Proverbs 17
1 Better is a dry morsel, and quietness therewith, Than a house full of flesh-banquets with strife.
| باشترە پارووێکی وشک بە ئارامییەوە لە ماڵێکی پڕ لە خوانی ئامادەکراو، بە ناکۆکی. |
2 A prudent servant shall rule over a son who causeth shame; Yea, with brothers he shall share the inheritance.
| بەندەی وریا بەسەر کوڕی شەرمەزاردا زاڵ دەبێت و لەگەڵ برایانی میرات بەشدەکات. |
3 The refining-pot is for silver, and the furnace for gold; But the LORD trieth hearts.
| بۆتە بۆ زیوە و کوورە بۆ زێڕ، یەزدانیش دڵ تاقی دەکاتەوە. |
4 An evil-doer listeneth to mischievous lips; And a liar giveth ear to a destructive tongue.
| بەدکار گوێ لە لێوی خراپ دەگرێت، درۆزنیش گوێ دەداتە زمانی گرفتخواز. |
5 Whoso mocketh the poor reproacheth his Maker; He that is glad at calamities shall not go unpunished.
| ئەوەی گاڵتە بە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، ئەوەی بە بەڵا دڵی خۆشبێت بێ سزا دەرناچێت. |
6 Children's children are the crown of the aged, And their fathers the glory of sons.
| منداڵی منداڵ تاجی پیرانە، شانازی کوڕانیش دایک و باوکانن. |
7 Excellent speech becometh not the base; How much less lying lips the noble!
| قسەی نەستەق لە گێل ناوەشێتەوە، لەوەش زیاتر قسەی درۆ لە میر. |
8 A gift is a precious stone in the eyes of him who taketh it; Whithersoever it turneth it hath success.
| بەرتیل بەردی گرانبەهایە لەبەرچاوی خاوەنەکەی، ڕوو لە هەر لایەک بکات سەردەکەوێت. |
9 He who covereth an offence seeketh love; But he who recurreth to a matter removeth a friend.
| ئەوەی تاوان دادەپۆشێت پەرە بە خۆشەویستی دەدات، بەڵام ئەوەی باسی بابەتەکە بکاتەوە دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە. |
10 A reproof will penetrate deeper into a wise man Than a hundred stripes into a fool.
| سەرزەنشتکردنێک بۆ تێگەیشتوو قووڵترە لە سەد جار دارکاریکردن بۆ گێل. |
11 An evil man seeketh only rebellion; Therefore shall a cruel messenger be sent against him.
| کەسی خراپ تەنها داواکاری یاخی بوونە، لەبەر ئەوە نێردراوێکی دڵڕەقی بۆ دەنێردرێت. |
12 Let a man meet a bear robbed of her whelps, Rather than a fool in his folly.
| باشترە تووشی دەڵەورچێکی سک سووتاو بیت، نەک گێلێک لە گێلایەتییەکەی خۆی. |
13 Whoso returneth evil for good, Evil shall not depart from his house.
| ئەوەی پاداشتی چاکە بە خراپە بداتەوە، خراپە ماڵی بەرنادات. |
14 The beginning of strife is as when one letteth out water; Therefore leave off contention before it rolleth onward.
| دەستپێکردنی ناکۆکی وەک تەقینی بەنداوە، جا پێش ئەوەی ناکۆکییەکە بتەقێتەوە وازی لێبهێنە. |
15 He that justifieth the wicked, And he that condemneth the just, Both alike are an abomination to the LORD.
| بێتاوانکردنی خراپەکار و تاوانبارکردنی ڕاستودروست، هەردووک قێزەونن لەلای یەزدان. |
16 Why should a price be in the hand of a fool To get wisdom, seeing he hath no sense?
| بۆچی پارە بکەوێتە دەست پیاوی گێل؟ کە ئارەزووی نییە بۆ کڕینی دانایی! |
17 A friend loveth at all times; But in adversity he is born a brother.
| برادەر هەموو کاتێک خۆشەویستی خۆی دەردەبڕێت، براش بۆ تەنگانە لەدایک دەبێت. |
18 A man who lacketh understanding striketh hands, And becometh surety in the presence of his friend.
| کەسی تێنەگەیشتوو تەوقە دەکات و بە تەواوی دەبێتە کەفیلی دراوسێکەی. |
19 He who loveth strife loveth transgression; He who raiseth high his gate seeketh ruin.
| ئەوەی حەز لە ناکۆکی بکات حەز لە گوناه دەکات، ئەوەی دەرگای خۆی بڵند بکات داوای شکان دەکات. |
20 He that is of a deceitful heart shall find no good; And he that turneth about with his tongue shall fall into mischief.
| ئەوەی دڵخراپ بێت چاکە نایەتە ڕێی، ئەوەی زمان خوار بێت تووشی خراپە دەبێت. |
21 Whoso begetteth a fool doeth it to his sorrow; Yea, the father of the fool hath no joy.
| ئەوەی گێلی ببێت تووشی خەفەت دەبێت، باوکی ڕۆڵەی دەبەنگیش دڵخۆشی نابینێت. |
22 A merry heart doeth good to the body; But a broken spirit drieth up the bones.
| دڵی شادمان تەندروستی دەبەخشێت، بەڵام ڕۆحی تێکشکاو ئێسک وشک دەکات. |
23 The wicked man taketh a gift out of the bosom, To pervert the ways of judgment.
| بەدکار بە نهێنی بەرتیل وەردەگرێت تاکو ڕێچکەی دادپەروەری خوار بکاتەوە. |
24 Wisdom is before the face of him that hath understanding; But the eyes of a fool are in the ends of the earth.
| کەسی تێگەیشتوو چاوی لەسەر داناییە، بەڵام گێل چاودەبڕێتە ئەوپەڕی زەوی. |
25 A foolish son is a grief to his father, And bitterness to her that bore him.
| کوڕی گێل خەمە بۆ باوکی و تاڵییە بۆ ئەو دایکەی لێی بووە. |
26 Moreover, to punish the righteous is not good, Nor to smite the noble for their equity.
| پێبژاردن بە کەسی ڕاستودروست باش نییە، هەروەها دارکاریکردنی کەسی خانەدان لەبەر دەستپاکی. |
27 He that spareth his words is imbued with knowledge; And he that is of a cool spirit is a man of understanding.
| ئەوەی قسەی خۆی ڕاگرێت خاوەن زانیارییە، ئەوەی ڕۆح ئارام بێت پیاوی تێگەیشتنە. |
28 Even a fool, when he is silent, is accounted wise; He that shutteth his lips is a man of understanding.
| تەنانەت گێلیش کە بێدەنگ بێت بە دانا دادەنرێت، ئەوەی لێویشی لێک نەکاتەوە بە تێگەیشتوو. |
