Acts 17
1 After passing through Amphipolis and Apollonia, Paul and Silas came to Thessalonica. Here the Jews had a synagogue;
เปาลสีเลา อามฺผิปลฺยาปโลฺลนิยานคราภฺยำ คตฺวา ยตฺร ยิหูทียานำ ภชนภวนเมกมฺ อาเสฺต ตตฺร ถิษลนีกีนคร อุปสฺถิเตาฯ
2 and, following his usual custom, Paul joined them, and for three Sabbaths addressed them, drawing his arguments from the scriptures.
ตทา เปาล: สฺวาจารานุสาเรณ เตษำ สมีปํ คตฺวา วิศฺรามวารตฺรเย ไต: สารฺทฺธํ ธรฺมฺมปุสฺตกียกถายา วิจารํ กฺฤตวานฺฯ
3 He laid before them and explained that the Christ must undergo suffering and rise from the dead; and “It is this man,” he declared, “who is the Christ – this Jesus about whom I am telling you.”
ผลต: ขฺรีษฺเฏน ทุ: ขโภค: กรฺตฺตวฺย: ศฺมศานทุตฺถานญฺจ กรฺตฺตวฺยํ ยุษฺมากํ สนฺนิเธา ยสฺย ยีโศ: ปฺรสฺตาวํ กโรมิ ส อีศฺวเรณาภิษิกฺต: ส เอตา: กถา: ปฺรกาศฺย ปฺรมาณํ ทตฺวา สฺถิรีกฺฤตวานฺฯ
4 Some of the people were convinced, and threw in their lot with Paul and Silas, as did also a large body of Greeks who were accustomed to join in the Jewish services, and a great number of leading women.
ตสฺมาตฺ เตษำ กติปยชนา อนฺยเทศียา พหโว ภกฺตโลกา พหฺย: ปฺรธานนารฺยฺยศฺจ วิศฺวสฺย เปาลสีลโย: ปศฺจาทฺคามิโน ชาตา: ฯ
5 But the Jewish leaders, becoming jealous, engaged some worthless fellows from the streets, and, getting a mob together, kept the city in an uproar. They attacked Jason’s house, with the intention of bringing Paul and Silas before the Popular Assembly;
กินฺตุ วิศฺวาสหีนา ยิหูทียโลกา อีรฺษฺยยา ปริปูรฺณา: สนฺโต หฏฏฺสฺย กตินยลมฺปฏโลกานฺ สงฺคิน: กฺฤตฺวา ชนตยา นครมเธฺย มหากลหํ กฺฤตฺวา ยาโสโน คฺฤหมฺ อากฺรมฺย เปฺรริตานฺ ธฺฤตฺวา โลกนิวหสฺย สมีปมฺ อาเนตุํ เจษฺฏิตวนฺต: ฯ
6 and, not finding them there, they proceeded to drag Jason and some of the Lord’s followers before the city magistrates, shouting out, “These men, who have turned the world upside down, have now come here,
เตษามุทฺเทศมฺ อปฺราปฺย จ ยาโสนํ กติปยานฺ ภฺราตฺฤํศฺจ ธฺฤตฺวา นคราธิปตีนำ นิกฏมานีย โปฺรจฺไจ: กถิตวนฺโต เย มนุษฺยา ชคทุทฺวาฏิตวนฺตเสฺต 'ตฺราปฺยุปสฺถิตา: สนฺติ,
7 and have been harbored by Jason! They are all defying the decrees of the Emperor. They say that someone else is king – a man called Jesus!”
เอษ ยาโสนฺ อาติถฺยํ กฺฤตฺวา ตานฺ คฺฤหีตวานฺฯ ยีศุนามก เอโก ราชสฺตีติ กถยนฺตเสฺต ไกสรสฺยาชฺญาวิรุทฺธํ กรฺมฺม กุรฺวฺวติฯ
8 On hearing this, the people and the city magistrates were much concerned;
เตษำ กถามิมำ ศฺรุตฺวา โลกนิวโห นคราธิปตยศฺจ สมุทฺวิคฺนา อภวนฺฯ
9 and, before letting them go, they took bail from Jason and the others.
ตทา ยาโสนสฺตทเนฺยษาญฺจ ธนทณฺฑํ คฺฤหีตฺวา ตานฺ ปริตฺยกฺตวนฺต: ฯ
10 That very night the followers sent Paul and Silas off to Beroea; and on reaching that place, they went to the Jewish synagogue.
ตต: ปรํ ภฺราตฺฤคโณ รชนฺยำ เปาลสีเลา ศีฆฺรํ พิรยานครํ เปฺรษิตวานฺ เตา ตโตฺรปสฺถาย ยิหูทียานำ ภชนภวนํ คตวนฺเตาฯ
11 These Jews of Beroea were better disposed than those in Thessalonica, for they welcomed the message with great readiness, and daily examined the scriptures to see if what was said was true.
ตตฺรสฺถา โลกา: ถิษลนีกีสฺถโลเกโภฺย มหาตฺมาน อาสนฺ ยต อิตฺถํ ภวติ น เวติ ชฺญาตุํ ทิเน ทิเน ธรฺมฺมคฺรนฺถสฺยาโลจนำ กฺฤตฺวา ไสฺวรํ กถามฺ อคฺฤหฺลนฺฯ
12 As a consequence, many of them became believers in Christ, besides a considerable number of Greek women of position, and of men also.
ตสฺมาทฺ อเนเก ยิหูทียา อนฺยเทศียานำ มานฺยา สฺตฺริย: ปุรุษาศฺจาเนเก วฺยศฺวสนฺฯ
13 But, when the Jewish leaders in Thessalonica found out that God’s message had been delivered by Paul at Beroea, they came there too, exciting and disturbing the minds of the people.
กินฺตุ พิรยานคเร เปาเลเนศฺวรียา กถา ปฺรจารฺยฺยต อิติ ถิษลนีกีสฺถา ยิหูทียา ชฺญาตฺวา ตตฺสฺถานมปฺยาคตฺย โลกานำ กุปฺรวฺฤตฺติมฺ อชนยนฺฯ
14 The followers immediately arranged for Paul to go away to the coast, but both Silas and Timothy stayed behind in Beroea.
อเตอว ตสฺมาตฺ สฺถานาตฺ สมุเทฺรณ ยานฺตีติ ทรฺศยิตฺวา ภฺราตร: กฺษิปฺรํ เปาลํ ปฺราหิณฺวนฺ กินฺตุ สีลตีมถิเยา ตตฺร สฺถิตวนฺเตาฯ
15 The friends who escorted Paul took him as far as Athens, and, after receiving a message for Silas and Timothy to join him as quickly as possible, they started on their return.
ตต: ปรํ เปาลสฺย มารฺคทรฺศกาสฺตมฺ อาถีนีนคร อุปสฺถาปยนฺ ปศฺจาทฺ ยุวำ ตูรฺณมฺ เอตตฺ สฺถานํ อาคมิษฺยถ: สีลตีมถิเยา ปฺรตีมามฺ อาชฺญำ ปฺราปฺย เต ปฺรตฺยาคตา: ฯ
16 While Paul was waiting for them at Athens, his heart was stirred at seeing the whole city full of idols.
เปาล อาถีนีนคเร ตาวเปกฺษฺย ติษฺฐนฺ ตนฺนครํ ปฺรติมาภิ: ปริปูรฺณํ ทฺฤษฺฏฺวา สนฺตปฺตหฺฤทโย 'ภวตฺฯ
17 So he argued in the synagogue with the Jews and with those who joined in their worship, as well as daily in the public Square with those who happened to be there.
ตต: ส ภชนภวเน ยานฺ ยิหูทียานฺ ภกฺตโลกำศฺจ หฏฺเฏ จ ยานฺ อปศฺยตฺ ไต: สห ปฺรติทินํ วิจาริตวานฺฯ
18 Among others, some Epicurean and Stoic Philosophers joined issue with him. Some asked “What is this prater wanting to make out?”, while others said “He seems to be a preacher of foreign Deities.” (This was because he was telling the good news about Jesus and the resurrection).
กินฺตฺวิปิกูรียมตคฺรหิณ: โสฺตยิกียมตคฺราหิณศฺจ กิยนฺโต ชนาเสฺตน สารฺทฺธํ วฺยวทนฺตฯ ตตฺร เกจิทฺ อกถยนฺ เอษ วาจาล: กึ วกฺตุมฺ อิจฺฉติ? อปเร เกจิทฺ เอษ ชน: เกษาญฺจิทฺ วิเทศียเทวานำ ปฺรจารก อิตฺยนุมียเต ยต: ส ยีศุมฺ อุตฺถิติญฺจ ปฺรจารยตฺฯ
19 So they laid hold of him and took him to the Court of Areopagus. “May we hear,” they asked, “what new teaching this is which you are giving?
เต ตมฺ อเรยปาคนาม วิจารสฺถานมฺ อานีย ปฺราโวจนฺ อิทํ ยนฺนวีนํ มตํ ตฺวํ ปฺราจีกศ อิทํ กีทฺฤศํ เอตทฺ อสฺมานฺ ศฺราวย;
20 For you are bringing some strange things to our notice, and we should like to know what they mean.”
ยามิมามฺ อสมฺภวกถามฺ อสฺมากํ กรฺณโคจรีกฺฤตวานฺ อสฺยา ภาวารฺถ: ก อิติ วยํ ชฺญาตุมฺ อิจฺฉาม: ฯ
21 (All Athenians and the foreigners staying in the city found no time for anything else but telling, or listening to, the last new thing.)
ตทาถีนีนิวาสินสฺตนฺนครปฺรวาสินศฺจ เกวลํ กสฺยาศฺจน นวีนกถายา: ศฺรวเณน ปฺรจารเณน จ กาลมฺ อยาปยนฺฯ
22 So Paul took his stand in the middle of the Court, and said – “People of Athens, on every hand I see signs of your being very devout.
เปาโล'เรยปาคสฺย มเธฺย ติษฺฐนฺ เอตำ กถำ ปฺรจาริตวานฺ, เห อาถีนียโลกา ยูยํ สรฺวฺวถา เทวปูชายามฺ อาสกฺตา อิตฺยห ปฺรตฺยกฺษํ ปศฺยามิฯ
23 For as I was going about, looking at your sacred shrines, I came upon an altar with this inscription – ‘To an Unknown God.’ What, therefore, you worship in ignorance, that I am now proclaiming to you.
ยต: ปรฺยฺยฏนกาเล ยุษฺมากํ ปูชนียานิ ปศฺยนฺ ‘อวิชฺญาเตศฺวราย’ เอตลฺลิปิยุกฺตำ ยชฺญเวทีเมกำ ทฺฤษฺฏวานฺ; อโต น วิทิตฺวา ยํ ปูชยเธฺว ตไสฺยว ตตฺวํ ยุษฺมานฺ ปฺรติ ปฺรจารยามิฯ
24 The God who made the world and all things that are in it – he, Lord as he is of heaven and earth, does not live in temples made by hands,
ชคโต ชคตฺสฺถานำ สรฺวฺววสฺตูนาญฺจ สฺรษฺฏา ย อีศฺวร: ส สฺวรฺคปฺฤถิโวฺยเรกาธิปติ: สนฺ กรนิรฺมฺมิตมนฺทิเรษุ น นิวสติ;
25 neither do human hands minister to his wants, as though he needed anything, since he himself gives, to all, life, and breath, and all things.
ส เอว สรฺเวฺวโภฺย ชีวนํ ปฺราณานฺ สรฺวฺวสามคฺรีศฺจ ปฺรททาติ; อเตอว ส กสฺยาศฺจิตฺ สามคฺยฺรา อภาวเหโต รฺมนุษฺยาณำ หไสฺต: เสวิโต ภวตีติ นฯ
26 He made all races of the earth’s surface – fixing a time for their rise and fall, and the limits of their settlements –
ส ภูมณฺฑเล นิวาสารฺถมฺ เอกสฺมาตฺ โศณิตาตฺ สรฺวฺวานฺ มนุษฺยานฺ สฺฤษฺฏฺวา เตษำ ปูรฺวฺวนิรูปิตสมยํ วสติสีมาญฺจ นิรจิโนตฺ;
27 That they might search for God, if by any means they might feel their way to him and find him. And yet he is not really far from any one of us;
ตสฺมาตฺ โลไก: เกนาปิ ปฺรกาเรณ มฺฤคยิตฺวา ปรเมศฺวรสฺย ตตฺวํ ปฺราปฺตุํ ตสฺย คเวษณํ กรณียมฺฯ
28 for in him we live and move and are. To use the words of some of your own poets – ‘His offspring, too, are we.’
กินฺตุ โส'สฺมากํ กสฺมาจฺจิทปิ ทูเร ติษฺฐตีติ นหิ, วยํ เตน นิศฺวสนปฺรศฺวสนคมนาคมนปฺราณธารณานิ กุรฺมฺม: , ปุนศฺจ ยุษฺมากเมว กติปยา: กวย: กถยนฺติ ‘ตสฺย วํศา วยํ โสฺม หิ’ อิติฯ
29 Therefore, as the offspring of God, we must not think that the Deity has any resemblance to anything made of gold, or silver, or stone – a work of human art and imagination.
อเตอว ยทิ วยมฺ อีศฺวรสฺย วํศา ภวามสฺตรฺหิ มนุไษฺย รฺวิทฺยยา เกาศเลน จ ตกฺษิตํ สฺวรฺณํ รูปฺยํ ทฺฤษทฺ ไวเตษามีศฺวรตฺวมฺ อสฺมาภิ รฺน ชฺญาตวฺยํฯ
30 True, God looked with indulgence on the days of people’s ignorance, but now he is announcing to everyone everywhere the need for repentance,
เตษำ ปูรฺวฺวียโลกานามฺ อชฺญานตำ ปฺรตีศฺวโร ยทฺยปิ นาวาธตฺต ตถาปีทานีํ สรฺวฺวตฺร สรฺวฺวานฺ มน: ปริวรฺตฺตยิตุมฺ อาชฺญาปยติ,
31 because he has fixed a day on which he intends to judge the world with justice, by a man whom he has appointed – and of this he has given all people a pledge by raising this man from the dead.”
ยต: สฺวนิยุกฺเตน ปุรุเษณ ยทา ส ปฺฤถิวีสฺถานำ สรฺวฺวโลกานำ วิจารํ กริษฺยติ ตทฺทินํ นฺยรูปยตฺ; ตสฺย ศฺมศาโนตฺถาปเนน ตสฺมินฺ สรฺเวฺวภฺย: ปฺรมาณํ ปฺราทาตฺฯ
32 On hearing of a resurrection of the dead, some began jeering, but others said that they wanted to hear what he had to say about that another time.
ตทา ศฺมศานาทฺ อุตฺถานสฺย กถำ ศฺรุตฺวา เกจิทฺ อุปาหมนฺ, เกจิทวทนฺ เอนำ กถำ ปุนรปิ ตฺวตฺต: โศฺรษฺยาม: ฯ
33 And so Paul left the Court.
ตต: เปาลเสฺตษำ สมีปาตฺ ปฺรสฺถิตวานฺฯ
34 There were, however, some people who joined him, and became believers in Christ. Among them were Dionysius, a member of the Court of Areopagus, a woman named Damaris, and several others.
ตถาปิ เกจิโลฺลกาเสฺตน สารฺทฺธํ มิลิตฺวา วฺยศฺวสนฺ เตษำ มเธฺย 'เรยปาคียทิยนุสิโย ทามารีนามา กาจินฺนารี กิยนฺโต นราศฺจาสนฺฯ
