1 Corinthians 7
1 With reference to the subjects about which you wrote to me: It is good for a man to remain single.
Karon mahitungod sa mga pangutana sa inyong sulat kanako. Maayo unta alang sa lalaki ang dili pagpakigduol ug babaye.
2 But, owing to the prevalence of immorality, I advise every man to have his own wife, and every woman her husband.
Apan aron sa paglikay sa tintal sa pakighilawas, ang matag-usa ka lalaki kinahanglan magabaton ug iyang kaugalingong asawa, ug ang matag-usa ka babaye magabaton ug iyang kaugalingong bana.
3 A husband should give his wife her due, and a wife her husband.
Ang bana kinahanglan magatugyan ngadto sa iyang asawa sa angay sa magtiayon, maingon man ang asawa ngadto sa iyang bana.
4 It is not the wife, but the husband, who exercises power over her body; and so, too, it is not the husband, but the wife, who exercises power over his body.
Kay ang asawa dili mao ang magbuot sa kaugalingong lawas niya, kondili ang iyang bana; maingon man usab, ang bana dili magabuot sa kaugalingong lawas niya, kondili ang iyang asawa.
5 Do not deprive each other of what is due – unless it is only for a time and by mutual consent, so that your minds may be free for prayer until you again live as man and wife – otherwise Satan might take advantage of your want of self-control and tempt you.
Ayaw kamo pagdumiliay ang usa sa usa gawas kon pinaagi sa panagsabut alang sa usa ka panahon, kaha aron managsulod kamo diha sa kahigayonan sa pag-ampo; apan tapus niini, managduolay na usab kamo, aron dili kamo matintal ni Satanas tungod sa kakulang ninyog pagpugong sa kaugalingon.
6 I say this, however, as a concession, not as a command.
Nagasulti ako niini agig pagtugot, dili pagsugo.
7 I should wish everyone to be just what I am myself. But everyone has his own gift from God – one in one way, and one in another.
Ngani buot ko unta nga ang tanang lalaki manig-ingon kanako. Apan ang matag-usa adunay iyang kaugalingong hiyas gikan sa Dios, ang usa alang sa usa ka paagi sa kinabuhi, ug ang usa alang sa lain.
8 My advice, then, to those who are not married, and to widows, is this: It would be good for them to remain as I am myself.
Alang sa mga dili minyo ug sa mga balo ako magaingon nga maayo alang kanila ang pagpabilin nga mag-inusara sama kanako.
9 But, if they cannot control themselves, they should marry, for it is better to marry than to be consumed with passion.
Apan kon sila dili man ugaling makapugong sa ilang kaugalingon, nan, paminyoa na lang sila. Kay labi pang maayo hinoon nga maminyo kay sa magasilaob sila sa kaulag.
10 To those who are married my direction is – yet it is not mine, but the Master’s – that a woman is not to leave her husband
Apan kanila nga mga minyo na ang akong tugon dili hinoon akoa, kondili iya sa Ginoo mao nga ang asawa dili gayud magbiya sa iyang bana
11 (If she has done so, she should remain as she is, or else be reconciled to her husband) and also that a man is not to divorce his wife.
(apan kon siya mobulag man gayud, kinahanglan magapabilin siya nga mag-inusara; kon dili man, kinahanglan magpakig-uli siya sa iyang bana) ug nga ang bana dili gayud magbulag sa iyang asawa.
12 To all others I say – I, not the Master – If a follower of the Lord is married to a woman, who is an unbeliever but willing to live with him, he should not divorce her;
Ngadto sa uban ako magaingon, dili ang Ginoo, nga kon kita adunay igsoon nga may asawang dili magtotoo, ug kini siya buot ra nga makigpuyo kaniya, kini siya dili gayud niya pagbulagan.
13 and a woman who is married to a man, who is an unbeliever but willing to live with her, should not divorce her husband.
Ug kon ang usa ka babaye may bana nga dili magtotoo, ug kini siya buot ra nga makigpuyo uban kaniya, kini siya dili gayud niya pagbulagan.
14 For, through his wife, the husband who is an unbeliever has become associated with Christ’s people; and the wife who is an unbeliever has become associated with Christ’s people through the Lord’s follower whom she has married. Otherwise your children would be ‘defiled,’ but, as it is, they belong to Christ’s people.
Kay ang bana nga dili magtotoo ginabalaan pinaagi sa iyang asawa nga magtotoo, ug ang asawa nga dili magtotoo ginabalaan pinaagi sa iyang bana. Kay kon wala pa, nan, ang inyong mga anak dili unta mga binalaan, apan kini sila karon mga binalaan.
15 However, if the unbeliever wishes to be separated, let them be so. Under such circumstances neither is bound; God has called you to live in peace.
Apan kon ang gikatiayon nga dili magtotoo buot man makigbulag, nan, pabulaga siya; kay ang bana o asawa nga magtotoo wala maulipon sa maong kaminyoon. Kay kita gipanagtawag sa Dios ngadto sa pagdinaitay.
16 How can you tell, wife, whether you may not save your husband? And how can you tell, husband, whether you may not save your wife?
Kay unsaon man usab nimo pagpakaila, asawa, nga maluwas mo gayud ang imong bana ug unsaon man usab nimo pagpakaila, bana, nga maluwas mo gayud ang imong asawa?
17 In any case, a person should continue to live in the condition which the Lord has allotted to them, and in which they were when God called them. This is the rule that I lay down in every church.
Mao lamang, nga ang matag-usa kinahanglan magagawi diha sa kinabuhi nga gibahin kaniya sa Ginoo, ug diha sa kahimtang nga iyang nahimutangan sa panahon sa pagtawag kaniya sa Dios. Kini mao ang akong sugo sa tanang mga kaiglesiahan.
18 Was a man already circumcised when he was called? Then he should not efface his circumcision. Has a man been called when uncircumcised? Then he should not be circumcised.
Aduna bay may sirkunsisyon nang daan sa panahon sa pagtawag kaniya? Nan, kinahanglan dili siya magpakawalay sirkunsisyon. Aduna bay walay sikunsisyon sa panahon sa pagtawag kaniya? Nan, kinahanglan dili siya magpasirkunsisyon.
19 Circumcision is nothing; the want of it is nothing; but to keep the commands of God is everything.
Kay dili maoy may bili ang pagkamay sirkunsisyon kon ang pagkawalay sirkunsisyon, kondili ang pagbantay sa mga sugo sa Dios.
20 Let everyone remain in that condition of life in which they were when the call came to them.
Ang matag-usa magapabilin diha sa kahimtang nga iyang nahimutangan sa panahon sa pagtawag kaniya.
21 Were you a slave when you were called? Do not let that trouble you. No, even if you are able to gain your freedom, still do your best.
Ulipon ka na bang daan sa panahon sa pagtawag kanimo? Ayaw kini igsapayan. Apan kon may kahigayonan man ikaw sa pagpakadawat ug kagawasan, pahimusli kini.
22 For the person who was a slave when they were called to the master’s service is the Master’s freedman; so, too, the person who was free when called is Christ’s slave.
Kay ang ulipon nga gitawag diha sa Ginoo, siya tawong gawas nga iya sa Ginoo. Maingon man usab, ang tawong gawas nang daan sa panahon sa pagtawg kaniya, siya ulipon ni Cristo.
23 You were bought, and the price was paid. Do not let yourselves become slaves to people.
Kamo gipalit na sa usa ka bili; ayaw na kamo pagpaulipon sa mga tawo.
24 Friends, let everyone remain in the condition in which they were when they were called, in close communion with God.
Busa, mga igsoon, sa bisan unsang kahimtang nga inyong nahimutangan sa panahon sa pagtawag sa matag-usa kaninyo, kinahanglan nga magapabilin siya diha niana kauban sa Dios.
25 With regard to unmarried women, I have no command from the Master to give you, but I tell you my opinion, and the Master in his mercy has made me worthy to be trusted.
Karon mahitungod sa mga dalaga, ako walay sugo nga gikan sa Ginoo, hinonoa aniay akong hunahuna nga igahatag ko ingon nga tawong kasaligan tungod sa kalooy sa Ginoo.
26 I think, then, that, in view of the time of suffering that has now come upon us, what I have already said is best – that a man should remain as he is.
Gihunahuna ko nga tungod sa tali-abut nga kasakitan maayo na lang sa usa ka tawo ang pagpabilin nga ingon sa iyang kahimtang karon.
27 Are you married to a wife? Then do not seek to be separated. Are you separated from a wife? Then do not seek for a wife.
Aduna ka bay asawa? Nan, ayaw pagpakigbulag. Wala ka bay asawa? Nan, ayaw na lang pagpangasawa.
28 Still, if you should marry, that is not wrong; nor, if a young woman marries, is that wrong. But those who marry will have much trouble to bear, and my wish is to spare you.
Apan kon ugaling mangasawa ka man, dili ikaw makasala; ug kon ang dalaga mamana, siya dili makasala. Ngani sila nga mga minyo mahisangko sa mga kalibug nga kalibutanon, ug buot ko unta nga luwason kamo gikan niini.
29 What I mean, friends, is this – the time is short. Meanwhile, let those who have wives live as if they had none,
Ang akong ipasabut, mga igsoon, mao nga ang panahon nga gitagal hamubo na lang kaayo; sukad karon, sila nga may mga asawa magkinabuhi unta sila nga daw walay mga asawa;
30 those who are weeping as if not weeping, those who are rejoicing as if not rejoicing, those who buy as if not possessing,
ug ang mga nanagsubo nga daw wala managsubo, ug ang mga nanagkalipay nga daw wala managkalipay, ug ang mga nanagpamalit nga daw wala silay mga katigayonan,
31 and those who use the good things of the world as using them sparingly; for this world as we see it is passing away.
ug sila nga nagapahimulos sa kalibutan, nga daw wala kaayo magpahimulos niini. Kay ang urog niining kalibutana molabay lamang.
32 I want you to be free from anxiety. The unmarried man is anxious about the Master’s cause, desiring to please him;
Buot ko unta nga kamo mahigawas sa mga kabalaka. Ang lalaki nga dili minyo may kasibut alang sa mga butang nga iya sa Ginoo, kon unsaon niya sa pagpahimuot sa Ginoo;
33 while the married man is anxious about worldly matters, desiring to please his wife;
apan ang lalaking minyo adunay kabalaka mahitungod sa mga butang kalibutanon, kon unsaon niya sa pagpahimuot sa iyang asawa,
34 and so his interests are divided. Again, the unmarried woman, whether she is old or young, is anxious about the Master’s cause, striving to be pure both in body and in spirit, while the married woman is anxious about worldly matters, desiring to please her husband.
busa nabahin ang iyang kasibut. Ug ang babayeng dili minyo o dalaga adunay kasibut alang sa mga butang sa Ginoo, kon unsaon niya sa pagkabalaan diha sa lawas ug sa espiritu; apan ang babayeng minyo adunay kabalaka mahitungod sa mga butang kalibutanon, kon unsaon niya sa pagpahimuot sa iyang bana.
35 I say this for your own benefit, not with any intention of putting a halter around your necks, but in order to secure for the Master seemly and constant devotion, free from all distraction.
Nagasulti ako niini alang sa inyong kaayohan, dili ingon nga paggalong kaninyo, kondili aron sa pagdasig sa mga kalihokan nga angay ug aron kamo dili magkapuliki sa inyong pag-alagad sa Ginoo.
36 If, however, a father thinks that he is not acting fairly by his unmarried daughter, when she is past her youth, and if under these circumstances her marriage ought to take place, he should act as he thinks right. He is doing nothing wrong – let the marriage take place.
Apan kon adunay lalaki nga magahunahuna nga wala mahisubay sa angay ang iyang pagbuhat sa ingon ngadto sa iyang gipakighigugmaay, kon makusog man ugaling ang iyang mga pagbati, ug kon gikinahanglan man gayud kini, nan, tugoti ang maong tawo sa pagbuhat sumala sa iyang gusto: paminyoa sila kini dili sala.
37 On the other hand, a father, who has definitely made up his mind, and is under no compulsion, but is free to carry out his own wishes, and who has come to the decision, in his own mind, to keep his unmarried daughter at home will be doing right.
Apan ang lalaki nga nakabaton na sa bug-os nga hunahuna, dili tungod kay siya gipugos kondili tungod kay siya buot magapugong sa iyang tinguha ug nakahukom na sulod sa iyang kasingkasing sa pagbuhat niini, nga ang iyang gipakighigugmaay iya na lamang pagaisipon ingon nga hinigugma nga espirituhanon kanang tawhana nagabuhat ug matarung.
38 In short, the one who consents to his daughter’s marriage is doing right, and yet the other will be doing better.
Busa ang mangasawa sa iyang gipakighigugmaay nagabuhat ug maayo; hinoon ang dili mangasawa nagabuhat ug labi pa ka maayo.
39 A wife is bound to her husband as long as he lives; but, if the husband should pass to his rest, the widow is free to marry anyone she wishes, provided he is a believer.
Ang asawa nabugkos ngadto sa iyang bana samtang kini magapabilin nga buhi. Apan kon ang bana mamatay, siya may kagawasan sa pagpamana kang bisan kinsa nga buot niya, mao lamang nga kinahanglan ang iyang pamanhon magtotoo usab sa Ginoo.
40 Yet she will be happier if she remains as she is – in my opinion, for I think that I also have the Spirit of God.
Hinoon ang babayeng balo labi pang magamalipayon kon magapabilin siyang balo. Mao kini ang akong hunahuna, ug ako nagatoo nga ako usab nakabaton sa Espiritu sa Dios.
