< Luke 1 >

1 To his Excellency, Theophilus. Many attempts have been already made to draw up an account of those events which have reached their conclusion among us,
Kalz o vezañ kemeret ar garg da skrivañ istor an traoù c'hoarvezet, hag anavezet mat evit bezañ gwir en hon touez,
2 just as they were reported to us by those who from the beginning were eye-witnesses, and afterwards became bearers of the message.
hervez m'o deus degaset deomp ar re o deus o gwelet adalek ar penn-kentañ, hag a zo bet ministred ar Ger,
3 And, therefore, I also, since I have investigated all these events with great care from their very beginning, have resolved to write a connected history of them for you,
kredet em eus ivez, Teofil mat-meurbet, e tleen o skrivañ dit dre urzh, goude bezañ graet un enklask pizh warno holl, gant evezh,
4 in order that you may be able to satisfy yourself of the accuracy of the story which you have heard from the lips of others.
evit ma'c'h anavezi ar wirionez diwar-benn ar pezh a zo bet desket dit.
5 In the reign of Herod, king of Judea, there was a priest named Zechariah, who belonged to the division called after Abijah. His wife, whose name was Elizabeth, was also a descendant of Aaron.
En amzer Herodez, roue Judea, e oa ur beleg anvet Zakaria, eus lignez Abia; e wreg a oa eus lignez Aaron, hag en em c'halve Elizabed.
6 They were both righteous people, who lived blameless lives, guiding their steps by all the commandments and ordinances of the Lord.
Reizh e oant o-daou dirak an Aotrou, hag e heulient holl gourc'hemennoù hag urzhioù an Aotrou, en un doare divlam.
7 But they had no child, Elizabeth being barren; and both of them were advanced in years.
N'o devoa ket a vugale, rak Elizabed a oa gaonac'h, hag o-daou, e oant aet war an oad.
8 One day, when Zechariah was officiating as priest before God, during the turn of his division,
Erruout a reas, evel ma rae Zakaria e garg a veleg dirak Doue, hervez urzh e dro,
9 it fell to him by lot, in accordance with the practice among the priests, to go into the Temple of the Lord and burn incense;
ma voe galvet dre ar sord, hervez giz ar velegiezh, da vont e-barzh templ an Aotrou, evit deviñ an ezañs.
10 and, as it was the Hour of Incense, the people were all praying outside.
An holl bobl a oa er-maez o pediñ, d'an eur ma teved an ezañs.
11 And an angel of the Lord appeared to him, standing on the right of the Altar of Incense.
Neuze un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezhañ en e sav, en tu dehou da aoter an ezañs.
12 Zechariah was startled at the sight and was awe-struck.
Zakaria, o welout anezhañ, a voe trubuilhet, hag ar spont a grogas ennañ.
13 But the angel said to him, ‘Do not be afraid, Zechariah; your prayer has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, whom you will call by the name John.
Met an ael a lavaras dezhañ: Zakaria, na'z pez ket aon, rak da bedenn a zo bet selaouet, Elizabed a c'hano dit ur mab, hag e roi dezhañ an anv a Yann.
14 He will be to you a joy and a delight; and many will rejoice over his birth.
Bez' e vo evidout un abeg a joa hag a laouenidigezh, ha kalz en em laouenaio eus e c'hanedigezh.
15 For he will be great in the sight of the Lord; he will not drink any wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit from the very hour of his birth,
Rak bras e vo dirak an Aotrou; n'evo na gwin, nag evaj kreñv ebet, ha leuniet e vo eus ar Spered-Santel adalek kof e vamm;
16 and will reconcile many of the Israelites to the Lord their God.
distreiñ a raio kalz eus bugale Israel d'an Aotrou o Doue,
17 He will go before him in the spirit and with the power of Elijah, to reconcile fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so make ready for the Lord a people prepared for him.’
hag e valeo dirazañ e spered hag e nerzh Elia, evit treiñ kalonoù an tadoù ouzh ar vugale, hag ar re disentus ouzh furnez ar re reizh, evit aozañ d'an Aotrou ur bobl tuet mat.
18 ‘How can I be sure of this?’ Zechariah asked the angel. ‘For I am an old man and my wife is advanced in years.’
Zakaria a lavaras d'an ael: A betra ec'h anavezin kement-se? Rak me a zo kozh, ha va gwreg a zo aet war an oad?
19 ‘I am Gabriel,’ the angel answered, ‘who stands in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
An ael a respontas dezhañ: Me eo Gabriel, an hini a chom dirak Doue; degaset on bet evit komz ouzhit ha disklêriañ dit ar c'heloù mat-mañ.
20 And now you will be silent and unable to speak until the day when this takes place, because you did not believe what I said, though my words will be fulfilled in due course.’
Ha setu, te a ya da vezañ mut, ha ne c'helli ken komz, betek an deiz ma c'hoarvezo an traoù-mañ, abalamour ne'c'h eus ket kredet da'm c'homzoù, hag a erruo en o amzer.
21 Meanwhile the people were watching for Zechariah, wondering at his remaining so long in the Temple.
Koulskoude, ar bobl a c'hortoze Zakaria, hag a oa souezhet ma talee en templ.
22 When he came out, he was unable to speak to them, and they perceived that he had seen a vision there. But Zechariah kept making signs to them, and remained dumb.
Pa voe deuet er-maez, ne c'helle ket komz outo, hag ec'h anavezjont en devoa bet ur welidigezh en templ, rak dre sinoù en roe da gompren dezho; hag e chomas mut.
23 And, as soon as his term of service was finished, he returned home.
Pa voe echuet deizioù e garg, ez eas d'e di.
24 After this his wife, Elizabeth, became pregnant and lived in seclusion for five months.
Un nebeut amzer goude, Elizabed, e wreg, en em gavas dougerez, hag en em guzhas e-pad pemp miz, o lavarout:
25 ‘The Lord has done this for me,’ she said, ‘he has shown me kindness and taken away the public disgrace of childlessness under which I have been living.’
Evel-se eo, en deus graet an Aotrou em c'heñver en deizioù-mañ, m'en deus sellet ouzhin, evit lemel an dismegañs a oa warnon dirak an dud.
26 Six months later the angel Gabriel was sent from God to a town in Galilee called Nazareth,
Er c'hwec'hvet miz, Doue a gasas an ael Gabriel en ur gêr a C'halilea galvet Nazared,
27 to a maiden there who was engaged to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
d'ur werc'hez a zlee dimeziñ d'un den anvet Jozef, eus tiegezh David; ar werc'hez-se a oa anvet Mari.
28 Gabriel came into her presence and greeted her, saying, ‘You have been shown great favour – the Lord is with you.’
An ael, o vezañ aet el lec'h ma oa, a lavaras dezhi: Da saludiñ a ran, te a zo bet resevet en gras, an Aotrou a zo ganit. [Benniget out e-touez ar gwragez.]
29 Mary was much disturbed at his words, and was wondering to herself what such a greeting could mean,
O vezañ gwelet an ael, e voe trubuilhet gant e gomzoù, hag e soñje enni ec'h-unan petra a c'helle ar salud-se bezañ.
30 when the angel spoke again, ‘Do not be afraid, Mary, for you have found favour with God.
Neuze an ael a lavaras dezhi: Mari, na'z pez ket aon, rak kavet ec'h eus gras dirak Doue.
31 And now, you will conceive and give birth to a son, and you will give him the name Jesus.
Setu, te a vo dougerez, hag e c'hani ur mab, hag e c'halvi e anv Jezuz.
32 The child will be great and will be called “Son of the Most High,” and the Lord God will give him the throne of his ancestor David,
Bras e vo, hag e vo galvet mab an Uhelañ-Meurbet, hag an Aotrou Doue a roio dezhañ tron David e dad.
33 and he will reign over the descendants of Jacob for ever; And to his kingdom there will be no end.’ (aiōn g165)
Ren a raio da virviken war diegezh Jakob, hag e ren n'en devo ken a fin. (aiōn g165)
34 ‘How can this be?’ Mary asked the angel. ‘For I have no husband.’
Neuze Mari a lavaras d'an ael: Penaos e c'hoarvezo kement-se, pa n'anavezan gwaz ebet?
35 ‘The Holy Spirit will descend on you,’ answered the angel, ‘and the Power of the Most High will overshadow you; and therefore the child will be called “holy,” and “Son of God.”
An ael a respontas dezhi: Ar Spered-Santel a zeuio warnout, ha galloud an Uhelañ-Meurbet a c'holoio ac'hanout gant e skeud; dre-se ar bugel santel a vo ganet ac'hanout a vo galvet Mab Doue.
36 And Elizabeth, your cousin, is herself also expecting a son in her old age; and it is now the sixth month with her, though she is called barren;
Ha setu, Elizabed da geniterv a zoug ivez ur mab en he c'hozhni, hag hemañ eo ar c'hwec'hvet miz eus an hini a oa galvet gaonac'h.
37 for no promise from God will fail to be fulfilled.’
Rak n'eus netra dibosupl da Zoue.
38 ‘I am the servant of the Lord,’ exclaimed Mary. ‘Let it be with me as you have said.’ Then the angel left her.
Ha Mari a lavaras: Setu servijerez an Aotrou, ra vo graet din hervez da gomz. Hag an ael a bellaas diouti.
39 Soon after this Mary set out, and made her way quickly into the hill-country, to a town in Judah;
Neuze Mari a savas, hag a yeas buan da vro ar menezioù, en ur gêr eus Bro-Juda,
40 and there she went into Zechariah’s house and greeted Elizabeth.
hag, o vezañ aet e ti Zakaria, e saludas Elizabed.
41 When Elizabeth heard Mary’s greeting, the child moved within her, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
Kerkent ha ma klevas Elizabed Salud Mari, ar bugel bihan a dridas en he c'hof; hag Elizabed a voe leuniet eus ar Spered-Santel.
42 and cried aloud, ‘Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
Hag o sevel he mouezh, e krias: Te a zo benniget e-touez ar gwragez, ha benniget eo frouezh da gof.
43 But how have I this honour, that the mother of my Lord should come to me?
A-belec'h e teu kement-mañ din, ma teu mamm va Aotrou etrezek ennon?
44 For, as soon as your greeting reached my ears, the child moved within me with delight!
Rak mouezh da salud n'he deus ket kentoc'h skoet va divskouarn, m'en deus ar bugel bihan tridet gant levenez em c'hof.
45 Happy indeed is she who believed that the promise which she received from the Lord would be fulfilled.’
Eürus eo an hini he deus kredet, rak graet e vo an traoù a zo bet lavaret dezhi a-berzh an Aotrou.
46 And Mary said: ‘My soul exalts the Lord,
Neuze Mari a lavaras: Va ene a veul an Aotrou,
47 and my spirit delights in God my Saviour,
ha va spered en em laouena e Doue va Salver,
48 for he has looked with favour on his humble servant girl. From now on all generations will call me blessed!
abalamour m'en deus sellet ouzh izelded e servijerez. Ha setu, diwar vremañ, e vin galvet eürus gant an holl rummadoù,
49 ‘For the Almighty has done great things for me, and holy is his name.
rak an Holl-C'halloudek en deus graet traoù bras din; e anv a zo santel,
50 He has mercy on those who revere him in every generation.
hag e drugarez en em astenn a oad en oad war ar re a zouj anezhañ.
51 ‘Mighty are the deeds of his arm! He has scattered the self-satisfied proud,
Diskouezet en deus nerzh e vrec'h; stlabezet en deus ar soñjezonoù a rae ar re lorc'hus en o c'halon.
52 he has cast down the mighty from their thrones, and he uplifts the humble,
Didronet en deus ar re c'halloudek, ha savet en deus ar re vihan.
53 he has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty.
Leuniet en deus a vadoù a re o devoa naon, ha kaset en deus kuit ar re binvidik er goullo.
54 ‘He has stretched out his hand to his servant Israel, ever mindful of his mercy,
Sikouret en deus Israel e servijer, o kaout soñj eus e drugarez,
55 as he promised to our ancestors, to Abraham and his descendants for ever.’ (aiōn g165)
evel m'en devoa e lavaret d'hon tadoù, da Abraham ha d'e lignez da viken. (aiōn g165)
56 Mary stayed with Elizabeth about three months, and then returned to her home.
Mari a chomas gant Elizabed war-dro tri miz; neuze e tistroas d'he zi.
57 When Elizabeth’s time came, she gave birth to a son;
Neuze, amzer Elizabed o vezañ deuet, e c'hanas ur mab.
58 and her neighbours and relatives, hearing of the great goodness of the Lord to her, came to share her joy.
He amezeien hag he c'herent, o vezañ anavezet penaos en devoa an Aotrou diskouezet e drugarez en he c'heñver, en em laouenajont ganti.
59 A week later they met to circumcise the child, and were about to call him Zechariah after his father,
O vezañ deuet an eizhvet deiz evit amdroc'hañ ar bugel, e c'halvjont anezhañ Zakaria, eus anv e dad.
60 when his mother spoke up, ‘No, he is to be called John.’
Met e vamm, o kemer ar gomz, a lavaras: Nann, met Yann e vo galvet.
61 ‘You have no relation of that name!’ they exclaimed;
Hag e lavarjont dezhi: N'eus den ez kerentiezh hag a zo galvet eus an anv-se.
62 and they made signs to the child’s father, to find out what he wished the child to be called.
Neuze e c'houlennjont dre sin ouzh e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.
63 Asking for a writing tablet, he wrote the words – “His name is John.” Everyone was surprised
Zakaria, o vezañ goulennet taolennoùigoù, a skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.
64 and immediately Zechariah recovered his voice and the use of his tongue, and began to bless God.
Kerkent e c'henou a zigoras, e deod a ziereas, hag e komze en ur veuliñ Doue.
65 All their neighbours were awe-struck at this, and throughout the hill-country of Judea the whole story was much talked about.
O holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrude dre holl venezioù Judea.
66 All who heard it kept it in mind, asking one another – ‘What can this child be destined to become?’ For the Power of the Lord was with him.
An holl re o c'hleve, o mire en o c'halon, hag e lavarent: Petra eta e vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.
67 Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit, and, speaking under inspiration, said:
Neuze Zakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel, hag e tiouganas, o lavarout:
68 ‘Blessed is the Lord, the God of Israel, who has visited his people and wrought their deliverance,
Benniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre ma'z eo deuet da welout ha da zasprenañ e bobl,
69 and has raised up for us the strength of our salvation in the house of his servant David –
hag abalamour m'en deus savet deomp ur Salver Galloudek e tiegezh David e servijer,
70 as he promised by the lips of his holy prophets of old – (aiōn g165)
evel m'en devoa lavaret dre c'henou e brofeded santel, abaoe penn-kentañ ar bed, (aiōn g165)
71 salvation from our enemies and from the hands of all who hate us,
dre m'en deus hor saveteet a zaouarn hon enebourien, hag eus dorn an holl re a gasae ac'hanomp,
72 showing mercy to our ancestors, and mindful of his sacred covenant.
evit ober trugarez e-keñver hon tadoù, o kaout soñj eus e emglev santel,
73 This was the oath which he swore to our ancestor Abraham –
eus al le en devoa graet da Abraham hon tad,
74 that we should be rescued from the hands of our enemies,
penaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon,
75 and should serve him without fear in holiness and righteousness, in his presence all our days.
er santelezh hag er reizhder dirazañ e-pad holl deizioù hor buhez.
76 And you, child, will be called prophet of the Most High, for you will go before the Lord to make ready his way,
Ha te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhelañ-Meurbet; rak te a gerzho dirak dremm an Aotrou, evit kempenn e hentoù,
77 to give his people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
evit reiñ anaoudegezh ar silvidigezh d'e bobl dre pardon eus o fec'hedoù,
78 through the tender mercy of our God, whereby the dawn will break on us from heaven,
dre garantez trugarezus hon Doue; drezi, ar sav-heol eus an nec'h en deus hor gwelet,
79 to give light to those who live in darkness and the shadow of death, and guide our feet into the way of peace.’
evit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv, hag evit ren hor c'hammedoù e hent ar peoc'h.
80 The child grew and became strong in spirit, and he lived in the wilds until the time came for his appearance before Israel.
Ar bugel bihan a greske hag en em greñvae er spered; hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel.

< Luke 1 >