest in a great one also.
୧୦ସବେନାଃଏତେ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଆଁରେ ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ପୁରାଃ ବିଷାଏରେହଗି ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ତାନିଃ ଆଡଃ ସବେନାଃଏତେ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଆଁରେ କା ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ପୁରାଃ ବିଷାଏରେହଗି କା ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାନ୍ନିଃ ତାନିଃ ।
11 So, if you have proved untrustworthy with the dishonest money, who will trust you with the true?
୧୧ଏନାମେନ୍ତେ ଆପେ ସାଂସାର୍ରେୟାଃ ଖୁର୍ଜିରେ କା ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକାପେ ତାଇନଃରେଦ, ସାର୍ତିତେୟାଃ ଅକଏ ଏମାପେୟାଏ?
12 And, if you have proved untrustworthy with what does not belong to us, who will give you what is really our own?
୧୨ଆଡଃ ଆପେ ଏଟାଃନିୟାଃ ବିଷାଏରେ ପାତିୟାର୍ରଃ ଲେକା କାପେ ତାଇନ୍ରେଦ ଆପେକେ ଅକଏ ଆପେୟାଃତେୟାଃକେ ଏମାପେୟାଏ ।
13 No servant can serve two masters, for, either they will hate one and love the other, or else they will attach themselves to one and despise the other. You cannot serve both God and money.”
୧୩“ଜେତାଏ ବାରିଆ ଗମ୍କେକିନାଃ ଦାସି କାଏ ହବାଦାଡ଼ିୟଃଆ, ଚିୟାଃଚି ଇନିଃ ମିହୁଡ଼୍କେ ହିଲାଙ୍ଗ୍ଇୟାଏ ଆଡଃ ଏଟାଃ ମିହୁଡ଼୍କେ ଦୁଲାଡ଼ିୟାଏ, ଚାଏ ମିଆଁଦ୍ନିଃଲଃ ମେସାନାଏ ଆଡଃ ଏଟାଃନିଃଲଃ କାଏ ମେସାନା । ଆପେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଡଃ ଖୁର୍ଜି ବାରାନାଃରେ କାପେ ଦାସିଦାଡ଼ିନା ।”
14 All this was said within hearing of the Pharisees, who were lovers of money, and they began to sneer at Jesus.
୧୪ଟାକା ପାଏସାରାଃ ହାୟାତାନ୍ ଫାରୁଶୀକ ନେ ସବେନ୍ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ, ଇନିଃକେକ ହିଲାଙ୍ଗ୍କିୟା ।
15 “You,” said Jesus, “are the ones who justify themselves before the world, but God can read your hearts; and what is highly esteemed among people may be an abomination in the sight of God.
୧୫ଇନିଃ ଇନ୍କୁକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ଆପେଦ ହଡ଼କଆଃ ଆୟାର୍ରେ ଧାର୍ମାନ୍ପେ ଉଦୁବଃତାନା, ମେନ୍ଦ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆପେୟାଃ ମନ୍ ସାରିୟାଏ । ହଡ଼କଆଃ ଥାଲାରେ ମାରାଙ୍ଗ୍ଅଃଦ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ସାନ୍ମାଙ୍ଗରେ ହିଲାଙ୍ଗ୍ଅଃଲେକା ।
16 The Law and the prophets sufficed until the time of John. Since then the good news of the kingdom of God has been told, and everybody has been forcing their way into it.
୧୬“ମୁଶାରାଃ ଆନ୍ଚୁ ଆଡଃ ନାବୀକ ବାପ୍ତିସ୍ମା ଏମଃନିଃ ଯୋହାନ୍ ଜାକେଦ୍କ ତାଇକେନା, ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଏତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ସିର୍ମା ରାଇଜ୍ରେୟାଃ ସୁକୁକାଜି ଉଦୁବଃତାନା ଆଡଃ ସବେନ୍କ ପେଡ଼େଃଲଃ ଏନାରେ ବଲଃତାନାକ ।
17 It would be easier for the heavens and the earth to disappear than for one stroke of a letter in the Law to be lost.
୧୭ସିର୍ମା ଆଡଃ ଅତେ ଜିୟନଃଆ ମେନ୍ଦ ମୁଶା ନାବୀଆଃ ଆନ୍ଚୁରେୟାଃ ମିଆଁଦ୍ ଅନଲ୍ ହଗି କା ଜିୟନଃଆ ।
18 Everyone who divorces his wife and marries another woman is an adulterer, and the man who marries a divorced woman is an adulterer.
୧୮“ଜେତାଏ ହଡ଼ ଆୟାଃ କୁଡ଼ିକେ ବାଗିକେଦ୍ତେ ଏଟାଃନିଃଲଃ ଆଣ୍ଦିନ୍ରେଦ ଇନିଃ ଆପାଙ୍ଗିର୍ନିଃ ତାନିଃ ଆଡଃ କଡ଼ାତେ ବାଗିୟାକାନ୍ କୁଡ଼ିକେ ଜେତାଏ ଆଣ୍ଦିୟଃରେଦ ଇନିଃ ଆପାଙ୍ଗିର୍ନିଃ ତାନିଃ ।
19 There was once a rich man, who dressed in purple robes and fine linen, and feasted every day in great splendor.
୧୯“ମିଆଁଦ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ବାଇଗିନିଆ ଲିଜାଃ ଆଡଃ ବୁଗିନ୍ ସୁଗାଡ଼୍ ଲିଜାଃ ତୁସିଙ୍ଗ୍ଅଃଁତାନ୍ ଆଡଃ ସବେନ୍ ହୁଲାଙ୍ଗ୍ ପୁରାଃ ରାସ୍ବାସ୍ରେୟାଏ ତାଇକେନା ।
20 Near his gateway there had been laid a beggar named Lazarus, who was covered with sores,
୨୦ମେନ୍ଦ ଲାଜାର୍ ନୁତୁମ୍ ମିଆଁଦ୍ କଏଁହଡ଼ ଘାଅତେ ପେରେଜାକାନ୍ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃକେ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ରାଃ ଅଡ଼ାଃ ବଲଦୁଆର୍ତାଃରେ ବାଗିତୁକାକାନାଏ ତାଇକେନା ।
21 and who longed to satisfy his hunger with what fell from the rich man’s table. Even the dogs came and licked his sores.
୨୧ନେ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ଆଃ ମେଜ୍ଏତେ ଉୟୁଗଃତାନ୍ କେଚାଃତେୟାଃଲଃ ଆୟାଃ ଲାହିଦ୍ ବିଏ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନାଏ ତାଇକେନା, ସେତାକହ ହିଜୁଃଲେନ୍ତେ ଇନିୟାଃ ଘାଅ ଜାଲ୍ଇତାନ୍କ ତାଇକେନା ।
22 After a time the beggar died, and was taken by the angels to be with Abraham. The rich man also died and was buried.
୨୨“ଏନ୍ତେ ନେକା ହବାୟାନା, ନେ ରେଙ୍ଗେଃ ହଡ଼ ଗଏଃୟାନାଏ ଆଡଃ ଦୁଁତ୍କ ଆବ୍ରାହାମ୍ଆଃ କୟଙ୍ଗ୍ରେକ ତେବାଃକିୟା, ଆଡଃ ଏନ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ହଗି ଗଏଃୟାନାଏ ଆଡଃ ତପାକିୟାଃକ ।
23 In Hades he looked up in his torment, and saw Abraham at a distance and Lazarus at his side. (Hadēs g86)
୨୩ଇନିଃ ପାତାଲ୍ରେ ଦୁକୁସାହାତିଙ୍ଗ୍ତାନ୍ ଇମ୍ତା ଆରିଦ୍ରାକାବ୍କେଦାଏ ଆଡଃ ସାଙ୍ଗିନ୍ରେ ଆବ୍ରାହାମ୍ ଆଡଃ ଆୟାଃ କୟଙ୍ଗ୍ରେ ଲାଜାର୍କେ ନେଲ୍କିୟାଏ । (Hadēs g86)
24 So he called out ‘Pity me, Father Abraham, and send Lazarus to dip the tip of his finger in water and cool my tongue, for I am suffering agony in this flame.’
୨୪ଏନ୍ତେ ଇନିଃ ହାକାଅକିଃତେ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଆବା, ଆବ୍ରାହାମ୍ ଲିବୁଆଇଙ୍ଗ୍ମେଁ ଆଡଃ ଲାଜାର୍କେ କୁଲ୍ତାଇମ୍ ଇନିଃ ଆୟାଃ ସାର୍ସାର୍ରାଃ ଚୁଟି ଦାଆଃରେ ତୁପୁକେଦ୍ତେ ଆଲାଙ୍ଗ୍ତାଇୟାଁଃକେ ତୁତ୍କେନେକାଏ, ଆଇଙ୍ଗ୍ଦ ନେ ସେଙ୍ଗେଲ୍ରେ କାଲ୍ପାଅଃତାନାଇଙ୍ଗ୍ ।’
25 ‘Child,’ answered Abraham, ‘remember that you in your lifetime received what you thought desirable, just as Lazarus received what was not desirable; but now he has his consolation here, while you are suffering agony.
୨୫ମେନ୍ଦ ଆବ୍ରାହାମ୍ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଏ ହନ୍, ନେଆଁଁ ଉଡ଼ୁଃଇମେ, ଆମ୍ଦ ଜୀନିଦ୍ ତାଇକେନ୍ ଇମ୍ତା ଆମାଃ ବୁଗିନାଃମ୍ ନାମ୍ଚାବାକେଦାଃ ଆଡଃ ଏନ୍ ଲେକାଗି ଲାଜାର୍ ପୁରାଃ ଦୁକୁ ନାମ୍କେଦାଏ, ମେନ୍ଦ ନାହାଁଃ ଇନିଃ ନେତାଃରେ ଜୀଉରାଡ଼େଃ ନାମେତାନାଏ ଆଡଃ ଆମ୍ କାଲ୍ପାଅଃତାନାମେ ।
26 And not only that, but between you and us there lies a great chasm, so that those who wish to pass from here to you cannot, nor can they cross from there to us.’
୨୬ଆଡଃ ନେଆଁଁଏତେ ଆଦ୍କା ମାରାଙ୍ଗ୍ ହୁୱାଙ୍ଗ୍ ଆଲେ ଆଡଃ ଆପେ ଥାଲାରେ ମେନାଃ, ନେତାଃଏତେ ହାନ୍ପାରମ୍ ଆପେତାଃ ଜେତାଏ କାକ ସେନ୍ଦାଡ଼ିୟା ଆଡଃ ହାନ୍ପାରମ୍ରେନ୍କ ନେ ପାରମ୍ ଆଲେତାଃ କାକ ହିଜୁଃଦାଡ଼ିୟାଃ ।’
27 ‘Then, Father,’ he said, ‘I beg you to send Lazarus to my father’s house –
୨୭ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ତାବ୍ଦ ହେ ଆବା, ଲାଜାର୍କେ ଆପୁଇଁୟାଃ ଅଡ଼ାଃତେ କୁଲ୍ତାଇମ୍, ମେନ୍ତେଇଙ୍ଗ୍ ବିନ୍ତିମେ ତାନା ।
28 For I have five brothers to warn them, so that they may not come to this place of torture also.’
୨୮ଚିୟାଃଚି ଆଇଁୟାଃଦ ମଣେୟାଁ ହାଗାଇଙ୍ଗ୍କ ମେନାକଆ, ଇନିଃ ଇନ୍କୁତାଃ ପାର୍ଚାରେକାଏ, ଆଡଃ ଚେତାଅକକାଏ, କା'ରେଦ ଇନ୍କୁହଗି ନେ ଦୁକୁ ଠାୟାଦ୍ତେକ ସେଟେରାଃ ।’
29 ‘They have the writings of Moses and the prophets,’ replied Abraham; ‘let them listen to them.’
୨୯“ଆବ୍ରାହାମ୍ କାଜିକିୟାଏ, ‘ମୁଶା ଆଡଃ ନାବୀକଆଃ ପୁଥି ଇନ୍କୁତାଃରେୟାଃ; ଆମାଃ ହାଗାକ ଇନ୍କୁଆଃ କାଜିକ ଆୟୁମେକା ।’
30 ‘But, Father Abraham,’ he urged, ‘if someone from the dead were to go to them, they would repent.’
୩୦ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ହେ ଆବା ଆବ୍ରାହାମ୍, ବାନଃଗି! ମେନ୍ଦ ଗଜାକାନ୍କଏତେ ଜେତାଏ ଇନ୍କୁତାଃତେ ସେନଃରେଦ ଇନ୍କୁ ହେୟାତିଙ୍ଗେଆକ ଆଡଃ ପାପ୍ହେତେ ମନ୍ରୁହାଡ଼େୟାକ ।’
31 ‘If they do not listen to Moses and the prophets,’ answered Abraham, ‘they will not be persuaded, even if someone were to rise from the dead.’”
୩୧ମେନ୍ଦ ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, ‘ଇନ୍କୁ ମୁଶା ଆଡଃ ନାବୀକଆଃ କାଜି କାକ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ରେଦ, ଗଜାକାନ୍କଏତେ ଜେତାଏ ଜୀଉବିରିଦଃରେୟ କାକ ମାନାତିୟାଁଃ ।’”
