Proverbs 16

1 To man belongeth the preparation of the heart; But the answer of the tongue is from the LORD.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 All the ways of a man are pure in his own eyes; But the LORD weigheth the spirit.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Commit thy doings to the LORD, And thy purposes shall be established.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 The LORD hath ordained every thing for its end; Yea, even the wicked for the day of evil.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 Every one that is proud in heart is an abomination to the LORD; From generation to generation he shall not be unpunished.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 Through kindness and truth, iniquity is expiated; And, through the fear of the LORD, men depart from evil.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 When a man's ways please the LORD, He maketh even his enemies to be at peace with him.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Better is a little with righteousness, Than great revenues without right.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 The heart of man deviseth his way, But the LORD establisheth his steps.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 A divine sentence is upon the lips of a king; His mouth transgresseth not in judgment.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 A just balance and scales are the appointment of the LORD; All the weights of the bag are his work.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 The doing of wickedness is an abomination to kings; For by righteousness is the throne established.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Righteous lips are the delight of kings, And they love him who speaketh right things.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 The wrath of a king is messengers of death; But a wise man will pacify it.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 In the light of the king's countenance is life, And his favor is a like a cloud bringing the latter rain.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 How much better is it to get wisdom than gold! Yea, to get understanding is rather to be chosen than silver.

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 It is the highway of the upright to depart from evil; He that taketh heed to his way preserveth his life.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 Pride goeth before destruction, And a haughty spirit before a fall.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 Better is it to be of a humble spirit with the lowly, Than to share the spoil with the proud.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 He who giveth heed to the word shall find good; And he who trusteth in the LORD, happy is he!

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 The wise in heart shall be called intelligent, And sweetness of the lips increaseth learning.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 Understanding is a wellspring of life to him that hath it. And the chastisement of fools is their folly.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 The heart of the wise man instructeth his mouth, And addeth learning to his lips.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Pleasant words are like a honeycomb, Sweet to the taste, and health to the bones.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 There is a way that seemeth right to a man, But the end thereof is the way to death.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 The hunger of the laborer laboreth for him; For his mouth urgeth him on.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 A worthless man diggeth mischief, And on his lips there is, as it were, a burning fire.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 A deceitful man stirreth up strife, And a whisperer separateth friends.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 A man of violence enticeth his neighbor, And leadeth him into a way which is not good.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 He who shutteth his eyes to devise fraud, He who compresseth his lips, hath accomplished mischief!

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 The hoary head is a crown of glory, If it be found in the way of righteousness.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 He who is slow to anger is better than the mighty; And he who ruleth his spirit, than he that taketh a city.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 The lot is cast into the lap; But the whole decision thereof is from the LORD.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.