Matthew 7
1 Judge not, that ye be not judged.
इन्साफ नगर, र तिमीहरूको पनि इन्साफ हुनेछैन ।
2 For with what judgment ye judge, ye will be judged; and with what measure ye mete, it will be measured to you.
किनकि जुन इन्साफले तिमीहरूले इन्साफ गर्छौ, त्यही इन्साफले तिमीहरूको पनि इन्साफ हुनेछ । जुन नापले तिमीहरूले नाप्छौ, त्यही नापले तिमीहरू पनि नापिनेछौ ।
3 And why dost thou look at the mote that is in thy brother's eye, and not perceive the beam in thine own eye?
र किन तिमीहरूले आफ्नो भाइका आँखामा भएको परालको सानो टुक्रालाई देख्छौ, तर आफ्नै आँखामा भएको मुढालाई तिमीहरू ख्याल गर्दैनौ?
4 Or how wilt thou say to thy brother, Let me take the mote out of thine eye; when, lo! the beam is in thine own eye?
तिमीले आफ्नो भाइलाई, ‘मलाई तिम्रो आँखामा भएको परालको टुक्रा निकाल्न देऊ’ भनेर कसरी भन्न सक्छौ, जब कि मुढाचाहिँ तिम्रो आफ्नै आँखामा छ?
5 Hypocrite! first cast the beam out of thine own eye; and then wilt thou see clearly to take the mote out of thy brother's eye.
ए कपटी, पहिले तिम्रो आफ्नै आँखामा भएको मुढालाई निकाल, र तिमीले आफ्नो भाइको आँखामा भएको परालको टुक्रा निकाल्न तिमीले स्पष्टसँग देख्न सक्छौ ।
6 Give not that which is holy to dogs, neither cast ye your pearls before swine; lest they trample them under their feet, and turn upon you and rend you.
जे कुरा पवित्र छ त्यो कुकुरहरूलाई नदेऊ, र आफ्ना मोतीहरू सुङ्गुरहरूको अगाडि नफाल । नत्रता तिनीहरूले त्यसलाई खुट्टाले कुल्चेलान्, र फर्केर तिमीहरूलाई आक्रमण गर्लान् ।
7 Ask, and it will be given you; seek, and ye will find; knock, and the door will be opened to you.
माग, र त्यो तिमीहरूलाई दिइनेछ । खोज, र तिमीहरूले भेट्टाउनेछौ । ढकढक्याऊ, र तिमीहरूका निम्ति उघारिनेछ ।
8 For every one that asketh, receiveth; and he that seeketh, findeth; and to him that knocketh, the door will be opened.
किनकि माग्ने सबैले पाउँछन् । र खोज्ने सबैले भेट्टाउँछन् । र ढकढक्याउने व्यक्तिको निम्ति त्यो उघारिनेछ ।
9 Or what man is there of you, who, if his son ask for bread, will give him a stone?
वा, तिमीहरूमध्ये यस्तो मानिस कोही छ जसले आफ्नो छोराले उसलाई रोटी माग्दा ढुङ्गा देला?
10 or, if he ask for a fish, will give him a serpent?
वा, उसले माछा माग्दा उसलाई सर्प देला?
11 If ye then, though evil, know how to give good gifts to your children, how much more will your Father who is in heaven give good things to them that ask him!
यसकारण, तिमीहरू दुष्ट भएर पनि आफ्ना छोराछोरीलाई कसरी असल थोक दिने भनी जान्दछौ भने, तिमीहरूका स्वर्गीय पिताले उहाँसँग माग्नेहरूलाई कति बढ्ता गरेर दिनुहुन्छ?
12 All things, then, whatever ye would that men should do to you, do ye also so to them; for this is the Law and the Prophets.
त्यसकारण, मानिसहरूले तिमीहरूको निम्ति जस्तो गरेको चाहन्छौ, तिमीहरूले तिनीहरूसँग त्यस्तै गर्नुपर्छ । त्यो नै व्यवस्था र अगमवक्ताहरूको शिक्षा हो ।
13 Enter in at the strait gate; for wide is the gate, and broad is the way, that leadeth to destruction; and many are they who go in thereat.
साँघुरो ढोकाबाट भित्र पस । किनभने विनाशमा पुर्याउने ढोका र बाटो फराकिलो हुन्छन्, र त्यस बाटोबाट जाने मानिसहरू धेरै छन् ।
14 For strait is the gate, and narrow the way, that leadeth to life; and few are they who find it.
किनकि जीवनमा डोर्याउने ढोका र बाटो साँघुरो हुन्छन्, र त्यो भेट्टाउने थोरै मात्र छन् ।
15 Beware of the false prophets, who come to you in sheep's clothing, but inwardly are ravening wolves.
झुटा अगमवक्ताहरूदेखि होसियार बस, जो भेडाको भेषमा आउँदछन्, तर वास्तवमा तिनीहरू भोका ब्वाँसाहरू हुन् ।
16 Ye may know them by their fruits. Do men gather grapes of thorns, or figs of thistles?
तिनीहरूका फलहरूद्वारा तिमीहरूले तिनीहरूलाई चिन्नेछौ । के मानिसहरूले काँडाको झाडीबाट अङ्गुर बटुल्छन्, वा काँडाको बिरुवाबाट अन्जीर टिप्छन् र?
17 So every good tree beareth good fruit; but a bad tree beareth bad fruit.
यसरी नै, हरेक असल रुखले असलै फल फलाउँछ, तर खराब रुखले खराबै फल फलाउँछ ।
18 A good tree cannot bear bad fruit, nor call a bad tree bear good fruit.
एउटाअ सल रुखले खराब फल फलाउन सक्दैन, न त खराब रुखले असल फल नै फलाउन सक्छ ।
19 Every tree that beareth not good fruit is cut down, and cast into the fire.
हरेक रुख जसले असल फल फलाउँदैन, त्यो काटिनेछ र आगोमा फालिनेछ ।
20 So then ye may know them by their fruits.
यसकारण, तिनीहरूका फलहरूद्वारा नै तिमीहरूले तिनीहरूलाई चिन्नेछौ ।
21 Not every one that saith to me, Lord, Lord, will enter into the kingdom of heaven; but he that doeth the will of my Father who is in heaven.
‘प्रभु, प्रभु’ भन्ने सबै स्वर्गको राज्यमा प्रवेश गर्नेछैनन्, तर स्वर्गमा हुनुहुने मेरा पिताको इच्छालाई पालन गर्ने मात्र स्वर्गको राज्यमा प्रवेश गर्नेछ ।
22 Many will say to me in that day, Lord, Lord, did we not prophesy in thy name, and in thy name cast out demons, and in thy name work many miracles?
त्यस दिन धेरै मानिसले मलाई भन्नेछन्, ‘हे प्रभु, हे प्रभु, के तपाईंको नाउँमा हामीले अगमवाणी बोलेका थिएनौँ र? के तपाईंको नाउँमा भूतहरू धपाएनौँ र? र तपाईंको नाउँमा धेरै शक्तिशाली कामहरू गरेका थिएनौँ र?’
23 And then will I declare to them, I never knew you: depart from me, ye that work iniquity.
तब म खुलमखुला तिनीहरूलाई घोषणा गर्नेछु, ‘मैले तिमीहरूलाई कहिल्यै पनि चिनेको थिइनँ! ए दुष्ट काम गर्नेहरू हो, मबाट टाढा गइहाल्!’
24 Every one then that heareth these sayings of mine, and doeth them, shall be likened to a wise man, who built his house upon a rock;
त्यसकारण, हरेक जसले मेरा वचन सुन्छ र ती पालन गर्छ, त्यो बुद्धिमान् मानिसजस्तै हुनेछ जसले आफ्नो घर चट्टानमाथि बनायो ।
25 and the rain descended, and the streams came, and the winds blew, and beat upon that house; and it fell not; for it was founded upon a rock.
पानी पर्यो, बाढी आयो, र हुरी आयो र त्यस घरलाई हान्यो, तर त्यो घर ढलेन, किनकि त्यो घर चट्टानमाथि बनाइएको थियो ।
26 And every one that heareth these sayings of mine, and doeth them not, shall be likened to a foolish man, who built his house upon the sand;
तर हरेक जसले मेरा वचन सुन्छ र पालन गर्दैन, त्यो मूर्ख मानिसजस्तै हो जसले आफ्नो घर बालुवामाथि बनायो ।
27 and the rain descended, and the streams came, and the winds blew, and beat upon that house; and it fell; and great was its fall.
पानी पर्यो, बाढी आयो, र हुरी आयो र त्यस घरलाई हान्यो । र त्यो ढल्यो र पूर्ण रूपमा नष्ट भयो ।”
28 And it came to pass, when Jesus had ended these sayings, that the multitudes were astonished at his teaching.
जब येशूले यी वचन भनेर सक्नुभयो, भिड उहाँको शिक्षा सुनेर साह्रै अचम्मित भयो,
29 For he taught them as having authority, and not as their scribes.
किनकि उहाँले तिनीहरूका शास्त्रीहरूले जस्तो गरी होइन, तर तिनीहरूलाई अधिकारसहित सिकाउनुभयो ।
