Luke 6
1 And it came to pass on the second sabbath after the first, that he was going through grain-fields; and his disciples plucked the ears of grain, and ate them, rubbing them with their hands.
อจรญฺจ ปรฺวฺวโณ ทฺวิตียทินาตฺ ปรํ ปฺรถมวิศฺรามวาเร ศสฺยกฺเษเตฺรณ ยีโศรฺคมนกาเล ตสฺย ศิษฺยา: กณิศํ ฉิตฺตฺวา กเรษุ มรฺทฺทยิตฺวา ขาทิตุมาเรภิเรฯ
2 And some of the Pharisees said, Why are ye doing that which it is not lawful to do on the sabbath?
ตสฺมาตฺ กิยนฺต: ผิรูศินสฺตานวทนฺ วิศฺรามวาเร ยตฺ กรฺมฺม น กรฺตฺตวฺยํ ตตฺ กุต: กุรุถ?
3 And Jesus answering them, said, Have ye not even read what David did, when he was himself hungry, and they who were with him?
ยีศุ: ปฺรตฺยุวาจ ทายูทฺ ตสฺย สงฺคินศฺจ กฺษุธารฺตฺตา: กึ จกฺรุ: ส กถมฺ อีศฺวรสฺย มนฺทิรํ ปฺรวิศฺย
4 how he went into the house of God, and took and ate the show-bread, and gave it also to those who were with him, which it is not lawful for any to eat but the priests alone?
เย ทรฺศนียา: ปูปา ยาชกานฺ วินานฺยสฺย กสฺยาปฺยโภชนียาสฺตานานีย สฺวยํ พุภเช สงฺคิโภฺยปิ ทเทา ตตฺ กึ ยุษฺมาภิ: กทาปิ นาปาฐิ?
5 And he said to them, The Son of man is lord even of the sabbath.
ปศฺจาตฺ ส ตานวทตฺ มนุชสุโต วิศฺรามวารสฺยาปิ ปฺรภุ รฺภวติฯ
6 And it came to pass on another sabbath, that he entered into the synagogue, and taught; and there was a man there whose right hand was withered.
อนนฺตรมฺ อนฺยวิศฺรามวาเร ส ภชนเคหํ ปฺรวิศฺย สมุปทิศติฯ ตทา ตตฺสฺถาเน ศุษฺกทกฺษิณกร เอก: ปุมานฺ อุปตสฺถิวานฺฯ
7 And the scribes and the Pharisees were watching whether he would heal on the sabbath, that they might find an accusation against him.
ตสฺมาทฺ อธฺยาปกา: ผิรูศินศฺจ ตสฺมินฺ โทษมาโรปยิตุํ ส วิศฺรามวาเร ตสฺย สฺวาสฺถฺยํ กโรติ นเวติ ปฺรตีกฺษิตุมาเรภิเรฯ
8 But he knew their thoughts; and he said to the man having the withered hand, Rise, and stand up in the midst. And he arose, and stood up.
ตทา ยีศุเสฺตษำ จินฺตำ วิทิตฺวา ตํ ศุษฺกกรํ ปุมำสํ โปฺรวาจ, ตฺวมุตฺถาย มธฺยสฺถาเน ติษฺฐฯ
9 And Jesus said to them, I ask you whether it is lawful on the sabbath to do good, or to do evil; to save life, or to kill?
ตสฺมาตฺ ตสฺมินฺ อุตฺถิตวติ ยีศุสฺตานฺ วฺยาชหาร, ยุษฺมานฺ อิมำ กถำ ปฺฤจฺฉามิ, วิศฺรามวาเร หิตมฺ อหิตํ วา, ปฺราณรกฺษณํ ปฺราณนาศนํ วา, เอเตษำ กึ กรฺมฺมกรณียมฺ?
10 And looking round on them all, he said to him, Stretch forth thy hand. And he did so; and his hand was restored.
ปศฺจาตฺ จตุรฺทิกฺษุ สรฺวฺวานฺ วิโลกฺย ตํ มานวํ พภาเษ, นิชกรํ ปฺรสารย; ตตเสฺตน ตถา กฺฤต อิตรกรวตฺ ตสฺย หสฺต: สฺวโสฺถภวตฺฯ
11 But they were filled with madness, and conferred with one another as to what they should do to Jesus.
ตสฺมาตฺ เต ปฺรจณฺฑโกปานฺวิตา ยีศุํ กึ กริษฺยนฺตีติ ปรสฺปรํ ปฺรมนฺตฺริตา: ฯ
12 And it came to pass in those days, that he went out into the mountain to pray; and he continued all night in prayer to God.
ตต: ปรํ ส ปรฺวฺวตมารุเหฺยศฺวรมุทฺทิศฺย ปฺรารฺถยมาน: กฺฤตฺสฺนำ ราตฺรึ ยาปิตวานฺฯ
13 And when it was day, he called to him his disciples; and he chose from them twelve, whom he also named apostles;
อถ ทิเน สติ ส สรฺวฺวานฺ ศิษฺยานฺ อาหูตวานฺ เตษำ มเธฺย
14 Simon, whom he named Peter, and Andrew his brother, and James and John, and Philip and Bartholomew,
ปิตรนามฺนา ขฺยาต: ศิโมนฺ ตสฺย ภฺราตา อานฺทฺริยศฺจ ยากูพฺ โยหนฺ จ ผิลิปฺ พรฺถลมยศฺจ
15 and Matthew and Thomas, and James the Son of Alphaeus, and Simon called the zealot,
มถิ: โถมา อาลฺผียสฺย ปุโตฺร ยากูพฺ ชฺวลนฺตนามฺนา ขฺยาต: ศิโมนฺ
16 and Judas the brother of James, and Judas Iscariot, who became a traitor.
จ ยากูโพ ภฺราตา ยิหูทาศฺจ ตํ ย: ปรกเรษุ สมรฺปยิษฺยติ ส อีษฺกรีโยตียยิหูทาศฺไจตานฺ ทฺวาทศ ชนานฺ มโนนีตานฺ กฺฤตฺวา ส ชคฺราห ตถา เปฺรริต อิติ เตษำ นาม จการฯ
17 And he came down with them, and stood on a level place with a great multitude of his disciples, and a great crowd of the people from all Judaea and Jerusalem and the sea-coast of Tyre and Sidon, who came to hear him, and to be healed of their diseases.
ตต: ปรํ ส ไต: สห ปรฺวฺวตาทวรุหฺย อุปตฺยกายำ ตเสฺถา ตตสฺตสฺย ศิษฺยสงฺโฆ ยิหูทาเทศาทฺ ยิรูศาลมศฺจ โสร: สีโทนศฺจ ชลเธ โรธโส ชนนิหาศฺจ เอตฺย ตสฺย กถาศฺรวณารฺถํ โรคมุกฺตฺยรฺถญฺจ ตสฺย สมีเป ตสฺถุ: ฯ
18 And they that were harassed with unclean spirits were cured.
อเมธฺยภูตคฺรสฺตาศฺจ ตนฺนิกฏมาคตฺย สฺวาสฺถฺยํ ปฺราปุ: ฯ
19 And the whole multitude sought to touch him, because power went out of him and healed all.
สรฺเวฺวษำ สฺวาสฺถฺยกรณปฺรภาวสฺย ปฺรกาศิตตฺวาตฺ สรฺเวฺว โลกา เอตฺย ตํ สฺปฺรษฺฏุํ เยติเรฯ
20 And raising his eyes toward his disciples, he said, Blessed are ye poor; for yours is the kingdom of God.
ปศฺจาตฺ ส ศิษฺยานฺ ปฺรติ ทฺฤษฺฏึ กุตฺวา ชคาท, เห ทริทฺรา ยูยํ ธนฺยา ยต อีศฺวรีเย ราเชฺย โว'ธิกาโรสฺติฯ
21 Blessed are ye that hunger now; for ye will be filled. Blessed are ye that weep now; for ye will laugh.
เห อธุนา กฺษุธิตโลกา ยูยํ ธนฺยา ยโต ยูยํ ตรฺปฺสฺยถ; เห อิห โรทิโน ชนา ยูยํ ธนฺยา ยโต ยูยํ หสิษฺยถฯ
22 Blessed are ye when men hate you, and when they exclude you, and revile and cast out your name as evil, on account of the Son of man.
ยทา โลกา มนุษฺยสูโน รฺนามเหโต รฺยุษฺมานฺ ฤตียิษฺยนฺเต ปฺฤถกฺ กฺฤตฺวา นินฺทิษฺยนฺติ, อธมานิว ยุษฺมานฺ สฺวสมีปาทฺ ทูรีกริษฺยนฺติ จ ตทา ยูยํ ธนฺยา: ฯ
23 Rejoice in that day, and leap for joy; for lo! your reward is great in heaven; for thus their fathers did to the prophets.
สฺวรฺเค ยุษฺมากํ ยเถษฺฏํ ผลํ ภวิษฺยติ, เอตทรฺถํ ตสฺมินฺ ทิเน โปฺรลฺลสต อานนฺเทน นฺฤตฺยต จ, เตษำ ปูรฺวฺวปุรุษาศฺจ ภวิษฺยทฺวาทิน: ปฺรติ ตไถว วฺยวาหรนฺฯ
24 But woe to you that are rich! for ye have received your consolation.
กินฺตุ หา หา ธนวนฺโต ยูยํ สุขํ ปฺราปฺนุตฯ หนฺต ปริตฺฤปฺตา ยูยํ กฺษุธิตา ภวิษฺยถ;
25 Woe to you that are full now! for ye will hunger. Woe to you that laugh now! for ye will mourn and weep.
อิห หสนฺโต ยูยํ วต ยุษฺมาภิ: โศจิตวฺยํ โรทิตวฺยญฺจฯ
26 Woe, when all men speak well of you! for so did their fathers of the false prophets.
สรฺไวฺวลาไก รฺยุษฺมากํ สุขฺยาเตา กฺฤตายำ ยุษฺมากํ ทุรฺคติ รฺภวิษฺยติ ยุษฺมากํ ปูรฺวฺวปุรุษา มฺฤษาภวิษฺยทฺวาทิน: ปฺรติ ตทฺวตฺ กฺฤตวนฺต: ฯ
27 But I say to you who hear: Love your enemies; do good to those who hate you;
เห โศฺรตาโร ยุษฺมภฺยมหํ กถยามิ, ยูยํ ศตฺรุษุ ปฺรียธฺวํ เย จ ยุษฺมานฺ ทฺวิษนฺติ เตษามปิ หิตํ กุรุตฯ
28 bless those who curse you; pray for those who are spiteful to you.
เย จ ยุษฺมานฺ ศปนฺติ เตภฺย อาศิษํ ทตฺต เย จ ยุษฺมานฺ อวมนฺยนฺเต เตษำ มงฺคลํ ปฺรารฺถยธฺวํฯ
29 To him that smiteth thee on one cheek, offer also the other; and him that taketh away thy cloak, forbid not to take thy coat also.
ยทิ กศฺจิตฺ ตว กโปเล จเปฏาฆาตํ กโรติ ตรฺหิ ตํ ปฺรติ กโปลมฺ อนฺยํ ปราวรฺตฺตฺย สมฺมุขีกุรุ ปุนศฺจ ยทิ กศฺจิตฺ ตว คาตฺรียวสฺตฺรํ หรติ ตรฺหิ ตํ ปริเธยวสฺตฺรมฺ อปิ คฺรหีตุํ มา วารยฯ
30 Give to every one that asketh of thee; and from him that taketh away thy goods, demand them not again.
ยสฺตฺวำ ยาจเต ตไสฺม เทหิ, ยศฺจ ตว สมฺปตฺตึ หรติ ตํ มา ยาจสฺวฯ
31 And as ye would that men should do to you, do ye also in like manner to them.
ปเรภฺย: สฺวานฺ ปฺรติ ยถาจรณมฺ อเปกฺษเธฺว ปรานฺ ปฺรติ ยูยมปิ ตถาจรตฯ
32 And if ye love those who love you, what thanks do ye deserve? for sinners also love those who love them.
เย ชนา ยุษฺมาสุ ปฺรียนฺเต เกวลํ เตษุ ปฺรียมาเณษุ ยุษฺมากํ กึ ผลํ? ปาปิโลกา อปิ เสฺวษุ ปฺรียมาเณษุ ปฺรียนฺเตฯ
33 For if ye do good to those who do good to you, what thanks do ye deserve? even sinners do the same.
ยทิ หิตการิณ เอว หิตํ กุรุถ ตรฺหิ ยุษฺมากํ กึ ผลํ? ปาปิโลกา อปิ ตถา กุรฺวฺวนฺติฯ
34 And if ye lend to those from whom ye expect to receive, what thanks do ye deserve? even sinners lend to sinners, to receive as much in return.
เยภฺย ฤณปริโศธสฺย ปฺราปฺติปฺรตฺยาศาเสฺต เกวลํ เตษุ ฤเณ สมรฺปิเต ยุษฺมากํ กึ ผลํ? ปุน: ปฺราปฺตฺยาศยา ปาปีโลกา อปิ ปาปิชเนษุ ฤณมฺ อรฺปยนฺติฯ
35 But love your enemies, and do good and lend, despairing of no one; and your reward will be great, and ye will be sons of the Most High; for he is kind to the unthankful and wicked.
อโต ยูยํ ริปุษฺวปิ ปฺรียธฺวํ, ปรหิตํ กุรุต จ; ปุน: ปฺราปฺตฺยาศำ ตฺยกฺตฺวา ฤณมรฺปยต, ตถา กฺฤเต ยุษฺมากํ มหาผลํ ภวิษฺยติ, ยูยญฺจ สรฺวฺวปฺรธานสฺย สนฺตานา อิติ ขฺยาตึ ปฺราปฺสฺยถ, ยโต ยุษฺมากํ ปิตา กฺฤตฆฺนานำ ทุรฺวฺฏตฺตานาญฺจ หิตมาจรติฯ
36 Be merciful, as your Father is merciful.
อต เอว ส ยถา ทยาลุ รฺยูยมปิ ตาทฺฤศา ทยาลโว ภวตฯ
37 And judge not, and ye will not be judged; and condemn not, and ye will not be condemned; forgive, and ye will be forgiven;
อปรญฺจ ปรานฺ โทษิโณ มา กุรุต ตสฺมาทฺ ยูยํ โทษีกฺฤตา น ภวิษฺยถ; อทณฺฑฺยานฺ มา ทณฺฑยต ตสฺมาทฺ ยูยมปิ ทณฺฑํ น ปฺราปฺสฺยถ; ปเรษำ โทษานฺ กฺษมธฺวํ ตสฺมาทฺ ยุษฺมากมปิ โทษา: กฺษมิษฺยนฺเตฯ
38 give, and it will be given to you; good measure, pressed down, shaken together, running over, will men give into your bosom; for with what measure ye mete, it will be measured to you in return.
ทานานิทตฺต ตสฺมาทฺ ยูยํ ทานานิ ปฺราปฺสฺยถ, วรญฺจ โลกา: ปริมาณปาตฺรํ ปฺรทลยฺย สญฺจาลฺย โปฺรญฺจาลฺย ปริปูรฺยฺย ยุษฺมากํ โกฺรเฑษุ สมรฺปยิษฺยนฺติ; ยูยํ เยน ปริมาเณน ปริมาถ เตไนว ปริมาเณน ยุษฺมตฺกฺฤเต ปริมาสฺยเตฯ
39 And he spoke also a parable to them: Can the blind lead the blind? Will they not both fall into a ditch?
อถ ส เตโภฺย ทฺฤษฺฏานฺตกถามกถยตฺ, อนฺโธ ชน: กิมนฺธํ ปนฺถานํ ทรฺศยิตุํ ศกฺโนติ? ตสฺมาทฺ อุภาวปิ กึ ครฺตฺเต น ปติษฺยต: ?
40 A disciple is not above his teacher; but every one when fully instructed will be as his teacher.
คุโร: ศิโษฺย น เศฺรษฺฐ: กินฺตุ ศิเษฺย สิทฺเธ สติ ส คุรุตุโลฺย ภวิตุํ ศกฺโนติฯ
41 And why dost thou look at the mote in thy brother's eye, and not perceive the beam that is in thine own eye?
อปรญฺจ ตฺวํ สฺวจกฺษุษิ นาสามฺ อทฺฤษฺฏฺวา ตว ภฺราตุศฺจกฺษุษิ ยตฺตฺฤณมสฺติ ตเทว กุต: ปศฺยมิ?
42 How canst thou say to thy brother, Brother, let me take out the mote that is in thine eye, when thou thyself perceivest not the beam in thine own eye? Hypocrite! first cast the beam out of thine own eye, and then thou wilt see clearly to take out the mote that is in thy brother's eye.
สฺวจกฺษุษิ ยา นาสา วิทฺยเต ตามฺ อชฺญาตฺวา, ภฺราตสฺตว เนตฺราตฺ ตฺฤณํ พหิ: กโรมีติ วากฺยํ ภฺราตรํ กถํ วกฺตุํ ศกฺโนษิ? เห กปฏินฺ ปูรฺวฺวํ สฺวนยนาตฺ นาสำ พหิ: กุรุ ตโต ภฺราตุศฺจกฺษุษสฺตฺฤณํ พหิ: กรฺตฺตุํ สุทฺฤษฺฏึ ปฺราปฺสฺยสิฯ
43 For there is no good tree that beareth bad fruit; and again, there is no bad tree that beareth good fruit.
อนฺยญฺจ อุตฺตมสฺตรุ: กทาปิ ผลมนุตฺตมํ น ผลติ, อนุตฺตมตรุศฺจ ผลมุตฺตมํ น ผลติ การณาทต: ผไลสฺตรโว ชฺญายนฺเตฯ
44 For every tree is known by its own fruit; for from thorns men do not gather figs, nor from a bramble-bush do they gather grapes.
กณฺฏกิปาทปาตฺ โกปิ อุฑุมฺพรผลานิ น ปาตยติ ตถา ศฺฤคาลโกลิวฺฤกฺษาทปิ โกปิ ทฺรากฺษาผลํ น ปาตยติฯ
45 The good man out of the good treasure of his heart bringeth forth that which is good; and the evil man out of the evil treasure bringeth forth that which is evil; for out of the abundance of his heart his mouth speaketh.
ตทฺวตฺ สาธุโลโก'นฺต: กรณรูปาตฺ สุภาณฺฑาคาราทฺ อุตฺตมานิ ทฺรวฺยาณิ พหิ: กโรติ, ทุษฺโฏ โลกศฺจานฺต: กรณรูปาตฺ กุภาณฺฑาคาราตฺ กุตฺสิตานิ ทฺรวฺยาณิ นิรฺคมยติ ยโต'นฺต: กรณานำ ปูรฺณภาวานุรูปาณิ วจำสิ มุขานฺนิรฺคจฺฉนฺติฯ
46 But why call ye me Lord, Lord, and do not the things which I say?
อปรญฺจ มมาชฺญานุรูปํ นาจริตฺวา กุโต มำ ปฺรโภ ปฺรโภ อิติ วทถ?
47 Every one that cometh to me and heareth my sayings and doeth them, I will show you whom he is like.
ย: กศฺจินฺ มม นิกฏมฺ อาคตฺย มม กถา นิศมฺย ตทนุรูปํ กรฺมฺม กโรติ ส กสฺย สทฺฤโศ ภวติ ตทหํ ยุษฺมานฺ ชฺญาปยามิฯ
48 He is like a man building a house, who dug deep, and laid its foundation on a rock; and when a flood arose, the stream dashed against that house, and could not shake it; because it was well built.
โย ชโน คภีรํ ขนิตฺวา ปาษาณสฺถเล ภิตฺตึ นิรฺมฺมาย สฺวคฺฤหํ รจยติ เตน สห ตโสฺยปมา ภวติ; ยต อาปฺลาวิชลเมตฺย ตสฺย มูเล เวเคน วหทปิ ตทฺเคหํ ลาฑยิตุํ น ศกฺโนติ ยตสฺตสฺย ภิตฺติ: ปาษาโณปริ ติษฺฐติฯ
49 But he that heareth and doeth not, is like a man that built a house upon the earth without a foundation; against which the stream dashed, and it fell at once, and the ruin of that house was great.
กินฺตุ ย: กศฺจินฺ มม กถา: ศฺรุตฺวา ตทนุรูปํ นาจรติ ส ภิตฺตึ วินา มฺฤทุปริ คฺฤหนิรฺมฺมาตฺรา สมาโน ภวติ; ยต อาปฺลาวิชลมาคตฺย เวเคน ยทา วหติ ตทา ตทฺคฺฤหํ ปตติ ตสฺย มหตฺ ปตนํ ชายเตฯ
