Proverbs 20
1 Wine is a mocker, strong drink a brawler, And he that reeleth with it is not wise.
| شەراب گاڵتەجاڕە و مەستی غەڵبەغەڵب دەکات، ئەوەی پێی وێڵ بێت دانا نییە. |
2 The terror of a king is like the roaring of a lion; He who provoketh him sinneth against himself.
| هەڵچوونی پاشا وەک نەڕەی شێرە، ئەوەی تووڕەیی بکات لە دژی گیانی خۆی تاوان دەکات. |
3 It is an honor to a man to cease from strife; Bur every fool rusheth into it.
| وازهێنان لە ناکۆکی ڕێزدارییە بۆ پیاو، بەڵام هەموو گێلێک هەڵیدەگیرسێنێت. |
4 The sluggard will not plough by reason of the cold; Therefore shall he beg in harvest, and have nothing.
| لە زستاندا تەمبەڵ زەوی ناکێڵێت، بۆیە لە کاتی دروێنەدا داوای بەرهەم دەکات و دەستی ناکەوێت. |
5 A design in the heart of a man is like deep waters; But a man of understanding draweth it out.
| پلان لە دڵی مرۆڤدا ئاوێکی قووڵە، بەڵام تێگەیشتوو دەریدەهێنێت. |
6 Many will proclaim their own kindness; But a faithful man who can find?
| زۆر کەس بانگەشەی خۆشەویستی نەگۆڕ دەکەن، بەڵام کەسی جێگای متمانە کێ دەیدۆزێتەوە؟ |
7 He who walketh in his integrity is a righteous man; Happy will be his children after him!
| کەسی ڕاستودروست بە ڕێگای تەواوی خۆیدا دەڕوات، دوای خۆی خۆزگە بە منداڵەکانی دەخوازرێت. |
8 The king, sitting upon the throne of judgment, Scattereth with his eyes all the wicked like chaff.
| پاشای دانیشتوو لەسەر تەختی دادوەری، بە چاوەکانی هەموو خراپەیەک شەن دەکات. |
9 Who can say, “I have kept my heart clean; I am free from my sin?”
| کێیە دەڵێت: «دڵی خۆمم بێگەرد ڕاگرت، پاک بوومەوە لە گوناهم»؟ |
10 Divers weights and divers measures, —Both of them are an abomination to the LORD.
| دوو کێش و دوو پێوانەی لاسەنگ، هەردووکیان قێزەونن لەلای یەزدان. |
11 Even in childhood one maketh himself known by his doings, Whether his actions will be pure and right.
| تەنانەت منداڵیش بە کردارەکانی دەناسرێت، ئاخۆ کردەوەکەی پاک و ڕاستە. |
12 The ear that heareth, and the eye that seeth, —The LORD made them both.
| گوێ کە دەبیستێت و چاو کە دەبینێت، یەزدان دروستکەری هەردووکیانە. |
13 Love not sleep, lest thou come to poverty; Open thine eyes, and thou shalt be satisfied with bread.
| حەز لە خەو مەکە نەوەک هەژار بیت، چاوت کراوە بێت و تێر نان بە. |
14 “Bad! bad!” saith the buyer; But when he hath gone his way, then he boasteth.
| کڕیار دەڵێت: «خراپە، خراپە!» بەڵام کە ڕۆیشت شانازی پێوە دەکات. |
15 There is gold and abundance of pearls; But the lips of knowledge are a precious vase.
| زێڕ هەیە و یاقووت زۆرە، بەڵام لێوی زانیاری گەوهەرێکی بەهادارە. |
16 Take his garment who is surety for another; Yea, take a pledge of him who is bound for a stranger.
| ئەگەر کەسێک بووە کەفیلی نامۆیەک کەواکەی لێ وەربگرە، بۆ بێگانەیەکیش بارمتەی لێ وەربگرە. |
17 The bread of falsehood is sweet to a man; But afterwards his mouth is filled with gravel.
| بەتامە بۆ مرۆڤ نانی بە فێڵ، بەڵام دواتر دەمی پڕ دەبێت لە چەو. |
18 Purposes are established by counsel; Therefore with good advice make war.
| پلانەکان بە ئامۆژگاری دێنە دی، بە ڕاوێژ بجەنگە. |
19 He who goeth about as a tale-bearer revealeth secrets; Therefore associate not with him who keepeth open his lips.
| دەمشڕ نهێنی ئاشکرا دەکات، بۆیە تێکەڵی چەنەباز مەبە. |
20 Whoso curseth his father or his mother, His lamp shall be put out in midnight darkness.
| ئەوەی نەفرەت لە دایک و باوکی بکات، لەناو جەرگەی تاریکیدا چرای دەکوژرێتەوە. |
21 A possession may be gotten hastily in the beginning, But in the end it will not be blessed.
| میراتێک لە سەرەتای ژیان و بە زوویی دەست بکەوێت لە کۆتاییدا بێ بەرەکەت دەبێت. |
22 Say not thou, “I will repay evil;” Wait on the LORD, and he will help thee.
| مەڵێ: «خراپە بە خراپە دەدەمەوە.» چاوەڕێی یەزدان بکە ڕزگارت دەکات. |
23 Divers weights are an abomination to the LORD, And a false balance is not good.
| یەزدان قێزی لە بەکارهێنانی دوو کێشی جیاواز دەبێتەوە، تەرازووی لاسەنگ باش نییە. |
24 A man's steps are from the LORD; How, then, can a man understand his way?
| هەنگاوەکانی مرۆڤ لە یەزدانەوەیە، ئیتر مرۆڤ چۆن لە ڕێگای خۆی تێدەگات؟ |
25 It is a snare to a man to utter a vow rashly, And after vows to consider.
| تەڵەیە بۆ مرۆڤ بە سەرەڕۆیی نەزرێک تەرخان بکات، ئینجا پاش نەزرەکە پرسوڕا بکات. |
26 A wise king scattereth the wicked like chaff, And bringeth over them the wheel.
| پاشای دانا بەدکاران شەن دەکات، بە جەنجەڕ بەسەریاندا دێت. |
27 The spirit of a man is the lamp of the LORD, Which searcheth all the inner chambers of his body.
| چرای یەزدان ڕۆحی مرۆڤ دەپشکنێت، هەروەها هەموو ناخی دەروونیش. |
28 Mercy and truth preserve the king; Yea, his throne is upholden by mercy.
| خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی پاشا دەپارێزن، بە خۆشەویستی نەگۆڕ تەختی دەچەسپێت. |
29 The glory of young men is their strength, And the beauty of old men is the gray head.
| شانازی لاوان هێزیانە، ڕیش سپیێتیش شکۆمەندی پیرانە. |
30 Wounding stripes are the remedy for a bad man; Yea, stripes which reach to the inner chambers of the body.
| برینی لێدان خراپە پاک دەکاتەوە، لێدانی قامچیش ناخی دەروون. |
