John 11
1 But there was a certain man sick, Lazarus of Bethany, the town of Mary and her sister Martha.
Pewnego dnia zachorował Łazarz, brat Marii i Marty z Betanii.
2 It was the Mary who anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother Lazarus was sick.
Maria była tą kobietą, która namaściła olejkiem stopy Pana i wytarła je swoimi włosami.
3 The sisters therefore sent to him, saying, Lord, behold, he whom thou lovest is sick.
Siostry wysłały do Jezusa wiadomość: „Panie, Twój bliski przyjaciel zachorował”.
4 And Jesus hearing this said, This sickness is not unto death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified through it.
Gdy Jezus to usłyszał, powiedział: —Ta choroba nie zakończy się śmiercią, lecz przyniesie chwałę Bogu i Ja, Syn Człowieczy, również zostanę dzięki niej otoczony chwałą.
5 Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.
Jezus bardzo kochał całą trójkę: Martę, jej siostrę—Marię oraz Łazarza.
6 When therefore he heard that he was sick, he remained in the place where he was two days.
Jednak jeszcze dwa dni pozostał tam, gdzie zastała Go ta wiadomość.
7 Then after this he saith to the disciples, Let us go into Judaea again.
Dopiero wtedy oznajmił uczniom: —Chodźmy jeszcze raz do Judei.
8 The disciples say to him, Rabbi, the Jews but just now were seeking to stone thee, and goest thou thither again?
—Nauczycielu! Przecież tamtejsi przywódcy chcieli Cię zabić, a Ty znowu tam idziesz?—zaprotestowali.
9 Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? If a man walk in the day, he stumbleth not, because he seeth the light of this world;
—Czy dzień nie ma dwunastu godzin?—odpowiedział Jezus. —Kto chodzi w ciągu dnia, nie potknie się, bo jest jasno.
10 but if a man walk in the night, he stumbleth; because the light is not in him.
Kto zaś chodzi nocą, potyka się, bo panuje ciemność.
11 This he spoke, and afterwards said to them, Our friend Lazarus hath fallen asleep; but I go that I may awake him out of sleep.
Nasz przyjaciel Łazarz zasnął, muszę więc pójść, aby go obudzić.
12 The disciples therefore said to him, Lord, if he hath fallen asleep, he will recover.
—Panie! Jeśli zasnął, to znaczy, że powraca do zdrowia—ucieszyli się uczniowie.
13 But Jesus had spoken of his death; but they thought that he spoke of the taking of rest in sleep.
Jezus jednak miał na myśli śmierć Łazarza. Oni natomiast myśleli, że mówi o zwykłym śnie.
14 Then therefore Jesus said to them plainly: Lazarus is dead.
Wyjaśnił im więc: —Łazarz umarł.
15 And I am glad for your sakes that I was not there; that ye may believe; but let us go to him.
Ale ze względu na was cieszę się, że Mnie tam nie było. Chcę bowiem, abyście uwierzyli. Chodźmy do niego!
16 Then said Thomas, who was called Didymus, to his fellow-disciples, Let us also go, that we may die with him.
—Chodźmy więc! Najwyżej umrzemy razem z nim—odezwał się Tomasz, zwany Bliźniakiem.
17 Having come, therefore, Jesus found that he had been four days in the tomb.
Gdy Jezus dotarł na miejsce, Łazarz już od czterech dni spoczywał w grobie.
18 Now Bethany was near Jerusalem, about fifteen furlongs off;
A Betania leżała blisko Jerozolimy, w odległości niecałych trzech kilometrów,
19 and many of the Jews had come to Martha and Mary, to comfort them concerning their brother.
dlatego wielu ludzi z Jerozolimy przyszło do Marty i Marii, aby wyrazić im swoje współczucie po stracie brata.
20 Martha therefore, as soon as she heard that Jesus was coming, went to meet him; but Mary continued sitting in the house.
Gdy Marta dowiedziała się, że nadchodzi Jezus, wybiegła Mu na spotkanie. Maria zaś została w domu.
21 Then said Martha to Jesus, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died;
Spotkawszy Jezusa, Marta powiedziała: —Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł!
22 and even now I know that whatever thou shalt ask of God, God will give it thee.
Ale jestem przekonana, że nawet teraz Bóg da Ci to, o co Go poprosisz.
23 Jesus saith to her, Thy brother will rise again.
—Twój brat zmartwychwstanie—powiedział Jezus.
24 Martha saith to him, I know that he will rise again in the resurrection at the last day.
—Tak, wiem o tym—odrzekła Marta. —Ożyje w dniu ostatecznego zmartwychwstania.
25 Jesus said to her, I am the resurrection and the life: he that believeth in me, though he have died, will live;
—To Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem—oznajmił Jezus. —Kto wierzy Mi, choćby umarł, będzie żyć.
A każdy, kto żyje i wierzy Mi, nigdy nie umrze. Czy wierzysz w to? (aiōn g165)
27 She saith to him, Yea, Lord; I believe that thou art the Christ, the Son of God, he who was to come into the world.
—Tak, Panie—odrzekła Marta—wierzę, że jesteś Synem Boga, Mesjaszem, który miał przyjść na świat.
28 And having said this, she went away, and called Mary her sister secretly, saying, The Teacher is here and calleth for thee.
Po tych słowach odeszła. Zawołała siostrę, Marię, i na osobności powiedziała jej: —Nauczyciel już przyszedł i chce się z tobą zobaczyć.
29 She, when she heard this, riseth quickly and cometh to him.
Maria natychmiast wstała i pobiegła do Niego.
30 Now Jesus had not yet come into the town, but was still in the place where Martha met him.
Jezus nie wszedł jeszcze do wsi, ale czekał tam, gdzie Go spotkała Marta.
31 The Jews then who were with her in the house and comforting her, when they saw that Mary rose up hastily and went out, followed her, thinking that she was going to the tomb to weep there.
Przybysze z Jerozolimy, którzy byli z Marią w domu i pocieszali ją, zauważyli, że w pośpiechu wstała i wyszła. Pomyśleli więc, że idzie wypłakać się przy grobie Łazarza, dlatego poszli za nią.
32 Then Mary, when she came where Jesus was, as soon as she saw him fell down at his feet, saying to him, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
Gdy Maria doszła do Jezusa i zobaczyła Go, upadła Mu do nóg i powiedziała: —Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
33 Jesus therefore when he saw her weeping, and the Jews also weeping who came with her, was greatly moved in his spirit, and much troubled,
Jezus zobaczył, jak Maria płacze, a wraz z nią ci, którzy za nią przyszli. Wtedy głęboko się wzruszył i zasmucił.
34 and said, Where have ye laid him? They say to him, Lord, come and see.
—Gdzie go pochowaliście?—zapytał. —Panie, chodź i zobacz—odpowiedzieli.
35 Jesus wept.
Wtedy Jezus zapłakał.
36 The Jews therefore said, See, how he loved him!
—Musiał być mu bardzo bliski!—zauważyli przybysze z Jerozolimy.
37 But some of them said, Could not he, who opened the eyes of the blind man, have also caused that this man should not have died?
—Przecież przywrócił wzrok niewidomemu! Nie mógł więc sprawić, żeby Łazarz nie umarł?—mówili z wyrzutem niektórzy.
38 Jesus therefore, again greatly moved within himself, cometh to the tomb. It was a cave, and a stone lay against it.
Poruszony do głębi, Jezus dotarł do grobowca. Była to grota, a jej wejście zamykał głaz.
39 Jesus saith, Take away the stone. Martha, the sister of him that was dead, saith to him, Lord, by this time the body is offensive; for he hath been dead four days.
—Odsuńcie głaz!—polecił Jezus. —Panie, ciało już cuchnie! Leży tam już bowiem od czterech dni—zawołała Marta, siostra zmarłego.
40 Jesus saith to her, Did I not tell thee, that if thou wouldst believe, thou shouldst see the glory of God?
—Przecież powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz Bożą chwałę—odpowiedział Jezus.
41 They therefore took away the stone. And Jesus lifted up his eyes to heaven, and said, Father! I thank thee that thou hast heard me.
Odsunięto więc głaz. A Jezus podniósł oczy ku górze i rzekł: —Ojcze, dziękuję Ci, że Mnie wysłuchałeś.
42 Yet I knew that thou hearest me always; but for the sake of the multitude standing around I said it, that they might believe that thou didst send me.
Ja wiem, że zawsze Mnie wysłuchujesz, ale mówię to ze względu na tych ludzi, aby uwierzyli, że to Ty Mnie posłałeś.
43 And having thus spoken, he cried with a loud voice, Lazarus, come forth!
Potem zawołał donośnym głosem: —Łazarzu! Wyjdź!
44 He that was dead came forth, bound hand and foot with grave-clothes; and his face was bound about with a napkin. Jesus saith to them, Loose him, and let him go.
Wtedy zmarły wyszedł z grobu. Jego stopy i ręce były jeszcze powiązane płóciennymi opaskami, a twarz owinięta chustą. —Rozwiążcie go i pozwólcie mu chodzić—rzekł Jezus.
45 Many of the Jews therefore who had come to Mary, and had seen what he did, believed in him.
Wówczas wielu ludzi z Jerozolimy, którzy przyszli z Marią i zobaczyli ten cud, uwierzyło Jezusowi.
46 But some of them went away to the Pharisees, and told them what Jesus had done.
Niektórzy jednak odeszli stamtąd i powiadomili o wszystkim faryzeuszy.
47 Therefore the chief priests and the Pharisees gathered a council, and said, What are we to do, seeing that this man worketh many signs?
Ci zaś, razem z najwyższymi kapłanami, zwołali posiedzenie Wysokiej Rady. —Co robić?—zastanawiali się. —Ten człowiek dokonuje tak wielu cudów.
48 If we thus let him alone, all will believe in him; and the Romans will come, and take away both our place and nation.
Jeżeli nic z nim nie zrobimy, wszyscy Mu uwierzą! A wtedy nadciągną Rzymianie i odbiorą nam świątynię i władzę nad krajem.
49 And a certain one of them, Caiaphas, being high-priest that year, said to them, Ye know nothing at all;
W tym momencie głos zabrał niejaki Kajfasz, który tego roku sprawował urząd najwyższego kapłana: —Nic nie rozumiecie!
50 nor do ye consider that it is expedient for us that one man die for the people, and not the whole nation perish.
Przecież lepiej będzie, jeśli jeden człowiek umrze za naród, niż miałby zginąć cały naród.
51 And this he spoke not from himself; but being high-priest that year he prophesied that Jesus was about to die for the nation;
Nie powiedział tego sam od siebie. Jako najwyższy kapłan wypowiedział proroctwo, że Jezus ma umrzeć za cały naród.
52 and not for the nation only, but that he might also gather together in one body the children of God that are scattered abroad.
I nie tylko za naród, lecz również po to, aby zgromadzić razem wszystkie Boże dzieci rozproszone po świecie.
53 Therefore from that day forth they consulted together to put him to death.
Tego dnia przywódcy postanowili więc, że zabiją Jezusa.
54 Jesus therefore no longer walked openly among the Jews, but departed thence to the country near the wilderness, to a city called Ephraim, and there abode with the disciples.
Dlatego przestał On jawnie poruszać się po Judei. Skierował się natomiast wraz z uczniami do Efraim, miasteczka położonego blisko pustyni, i tam się zatrzymał.
55 And the passover of the Jews was at hand; and many went out of the country up to Jerusalem before the passover, to purify themselves.
Zbliżało się właśnie święto Paschy. I mnóstwo ludzi z całego kraju napływało do Jerozolimy jeszcze przed świętem, aby dopełnić ceremonii oczyszczenia.
56 They sought therefore for Jesus, and said one to another, as they stood in the temple, What think ye? that he will not come to the feast?
Wszyscy wypatrywali także Jezusa i będąc w świątyni pytali siebie nawzajem: —Jak myślicie, czy przyjdzie na uroczystości?
57 Now the chief priests and the Pharisees had given orders, that, if any one knew where he was, he should give information, that they might seize him.
Najwyżsi kapłani i faryzeusze publicznie ogłosili wtedy, że każdy, kto zobaczy Jezusa, ma ich natychmiast o tym poinformować, aby można Go było aresztować.
