Proverbs 1
1 The proverbs of Solomon, the son of David, king of Israel:
Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
2 That one may learn wisdom and instruction, And receive words of understanding;
Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
3 That one may gain the instruction of prudence, Justice, equity, and uprightness;
Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
4 Which will give caution to the simple, To the young man wisdom and discretion;
Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
5 Let the wise man hear, and he will increase his knowledge, And the man of understanding will gain wise counsels;
Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
6 So as to understand a proverb and a deep maxim, The words of the wise and their dark sayings.
Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
7 The fear of the LORD is the beginning of knowledge; Fools despise wisdom and instruction.
La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
8 Hear, O my son! the instruction of thy father, And neglect not the teaching of thy mother!
Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
9 For they shall be a graceful wreath for thy head, And a chain around thy neck.
Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
10 My son, if sinners entice thee, Consent thou not!
Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
11 If they say, “Come with us, Let us lie in wait for blood, Let us lurk secretly for him who is innocent in vain;
Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
12 Let us swallow them up alive, like the underworld, Yea, in full health, as those that go down into the pit; (Sheol h7585)
Kiel Ŝeol ni englutos ilin vivajn, Kaj la piulojn kiel irantajn en la tombon; (Sheol h7585)
13 We shall find all kinds of precious substance, We shall fill our houses with spoil;
Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
14 Thou shalt cast thy lot among us; We will all have one purse;”—
Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
15 My son, walk thou not in their way, Refrain thy foot from their path!
Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
16 For their feet run to evil, And make haste to shed blood.
Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
17 For as the net is spread in vain Before the eyes of any bird,
Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
18 So they lie in wait for their own blood; They lurk secretly for their own lives.
Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
19 Such are the ways of every one greedy of unjust gain; It taketh away the life of the possessor thereof.
Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
20 Wisdom crieth out in the highway; In the market-place she uttereth her voice;
La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
21 At the head of the noisy streets she crieth aloud; At the entrances of the gates, throughout the city, she proclaimeth her words [[saying]]:
Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
22 How long, ye simple ones, will ye love simplicity? How long will scoffers delight themselves in scoffing, And fools hate knowledge?
Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
23 Turn ye at my reproof! Behold, I will pour out my spirit to you; I will make known my words to you!
Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
24 “Because I have called, and ye have refused, —Because I have stretched out my hand, and no one hath regarded.
Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
25 Because ye have rejected all my counsel, And have slighted my rebuke, —
Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
26 I also will laugh at your calamity, I will mock when your fear cometh;
Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
27 When your fear cometh upon you like a storm. And destruction overtaketh you like a whirlwind, When distress and anguish come upon you.
Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
28 Then will they call upon me, but I will not answer! They will seek me early, But they shall not find me!
Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
29 Because they have hated knowledge, And have not chosen the fear of the LORD, —
Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
30 Because they would not attend to my counsel, And have despised all my reproof, —
Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
31 Therefore shall they eat of the fruit of their own way, And be filled to the full with their own devices;
Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
32 Yea, the turning away of the simple shall slay them, And the carelessness of fools shall destroy them.
Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
33 But whoso hearkeneth to me shall dwell securely, And shall not be disquieted with the fear of evil.”
Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
