Proverbs 6
1 My son, if thou hast become surety for another, If thou hast stricken hands for another,
Synu mój, jeśli poręczyłeś za swego bliźniego i dałeś porękę za obcego;
2 If thou hast become ensnared by the words of thy mouth, If thou hast been caught by the words of thy mouth,
Związałeś się słowami ust twoich, schwytany jesteś mową twoich ust.
3 Do this now, my son, and rescue thyself, —Since thou hast fallen into the hands of thy neighbor, —Go, prostrate thyself, and be urgent with thy neighbor!
Uczyń więc tak, synu mój, uwolnij się, gdy wpadłeś w ręce swego bliźniego; idź, upokórz się i nalegaj na twego bliźniego.
4 Give not sleep to thine eyes, nor slumber to thine eyelids;
Nie daj snu swoim oczom i nie pozwól powiekom drzemać.
5 Rescue thyself, as a roe from the hand, And as a bird from the hand of the fowler.
Uwolnij się jak sarna z rąk [myśliwego] i jak ptak z ręki ptasznika.
6 Go to the ant, O sluggard! Consider her ways, and be wise!
Idź do mrówki, leniwcze, przypatrz się jej drogom i bądź mądry;
7 She hath no governor, Nor overseer, nor ruler;
Chociaż nie ma ona wodza ani przełożonego, ani pana;
8 Yet she prepareth in the summer her food, She gathereth in the harvest her meat.
To w lecie przygotowuje swój pokarm i gromadzi w żniwa swą żywność.
9 How long wilt thou lie in bed, O sluggard? When wilt thou arise from thy sleep?
Jak długo będziesz leżał, leniwcze? Kiedy wstaniesz ze swego snu?
10 “A little sleep, —a little slumber, —A little folding of the hands to rest:”
Jeszcze trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, aby zasnąć;
11 So shall thy poverty come upon thee like a robber, Yea, thy want, as an armed man!
A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny i twój niedostatek jak mąż uzbrojony.
12 A worthless wretch is the unrighteous man, Who walketh with a deceitful mouth;
Człowiek nikczemny i niegodziwy chodzi z przewrotnością na ustach;
13 Who winketh with his eyes, Speaketh with his feet, And teacheth with his fingers.
Mruga swymi oczyma, mówi swymi nogami, wskazuje swymi palcami;
14 Fraud is in his heart; He deviseth mischief continually; He scattereth contentions.
Przewrotność [jest] w jego sercu, stale knuje zło [i] sieje niezgodę.
15 Therefore shall calamity come upon him suddenly; In a moment shall he be destroyed, and that without remedy;
Dlatego nagle spadnie na niego nieszczęście; nagle zostanie złamany i pozbawiony ratunku.
16 These six things doth the LORD hate; Yea, seven are an abomination to him:
Jest sześć rzeczy, których nienawidzi PAN, siedem budzi w nim odrazę:
17 Lofty eyes, a false tongue, And hands which shed innocent blood;
Wyniosłe oczy, kłamliwy język i ręce, które przelewają krew niewinną;
18 A heart that contriveth wicked devices; Feet that are swift in running to mischief,
Serce, które knuje złe myśli; nogi, które spiesznie biegną do zła;
19 A false witness, that uttereth lies, And him that soweth discord among brethren.
Fałszywy świadek, który mówi kłamstwa, i ten, który sieje niezgodę między braćmi.
20 Keep, O my son! the commandment of thy father, And forsake not the precepts of thy mother!
Synu mój, strzeż przykazania twego ojca i nie odrzucaj prawa twojej matki.
21 Bind them continually to thy heart, Tie them around thy neck!
Przywiąż je na zawsze do serca twego i zawieś je sobie na szyi.
22 When thou goest forth, they shall guide thee; When thou sleepest, they shall watch over thee; And, when thou awakest, they shall talk with thee.
Gdy będziesz chodził, poprowadzi cię; gdy zaśniesz, strzec cię będzie, a gdy się obudzisz, będzie mówić do ciebie;
23 For the commandment is a lamp, and instruction a light; Yea, the rebukes of correction lead to life.
Bo przykazanie [jest] pochodnią, prawo światłością, a upomnienia do karności są drogą życia;
24 They shall guard thee from the evil woman, From the smooth tongue of the unchaste woman.
Aby cię strzegły przed złą kobietą [i] przed gładkim językiem obcej kobiety.
25 Desire not her beauty in thy heart, Nor let her catch thee with her eyelids;
Nie pożądaj w twoim sercu jej piękności i niech cię nie łowi swymi powiekami.
26 For by a harlot a man is brought to a morsel of bread, And the adulteress layeth snares for the precious life.
Bo dla kobiety nierządnej [zubożeje człowiek] o kawałek chleba, a żona cudzołożna czyha na cenne życie.
27 Can a man take fire into his bosom, And his clothes not be burned?
Czy może ktoś wziąć ogień w zanadrze, a jego szaty się nie spalą?
28 Can one walk upon burning coals, And his feet not be scorched?
Czy może ktoś chodzić po rozżarzonych węglach, a jego nogi się nie poparzą?
29 So is it with him who goeth in to his neighbor's wife; Whoever toucheth her shall not go unpunished.
Tak ten, kto wchodzi do żony swego bliźniego; ktokolwiek ją dotknie, nie będzie bez winy.
30 Men do not overlook a thief, Though he steal to satisfy his appetite, when he is hungry;
Nie pogardza się złodziejem, jeśli kradnie, by nasycić swoją duszę, będąc głodnym;
31 If found, he must repay sevenfold, And give up all the substance of his house.
Ale [jeśli] go złapią, zwróci siedmiokrotnie [albo] odda cały dobytek swego domu.
32 Whoso committeth adultery with a woman lacketh understanding; He that doeth it destroyeth himself;
Lecz kto cudzołoży z kobietą, jest pozbawiony rozsądku; kto tak robi, gubi swoją duszę.
33 Blows and dishonor shall he get, And his reproach shall not be wiped away.
Znajdzie chłostę i wstyd, a jego hańba nie będzie zmazana.
34 For jealousy is the fury of a man; He will not spare in the day of vengeance;
Bo zazdrość rozpala gniew mężczyzny i nie będzie pobłażał w dniu zemsty.
35 And he will not pay regard to any ransom, Nor be content, though thou offer many gifts.
Nie będzie miał względu na żaden okup i nie przyjmie darów, choćbyś najwięcej mu dawał.
