Matthew 5
1 On seeing the crowds of people, Jesus went up the hill; and, when he had taken his seat, his disciples came up to him;
Thấy dân chúng tụ tập đông đúc, Chúa Giê-xu lên trên sườn núi ngồi xuống. Các môn đệ tụ tập chung quanh,
2 and he began to teach them, saying:
và Ngài bắt đầu dạy dỗ họ.
3 ‘Blessed are the poor in spirit, for theirs is the kingdom of heaven.
“Phước cho ai biết tâm linh mình nghèo khó, vì sẽ hưởng Nước Trời.
4 Blessed are the mourners, for they will be comforted.
Phước cho người than khóc, vì sẽ được an ủi.
5 Blessed are the gentle, for they will inherit the earth.
Phước cho người khiêm nhu, vì sẽ được đất đai.
6 Blessed are those who hunger and thirst for righteousness, for they will be satisfied.
Phước cho người khao khát điều công chính vì sẽ được thỏa mãn.
7 Blessed are the merciful, for they will find mercy.
Phước cho người có lòng thương người, vì sẽ được Chúa thương xót.
8 Blessed are the pure in heart, for they will see God.
Phước cho lòng trong sạch, vì sẽ thấy Đức Chúa Trời.
9 Blessed are the peacemakers, for they will be called children of God.
Phước cho người hòa giải, vì sẽ được gọi là con của Đức Chúa Trời.
10 Blessed are those who have been persecuted in the cause of righteousness, for theirs is the kingdom of heaven.
Phước cho ai chịu bức hại khi làm điều công chính, vì sẽ hưởng Nước Trời.
11 ‘Blessed are you when people insult you, and persecute you, and say all kinds of evil lies about you because of me.
Phước cho các con khi bị người ta nhục mạ, bức hại, và vu cáo đủ điều, chỉ vì các con theo Ta.
12 Be glad and rejoice, because your reward in heaven will be great; this is the way they persecuted the prophets who lived before you.
Các con nên hân hoan, mừng rỡ vì sẽ được giải thưởng lớn dành sẵn trên trời. Ngày xưa, các nhà tiên tri cũng từng bị bức hại như thế.”
13 ‘You are salt for the world. But if salt becomes tasteless, how can it be made salty again? It is no longer good for anything, but is thrown away, and trampled underfoot.
“Các con là muối của đất; nếu các con đánh mất phẩm chất của mình, làm sao lấy lại được? Các con sẽ trở thành vô dụng, bị vứt bỏ và chà đạp như muối hết mặn.
14 It is you who are the light of the world. A town that stands on a hill cannot be hidden.
Các con là ánh sáng của thế giới, như một thành phố sáng rực trên đỉnh núi cho mọi người nhìn thấy trong đêm tối.
15 People do not light a lamp and put it under a basket, but on the lamp-stand, where it gives light to everyone in the house.
Không ai thắp đèn rồi đậy kín, nhưng đem đặt trên giá đèn để soi sáng mọi người trong nhà.
16 Let your light so shine before the eyes of others so that, seeing your good actions, they will praise your Father who is in heaven.
Cũng thế, các con phải soi sáng cho mọi người, để họ thấy việc làm tốt đẹp của các con và ca ngợi Cha các con trên trời.”
17 ‘Do not think that I have come to do away with the Law or the prophets; I have not come to do away with them, but to complete them.
“Đừng tưởng Ta đến để hủy bỏ luật pháp và lời tiên tri. Không, Ta đến để hoàn thành luật pháp và thực hiện các lời tiên tri.
18 For I tell you, until the heavens and the earth disappear, not even the smallest letter, nor one stroke of a letter, will disappear from the Law until all is done.
Ta nói quả quyết: Một khi trời đất vẫn còn thì không một chi tiết nào trong luật pháp bị xóa bỏ, trước khi mục đích luật pháp được hoàn thành.
19 Whoever, therefore, breaks one of these commandments, even the least of them, and teaches others to do so, will be the least esteemed in the kingdom of heaven; but whoever keeps them, and teaches others to do so, will be esteemed great in the kingdom of heaven.
Người nào phạm điều răn nhỏ nhất và quyến rũ người khác làm theo là người hèn mọn nhất trong Nước Trời. Trái lại, người nào vâng giữ điều răn và dạy người khác làm theo là người lớn trong Nước Trời.
20 Indeed I tell you that, unless you obey God’s commands better than of the teachers of the Law, and Pharisees, you will never enter the kingdom of heaven.
Ta cảnh báo các con—nếu đức hạnh các con không khá hơn các thầy dạy luật và Pha-ri-si, các con sẽ không được vào Nước Trời.”
21 ‘You have heard that to our ancestors it was said – “You must not commit murder,” and “Whoever commits murder will be brought to trial.”
“Các con nghe người xưa nói: ‘Các ngươi không được giết người. Ai giết người phải bị đưa ra tòa xét xử.’
22 But I say to you that anyone who is angry at their brother or sister will be brought to trial; and whoever insults their brother or sister will be brought before the High Council, while whoever calls them a fool will be in danger of the fires of Gehenna. (Geenna g1067)
Nhưng Ta phán: Người nào giận anh chị em mình cũng phải bị xét xử; người nào nặng lời nhiếc mắng anh chị em cũng phải ra tòa; người nào nguyền rủa anh chị em sẽ bị lửa địa ngục hình phạt. (Geenna g1067)
23 Therefore, when presenting your gift at the altar, if even there you remember that your brother or sister has something against you,
Vậy, khi các con dâng lễ vật trước bàn thờ trong Đền Thờ, chợt nhớ còn có điều bất hòa nào với anh chị em,
24 leave your gift there, before the altar, go and be reconciled to them, first, then come and present your gift.
các con cứ để lễ vật trên bàn thờ, đi làm hòa với người đó, rồi hãy trở lại dâng lễ vật lên Đức Chúa Trời.
25 Be ready to make friends with your opponent, even when you meet them on your way to the court; otherwise they might hand you over to the judge, and the judge to the judicial officer, and you will be thrown into prison.
Khi có việc tranh chấp, nên tìm cách thỏa thuận với đối phương trước khi quá muộn; nếu không, họ sẽ đưa các con ra tòa, các con sẽ bị tống giam
26 I tell you, you will not come out until you have paid the last cent.
và ở tù cho đến khi trả xong đồng xu cuối cùng.”
27 ‘You have heard that it was said – “You must not commit adultery.”
“Các con có nghe luật pháp dạy: ‘Các ngươi không được ngoại tình.’
28 But I say to you that anyone who looks at a woman and desires her has already committed adultery with her in his heart.
Nhưng Ta phán: Người nào nhìn phụ nữ với con mắt thèm muốn là đã phạm tội ngoại tình trong lòng rồi.
29 If your right eye causes you to sin, take it out and throw it away. It would be best for you to lose one part of your body, and not to have the whole of it thrown into Gehenna. (Geenna g1067)
Nếu mắt bên phải gây cho các con phạm tội, cứ móc nó ném đi, vì thà chột mắt còn hơn cả thân thể bị ném vào hỏa ngục. (Geenna g1067)
30 And, if your right hand causes you to sin, cut it off and throw it away. It would be best for you to lose one part of your body, and not to have the whole of it go down to Gehenna. (Geenna g1067)
Nếu tay phải gây cho các con phạm tội, cứ cắt bỏ đi, vì thà cụt tay còn hơn cả thân thể bị sa vào hỏa ngục.” (Geenna g1067)
31 ‘It was also said – “Let anyone who divorces his wife serve her with a notice of separation.”
“Các con có nghe luật pháp dạy: ‘Người nào ly dị vợ, phải trao cho vợ chứng thư ly dị.’
32 But I say to you that anyone who divorces his wife, except on the ground of some serious sexual sin, leads to her committing adultery; while anyone who marries her after her divorce is guilty of adultery.
Nhưng Ta phán: Nếu người nào ly dị không phải vì vợ gian dâm, là gây cho nàng phạm tội ngoại tình khi tái giá. Còn người nào cưới nàng cũng phạm tội ngoại tình.”
33 Again, you have heard that our ancestors were told – “Do not break your oaths, keep your vows to the Lord.”
“Các con có nghe người xưa dạy: ‘Không được bội lời thề, nhưng phải làm trọn mọi điều thề nguyện với Chúa Hằng Hữu.’
34 But I say to you that you must not swear at all, either by heaven, since that is God’s throne,
Nhưng Ta phán cùng các con: Đừng bao giờ thề thốt! Đừng chỉ trời mà thề, vì là ngai Đức Chúa Trời,
35 or by the earth, since that is his footstool, or by Jerusalem, since that is the city of the Great King.
đừng chỉ đất mà thề, vì là bệ chân Ngài; đừng chỉ thành Giê-ru-sa-lem mà thề vì là thành của Vua lớn.
36 Nor should you swear by your head, since you cannot make a single hair either white or black.
Cũng đừng chỉ đầu mình mà thề vì các con không thể thay đổi một sợi tóc thành đen hay trắng.
37 Let your words be simply “Yes” or “No”; anything beyond this comes from what is evil.
Nhưng chỉ nên nói: ‘Đúng’ hay ‘Không’ là đủ. Càng thề thốt càng chứng tỏ mình sai quấy.”
38 ‘You have heard that it was said – “An eye for an eye and a tooth for a tooth.”
“Các con có nghe luật pháp dạy: ‘Người nào móc mắt người khác, phải bị móc mắt; ai đánh gãy răng người, phải bị đánh gãy răng.’
39 But I say to you that you must not resist those who wrong you; but, if anyone strikes you on the right cheek, turn the other to them also.
Nhưng Ta phán: Đừng chống cự người ác! Nếu các con bị tát má bên này, cứ đưa luôn má bên kia!
40 If someone sues you for your shirt, let them have your cloak as well.
Nếu có người kiện các con ra tòa để đoạt chiếc áo ngắn, cứ cho luôn áo dài.
41 If you are forced to carry a soldier’s pack for one mile, carry it two.
Nếu có ai bắt các con khuân vác một dặm đường, nên đi luôn hai dặm.
42 Give to anyone who asks and, if someone wants to borrow from you, do not turn them away.
Ai xin gì, cứ cho; ai mượn gì, đừng từ chối.”
43 You have heard that it was said – “You must love your neighbour and hate your enemy.”
“Các con có nghe luật pháp nói: ‘Yêu người lân cận’ và ghét người thù nghịch.
44 But what I tell you is this: love your enemies, and pray for those who persecute you,
Nhưng Ta phán: Phải yêu kẻ thù, và cầu nguyện cho người bức hại các con.
45 so that you may become children of your Father who is in heaven; for he causes his sun to rise on bad and good alike, and sends rain on the righteous and on the unrighteous.
Có như thế, các con mới xứng đáng làm con cái Cha trên trời. Vì Ngài ban nắng cho người ác lẫn người thiện, ban mưa cho người công chính lẫn người bất chính.
46 For, if you love only those who love you, what reward will you have? Even the tax collectors do this!
Nếu các con chỉ yêu những người yêu mình thì tốt đẹp gì đâu? Người thu thuế cũng yêu nhau lối ấy.
47 And, if you only welcome your brothers and sisters, what are you doing more than others? Even the Gentiles do this!
Nếu các con chỉ kết thân với anh chị em mình thì có hơn gì người khác? Người ngoại đạo cũng kết thân như thế.
48 You, then, must become perfect – as your heavenly Father is perfect.
Các con phải toàn hảo như Cha các con trên trời là toàn hảo.”
