Luke 1
1 Inasmuch as many have undertaken to arrange a narrative of those things which are fully believed among us,
Пативало Феофило, бут мануша линэ тэ стидэн и тэ запистросарэн роспхэнимос пала кода, со сас. Када роспхэндэ амэнди мануша, савэ майанглал дикхэнас вся пэстирэ якхэнца тай ашыле бутярнэ Лавэстирэ. Важ кода мэ тховдэм андо води мишто вся тэ ужанав, со сас майанглал, и екх пала авэр тэ запистросарав тути.
2 even as they were delivered to us by those who were eye-witnesses from the beginning and became ministers of the word,
3 it seemed good to me also, having accurately traced up all things from the first, to write to thee a connected account, most excellent Theophilus,
4 that thou mightst know the exact truth with regard to those things in which thou wast instructed.
Тунчи ту полэса: кода, со ту ашундян, исин чячимос.
5 There was in the days of Herod, king of Judaea, a certain priest named Zachariah, of the course of Abijah; and he had a wife of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
Андэ деса, кала андэ Иудея сас тхагараса Иродо, сас мануш, савэс акхарэнас Захария, андай рашая Авиястирэ стидимастар, и лэстэ сас ромни андав родо Аароноско, акхарэнас ла Елизавета.
6 And they were both righteous in the sight of God, walking in all the commandments and ordinances of the Lord blameless.
Онэ лэдуй сас жужэ англав Дэл, жувэнас пав всаворо запхэнимос Раеско бидошако.
7 And they had no child, because Elizabeth was barren, and they were both far advanced in years.
Лэндэ на сас бэяцэн, колэстар со Елизавета сас бибэяцэндири, и онэ лэдуй сас андэ бэрша пхурэ.
8 And it came to pass, that, while he was serving as priest before God in the order of his course,
Екхвар авиля вряма рашаенди лэстирэ стидимастар тэ терэл бути англав Дэл.
9 according to the custom of the priesthood the lot fell to him to go into the temple of the Lord and burn the incense.
Сар сас прилито машкар рашая, онэ шутэ жребиё, и прижыляпэ Захариясти тэ зажал андо храмо лэ Раеско тэ пхабарэл ладано.
10 And the whole multitude of the people was praying without at the time of the incense.
Андэ кодья ж вряма, кала вов пхабарэлас ладано, всаворэ мануша мангэнаспэ Дэвлэс аври.
11 And there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right of the altar of incense.
Тунчи вов удикхля ангелос Раестирэс, саво тэрдёлас пай право риг лэ жэртвеникоско, кай пхаболас о ладано.
12 And Zachariah was troubled at the sight, and fear fell upon him.
Захария сар удикхля лэс, бари дар авиля пэр лэстэ, и вов на жангля, со тэ терэл.
13 But the angel said to him, Fear not, Zachariah; for thy prayer was heard, and thy wife Elizabeth shall bear thee a son; and thou shalt call his name John.
Ангело пхэндя лэсти: — На дара, Захария! Ашундя о Дэл мангимос тиро. И ромни тири, Елизавета, бэянэла тути шаворэс, и акхарэса лэс Иоано.
14 And thou wilt have joy and gladness, and many will rejoice for his birth.
Авэла тути баро радомос, и бут мануша авэна тэ радонпэ, кай вов бэяндиля.
15 For he will be great in the sight of the Lord; and will drink neither wine nor strong drink; and he will be filled with the Holy Spirit from his very birth.
Вов авэла баро англав Рай, на авэла тэ пэл ни мол, ни матимаско пимо и пхэрдёла Свэнто Духоса майанглал, сар вов бэяндёла.
16 And many of the sons of Israel will he turn to the Lord their God.
Бутэн Израилёстирэ шавэн вов рисарэла палпалэ кав лэнго Рай о Дэл
17 And he will go before his face in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of fathers to children, and the disobedient to the wisdom of the righteous, to make ready for the Lord a prepared people.
и авэла тэ жал англав Лэстэ андо духо и зор Илиястири, кай тэ рисарэл и водя лэ дадэндирэ кай лэнди бэяцэ, и найкандунэн кав гындо чячимастирэн манушэн, кай тэ гытосарэ манушэн, кала авэла о Рай Дэл.
18 And Zachariah said to the angel, Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife is far advanced in years.
Захария пхэндя ангелости: — Сар мэ ужанава када? Мэ пхуро, тай ромни мэрни найтэрни.
19 And the angel answering said to him, I am Gabriel, who stand in the presence of God; and I was sent to speak to thee, and to tell thee these glad tidings.
Ангело пхэндя лэсти: — Мэ Гавриило, саво тэрдював англав Дэл, бишалдо тэ дав дума туса и тэ пхэнав тути кадва радосаво лав.
20 And lo! thou shalt be silent, and not able to speak, until the day when these things shall come to pass, because thou didst not believe my words, which will be fulfilled in their season.
Акэ, ту авэса муто и на дэса дума кай кодва дес, кала када вся авэла, важ кода со ту на патяйлян мэрнэ лавэнди, савэ терэнапэ андэ пэсти вряма.
21 And the people were looking for Zachariah, and wondering that he remained so long in the temple.
Андэ кадья вряма мануша ажутярэнас Захарияс и дивонаспэ, состар вов бут вряма на выжалас андав храмо.
22 And on coming out, he was not able to speak to them; and they perceived that he had seen a vision in the temple; and he was beckoning to them, and remained speechless.
Кала Захария выжыля котар, вов на дэлас дума, и мануша полинэ, со вов андо храмо варисо дикхля. Вов сикавэлас вастэнца лэнди и ашэласпэ муто.
23 And it came to pass, when the days of his ministration were completed, that he returned to his house.
А сар прожыле кола деса, кала вов терэлас рашаендири бути, тунчи рисайля пэстэ черэ.
24 And after those days his wife Elizabeth conceived, and hid herself five months, saying,
Прожыля вряма, Елизавета, и ромни лэстири, ашыля пхари. Панч шон вой гарадёлас манушэндар и пхэнэлас:
25 Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he looked on me to take away my reproach among men.
— Акэ, со стердя манди Рай Дэл андэ кадэла деса, кала Вов обрисардя мандэ пэстирэ якха, кай тэ злэл пар мандэ о лажавимос мэрно англай мануша!
26 And in her sixth month the angel Gabriel was sent from God to a city of Galilee, called Nazareth,
Кала Елизавета сас шов шон пхари, о Дэл бишалдя ангелос Гавриилос андо форо галилейско, саво акхарэлпэ Назарето,
27 to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin's name was Mary.
кай щиёры, савя акхарэнас Мария. Вой дя лав тэ жал палав ром палав Иосифо, саво сас андав родо лэ Давидоско.
28 And the angel came in to her and said, Hail, thou that art highly favored! the Lord is with thee.
Ангело авиля латэ и пхэндя: — Тэ авэс бахтали! Тути дяпэ мищимос! О Рай Дэл туса!
29 And she was troubled at the words, and was considering what this salutation could mean.
Мария на жангля, со тэ пхэнэл, и гындолас, важ со вов кади пхэндя.
30 And the angel said to her, Fear not, Mary; for thou hast found favor with God.
Ангело пхэндя: — На дара, Мария! Ту аракхлян мищимос кав Дэл!
31 And lo! thou shalt conceive in thy womb, and hear a son, and shalt call his name Jesus.
Акэ, ту авэса пхари, и бэянэса Шавэс, и акхарэса Лэс Исусо.
32 He shall be great, and shall be called the Son of the Most High; and the Lord God will give to him the throne of David his father;
Вов авэла баро, и Лэс акхарэна Шаво Майбарэско. Рай Дэл дэла Лэсти троно Давидоско, лэ прапапос Лэстирэс.
33 and he shall reign over the house of Jacob for ever; and of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
Вов по вако авэла Тхагараса англав родо Иаковоско, и тхагаримос Лэско никала на пэрэашэла тэ авэл. (aiōn g165)
34 Then said Mary to the angel, How shall this be, since I know not a man?
Мария пхэндя ангелости: — Сар када авэла? Мэ инке на сымас палав ром!
35 And the angel answering said to her, The Holy Spirit will come upon thee, and the power of the Most High will overshadow thee; wherefore the holy one that is to be born will be called the Son of God.
Ангело пхэндя лати: — Свэнто Духо сжала пэр тутэ, и зор Майбарэско ушарэла тут, и свэнто Бэято, Саво тутэ бэяндёла, акхарэлапэ Шаво Дэвлэско.
36 And lo! Elizabeth, thy kinswoman, she also hath conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her who is called barren.
Акэ Елизавета андав родо тиро, палай сави пхэнэнас, со латэ на авэна бэяцэ, подикх, вой шовто шон пхари. Андо пхуримос лако бэяндёла латэ шаво.
37 For nothing will be impossible with God.
О Дэл терэла вся, со Вов закамэла.
38 And Mary said, Lo, the handmaid of the Lord! May it be to me according to thy word. And the angel departed from her.
Пхэндя Мария: — Мэ бутярни Рае Дэвлэстири. Мэк авэла манди, сар ту пхэндян. И ангело отжыля латар.
39 And Mary arose and went in those days into the hill-country with haste, into a city of Judah.
Андэ кадэла деса Мария вщиля и сыго жыля андо форо, саво сас андо плаенго тхан Иудеяко.
40 And she entered the house of Zachariah, and saluted Elizabeth.
Вой зажыля андо чер кав Захария и пхэндя ла Елизаветати: — Тэ авэс бахтали!
41 And it came to pass, when Elizabeth heard the salutation of Mary, that the babe leaped in her womb; and Elizabeth was filled with the Holy Spirit,
Кала Елизавета ашундя лава Мариятирэ, подхукля о бэято андэ Елизавета, и пхэрдиля вой Свэнто Духоса.
42 and cried out with a loud voice, and said, Blessed art thou among women; and blessed is the fruit of thy womb!
Вой зацыписайля фартэ гласоса и пхэндя: — Тут авэна тэ лашарэн майбут аврэ жувляндар! И лашарэна тирэ Бэятос, Савэс ту пхиравэс!
43 And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
Сости манди када, со мандэ авиля дэй мэрнэ Рае Дэвлэстири?
44 For lo! as soon as the voice of thy salutation came to my ears, the babe leaped in my womb in exultation.
Кала мэ ашундэм, сар ту пхэндян манди, тэ авав бахтали, подхукля андэр мандэ о бэято радомостар.
45 And blessed is she who hath believed that there will be an accomplishment of those things which were told her from the Lord.
Бахтали кодья, сави патяйля, со терэлапэ кода, со пхэндя лати Рай Дэл!
46 And Mary said, My soul magnifieth the Lord,
И пхэндя Мария: — Лашарэл о води мэрно лэ Рае Дэвлэс.
47 and my spirit hath exulted in God my Saviour;
И радосайля о духо мэрно палав Дэл, Фэрисаримари мэрно.
48 for he hath looked upon the low estate of his handmaiden. For lo! from this time all generations will call me blessed;
Вов удикхля, со мэ цэкни бутярни Лэстири. Акала вряматар всаворэ родоря авэна тэ акхарэн ман бахталяса.
49 for the Mighty One hath done great things for me; and holy is his name;
Со зорало Дэл тердя манди баро рындо, и свэнто алав Лэско!
50 and his mercy is from generation to generation on them that fear him.
Тангимос Лэско андэ всаворэ родоря, ко пативаса дарал Лэс.
51 He hath wrought mightily with his arm; he hath scattered the proud in the device of their heart.
Вов тердя барэ рындоря Пэстирэ зоралэ вастэса, рострадя колэн, савэ пхутярдэ годяса и водеса,
52 He hath cast down princes from thrones, and exalted men of low degree.
Сшута раен пай лэндирэ троноря и вазгля упрэ цэкнэн машкар мануша.
53 The hungry he hath filled with good things, and the rich he hath sent away empty.
Бокхалэн пхэрдярдя мищимаса и барвалэн отмэкля нисоса.
54 He hath given help to Israel his servant, in remembrance of his mercy
Вов сэрэсардя, со пхэнэлас лэ дадэнди, лэ Авраамости и лэстирэ бэяцэнди, тэ авэл тангимаско по вако, и подритярдя Израилёс, Пэстирэс бутярнэс. (aiōn g165)
56 And Mary abode with her about three months, and returned to her own house.
Мария сас лэ Елизаветаса варикай трин шон и рисайля андо пэско чер.
57 Now Elizabeth's full time came that she should be delivered; and she brought forth a son.
Кала авиля вряма, Елизавета бэяндя шаворэс.
58 And her neighbors and her kinsfolk heard that the Lord had showed great mercy toward her; and they rejoiced with her.
Ашундэ мануша, савэ жувэнас паша лэндэ, и о родо лако, со дя Рай Дэл о тангимос Пэско лати, и радонаспэ ласа.
59 And it came to pass that on the eighth day they came to circumcise the child; and they were about to call him Zachariah, after the name of his father.
По охто дес онэ авиле тэ обшынэн лэ бэятос и камле тэ акхарэн лэс, сар акхарэн лэсти дадэс — Захария,
60 And his mother answering said, Not so; but he shall be called John.
а лэстири дэй пхэндя: — Нат, акхараса лэс Иоаноса.
61 And they said to her, There is no one of thy kindred that is called by this name.
И пхэндэ лати: — Никас на сас андо родо тиро, савэс акхарэнас кадя.
62 And they made signs to his father, how he would have him named.
И пушэнас, сикавэнас лэ вастэнца кав лэско дад, сар вов камэл тэ акхарэл лэ бэятос.
63 And he asked for a writing-tablet, and wrote, saying, His name is John. And they all marveled.
Захария мангля каштуни сандёры и пистросардя лэнди: «Алав лэско — Иоано». Всаворэ дивосайле.
64 And his mouth was opened immediately, and his tongue was loosed; and he spoke, blessing God.
Андэ кодья ж вряма отпхэрнэпэ лэстирэ ушта, и вов ля тэ дэл дума и тэ лашарэл Дэвлэс.
65 And fear came on all that dwelt around them; and all these things were talked of throughout the whole of the hill-country of Judaea.
И сас дар пэ всаворэ, ко жувэлас паша лэндэ, и роспхэнэнас пала када пав всаворэ плаендирэ тхана Иудеятирэ.
66 And all that heard them laid them up in their hearts, saying, What then will this child be? For the hand of the Lord was with him.
Всаворэ, ко ашундя када, тховдэ андо води пэско и пхэнэнас: — Каса авэла када бэято? И о васт лэ Рае Дэвлэско сас лэса.
67 And Zachariah his father was filled with the Holy Spirit, and prophesied, saying,
О Захария, дад лэско, пхэрдиля Свэнто Духоса и пхэндя лав Дэвлэстар:
68 Blessed be the Lord, the God of Israel! for he hath visited and redeemed his people,
— Бахтало исин Рай, Дэл Израилёско, со авиля кай пэстирэ мануша и вытиндя лэн.
69 and hath raised up a horn of salvation for us in the house of David his servant, —
Бишалдя амэнди зоралэс Фэрисаримарес андав чер и родо Давидоско, бутярнэс Пэстирэс,
сар бут бэрша палпалэ пхэндя уштэнца свэнтонэ пророкэнца Пэстирэнца, (aiōn g165)
71 salvation from our enemies, and from the hand of all that hate us,
со фэрисарэла амэн лэ вражымарендар амарэндар и вастэндар кодэлэндар, савэ амэн на камэн.
72 to accomplish his mercy toward our fathers, and to remember his holy covenant,
Вов тангосардя амарэ дадэн и сэрэсардя Пэско свэнто завето,
73 the oath which he swore to Abraham our father,
сар Вов солахадя амарэ дадэсти Авраамости,
74 to grant to us, that being delivered from the hand of our enemies, we might worship him without fear,
со Вов фэрисарэла амэн лэ вастэндар амарэ вражымарендар, кай амэ бидарако тэ терас бути Лэсти,
75 in holiness and righteousness before him, all our days.
тэ жувас англав Лэстэ свэнто и жужо всаворо пэско жувимос.
76 And thou, child, shalt be called a prophet of the Most High; for thou shalt go in advance before the face of the Lord to prepare his ways,
И тут, бэято, акхарэна пророкоса Майбарэстирэса, колэсти со ту авэса тэ жас англав Рай Дэл, кай тэ гытос о дром Лэсти,
77 to give knowledge of salvation to his people in the remission of their sins
тэ роспхэнэ Пэстирэ манушэнди, со фэрисаримос дэлпэ, кала авэна эртисардэ лэндирэ бэзэха.
78 through the tender mercy of our God, whereby the day-spring from on high hath visited us,
Амаро Дэл камэл и тангол, и Вов бишалэла амэнди дэнзорутно удуд упрал.
79 to give light to those sitting in darkness and the shadow of death, to guide our feet into the way of peace.
Вов дэла удуд колэнди, савэ жувэн андэ калимос, и миримос пхирэл паша лэндэ, и тэ тховэл пэрнэ амарэ по дром кав миро!
80 And the child grew, and waxed strong in spirit; and was in the deserts till the day of his manifestation to Israel.
Бэято барёлас и терэласпэ майзор духоса, и жувэлас андэ мал жы кола вряматэ, кала сикавэла пэс манушэнди Израилёстирэнди.
