Matthew 10
1 And he called to him his twelve disciples, and gave them power over unclean spirits, to cast them out, and to heal every sickness and every disease.
Pewnego dnia Jezus przywołał dwunastu uczniów i dał im władzę uwalniania ludzi od złych duchów i uzdrawiania wszelkich chorób i dolegliwości.
2 Now the names of the twelve apostles are these: first, Simon, who is called Peter, and Andrew his brother, and James the son of Zebedee, and John his brother;
Byli to: Szymon (zwany też Piotrem) i Andrzej—jego brat, Jakub i Jan—synowie Zebedeusza,
3 Philip and Bartholomew; Thomas and Matthew the publican; James the son of Alphaeus, and Lebbaeus;
Filip, Bartłomiej, Tomasz, Mateusz (poborca podatkowy), Jakub—syn Alfeusza, Tadeusz,
4 Simon of Cana, and Judas Iscariot, he who betrayed him.
Szymon Gorliwy i Judasz z Kariotu—ten, który później wydał Jezusa.
5 These twelve Jesus sent forth, when he had charged them, saying, Go not away to gentiles, and enter not any city of the Samaritans;
Tych dwunastu uczniów Jezus posłał, dając im następujące wskazówki: —Nie chodźcie do pogan ani do miast Samarii.
6 but go rather to the lost sheep of the house of Israel.
Idźcie jedynie do Izraelitów, którzy jak zagubione owce odeszli od Boga.
7 And, as ye go, proclaim, saying, The kingdom of heaven is at hand.
Mówcie im: „Nadchodzi królestwo niebieskie!”.
8 Heal the sick, raise the dead, cleanse lepers, cast out demons; freely ye received, freely give.
Uzdrawiajcie chorych, wskrzeszajcie zmarłych, leczcie trędowatych i uwalniajcie od demonów. Róbcie to za darmo, bo za darmo to otrzymaliście!
9 Provide neither gold, nor silver, nor brass, in your girdles;
Nie bierzcie ze sobą pieniędzy,
10 nor bag for the journey, nor two coats, nor sandals, nor a staff. For the laborer is worthy of his living.
torby z zapasową odzieżą i obuwiem ani laski podróżnej. Ten bowiem, kto pracuje, powinien otrzymać to, co mu się należy.
11 And into whatever city or town ye enter, inquire who in it is worthy; and there abide till ye leave the place.
Wchodząc do jakiegoś miasta lub wsi, dowiedzcie się, kto tam jest godnym człowiekiem. Pozostańcie u niego aż do opuszczenia tej miejscowości.
12 And as ye enter the house, salute it.
Wchodząc do jego domu, pozdrówcie tych, którzy w nim mieszkają.
13 And if the house be worthy, let your peace come upon it; but if it be not worthy, let your peace return to you.
Jeśli to pobożni ludzie, Bóg obdarzy ich pokojem. Jeśli nie—pokój pozostanie z wami.
14 And whoever shall not receive you, nor hear your words, when ye go out of that house or city, shake off the dust from your feet.
Jeśli nie zostaniecie przyjęci i nie będą chcieli was słuchać, odchodząc z tego domu i miasta, strząśnijcie z nóg nawet tamtejszy kurz.
15 Truly do I say to you, It will be more tolerable for the land of Sodom and Gomorrah in the day of judgment, than for that city.
Zapewniam was: W dniu sądu złym mieszkańcom Sodomy i Gomory lżej będzie niż temu miastu.
16 Lo! I send you forth as sheep into the midst of wolves. Be therefore wise as serpents, and harmless as doves.
Posyłam was jak owce między wilki. Bądźcie więc sprytni jak węże, ale nieskazitelni jak gołębie.
17 But beware of men. For they will deliver you up to the councils, and they will scourge you in their synagogues;
Uważajcie na siebie! Postawią was przed sądami, będą was biczować w synagogach
18 and ye will be brought before governors and kings for my sake, that ye may bear testimony to them and to the gentiles.
oraz oskarżać przed władzami za to, że Mnie naśladujecie. Będzie to dla was okazja do przedstawienia im dobrej nowiny. W ten sposób dotrze ona do wielu narodów.
19 But when they deliver you up, be not anxious as to how or What ye shall speak; for it will be given you in that hour what ye shall speak.
Nie martwcie się jednak, co i jak macie mówić. We właściwym czasie otrzymacie stosowne słowa.
20 For it is not ye that speak, but the Spirit of your Father that speaketh in you.
Bo to nie wy będziecie mówić, lecz Duch waszego Ojca będzie mówił przez was!
21 And brother will deliver up brother to death, and the father his child; and children will rise up against their parent, and put them to death;
Bracia będą wzajemnie się wydawać na śmierć, ojcowie zdradzą własne dzieci, a dzieci—rodziców.
22 and ye will be hated by all on account of my name. But he that endureth to the end will be saved.
Wszyscy was znienawidzą za to, że należycie do Mnie. Ale ci, którzy wytrwają do końca i nie zaprą się Mnie, zostaną uratowani!
23 And when they persecute you in one city, flee to another. For truly do I say to you, Ye will not have gone over the cities of Israel till the Son of man hath come.
Gdy spotka was prześladowanie w jednym mieście, uciekajcie do drugiego! Zapewniam was: Nie zdążycie obejść wszystkich miast Izraela, a Ja, Syn Człowieczy powrócę.
24 A disciple is not above his teacher, nor a servant above his lord.
Uczeń nie przewyższa nauczyciela, a sługa—swego pana.
25 It is enough for the disciple to be as his teacher, and the servant as his lord. If they have called the master of the house Beelzebul, how much more will they so call those of his household!
Wystarczy, że będą jak ich nauczyciel lub pan. Skoro Mnie, pana domu, nazwano Belzebubem, władcą demonów, to tym bardziej spotka to domowników.
26 Fear them not therefore. For there is nothing covered that will not be revealed; and hid, that will not be known.
Ale nie bójcie się ich! Nie ma bowiem niczego ukrytego, co by ostatecznie nie wyszło na jaw.
27 What I say to you in darkness, speak ye in the light; and what ye hear in the ear, proclaim ye upon the housetops.
To, co teraz mówię wam pod osłoną nocy, rozpowiadajcie z nastaniem dnia. To, co słyszycie na ucho, rozgłaszajcie publicznie!
28 And fear not those who kill the body, but are not able to kill the soul; but rather fear him who is able to destroy both soul and body in hell. (Geenna g1067)
Nie bójcie się tych, którzy uśmiercają ciało, lecz nie mogą zabić duszy! Lękajcie się Boga, który i duszę, i ciało może zatracić w piekle. (Geenna g1067)
29 Are not two sparrows sold for a penny? and not one of them shall fall to the ground without your Father.
Ile kosztuje para wróbli? Można ją kupić już za kilka drobnych monet. A jednak żaden z nich nie spadnie na ziemię bez wiedzy waszego Ojca w niebie.
30 But even the hairs of your head are all numbered.
Przecież On wie nawet ile macie włosów na głowie!
31 Fear not therefore; ye are of more value than many sparrows.
Nie bójcie się więc! Jesteście dla Niego cenniejsi niż całe stado wróbli!
32 Every one therefore who shall acknowledge me before men, him will I also acknowledge before my Father who is in heaven.
Jeśli więc jakiś człowiek wyzna przed innymi ludźmi, że należy do Mnie, to i Ja przyznam się do Niego przed moim Ojcem w niebie.
33 But whoever shall deny me before men, him will I also deny before my Father who is in heaven.
Lecz jeśli ktoś wyprze się Mnie wobec ludzi, i Ja się go wyprę przed moim Ojcem w niebie.
34 Think not that I came to send peace on earth: I came not to send peace, but a sword.
Nie myślcie, że przyszedłem przynieść na ziemię pokój! Wręcz przeciwnie—miecz podziału!
35 For I came to set a man at variance with his father, and a daughter with her mother, and a bride with her mother-in-law;
Przyszedłem poróżnić syna z ojcem, córkę—z matką, a synową—z teściową.
36 and they of a man's own household will be his foes.
Nawet najbliżsi staną się wrogami!
37 He that loveth father or mother more than me, is not worthy of me; and he that loveth son or daughter more than me, is not worthy of me;
Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jesteś Mnie godny. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godny.
38 and he that doth not take his cross, and follow me, is not worthy of me.
Kto nie bierze swojego krzyża i nie idzie ze Mną, nie jest Mnie godny.
39 He that findeth his life will lose it; and he that loseth his life for my sake will find it.
Kto zabiega o swoje życie, utraci je. Lecz ten, kto poświęci życie dla Mnie, odnajdzie je.
40 He that receiveth you, receiveth me; and he that receiveth me, receiveth him that sent me.
Kto was przyjmuje, Mnie przyjmuje. A kto Mnie przyjmuje, przyjmuje Ojca, który Mnie posłał.
41 He that receiveth a prophet because he is a prophet, will receive a prophet's reward, and he that receiveth a righteous man because he is a righteous man, will receive a righteous man's reward.
Kto przyjmuje proroka—dlatego, że jest on prorokiem—otrzyma nagrodę należną prorokowi. Kto przyjmuje prawego człowieka—dlatego, że jest on prawy—otrzyma nagrodę należną prawemu człowiekowi.
42 And whoever shall give to drink only a cup of cold water to one of these little ones because he is a disciple, truly do I say to you, he will by no means lose his reward.
Nawet jeśli ktoś poda kubek wody najmniejszemu z moich uczniów—właśnie dlatego, że jest on moim uczniem—zapewniam was: nie ominie go nagroda!
