Proverbs 6
1 My son, if you have become collateral for your neighbor, if you have struck your hand in pledge for a stranger;
| ڕۆڵە، ئەگەر بووی بە کەفیلی دراوسێکەت، ئەگەر لەگەڵ بێگانەیەک تەوقەت کرد، |
2 You are trapped by the words of your mouth. You are ensnared with the words of your mouth.
| ئەگەر بە داوی قسەکانی دەمتەوە بوویت، بە قسەی دەمی خۆت پێوە بوویت، |
3 Do this now, my son, and deliver yourself, seeing you have come into the hand of your neighbor. Go, humble yourself. Press your plea with your neighbor.
| ڕۆڵە، ئەمە بکە و فریای خۆت بکەوە، چونکە ژێردەستەی دراوسێکەت بوویت، بڕۆ، خۆت نزم بکەرەوە و لە هاوڕێکەت بپاڕێوە. |
4 Give no sleep to your eyes, nor slumber to your eyelids.
| خەو مەدە چاوەکانت و پێڵووەکانت خەواڵوو نەبن. |
5 Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
| وەک مامز خۆت لە دەست ڕاوچی دەرباز بکە، وەک چۆلەکە لە تەڵەی ڕاوچی. |
6 Go to the ant, you sluggard. Consider her ways, and be wise;
| ئەی تەمبەڵ، بڕۆ لای مێروولە، بڕوانە ڕێگاکانی و ببە بە دانا. |
7 which having no chief, overseer, or ruler,
| بێ ئەوەی پێشەوا و کوێخا و فەرمانڕەوای هەبێت، |
8 provides her bread in the summer, and gathers her food in the harvest.
| بەڵام لە هاویندا نانی خۆی ئەمبار دەکات و لە کاتی دروێنەدا خۆراکی خۆی کۆدەکاتەوە. |
9 How long will you sleep, sluggard? When will you arise out of your sleep?
| ئەی تەمبەڵ، هەتا کەی پاڵدەدەیتەوە؟ کەی لە خەوەکەت هەڵدەستی؟ |
10 A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep:
| کەمێک خەوتن، کەمێک خەواڵووبوون، کەمێکیش دەست تێکنان بۆ ڕاکشان، |
11 so your poverty will come as a robber, and your scarcity as an armed man.
| ئینجا هەژاریت وەک چەتە دێت، نەبوونیشت وەک چەکدار. |
12 A worthless person, a man of iniquity, is he who walks with a perverse mouth;
| کەسی هیچوپووچ، پیاوی چەواشەکار، بە زمان خواری ڕەفتار دەکات، |
13 who winks with his eyes, who signals with his feet, who motions with his fingers;
| چاوی دەقوچێنێت و بەپێی ئاماژە دەکات و بە پەنجە دەریدەبڕێت، |
14 in whose heart is perverseness, who devises evil continually, who always sows discord.
| فێڵ لە دڵیدایە، خراپە دادەهێنێت، هەموو کاتێک ناکۆکی دەوروژێنێت. |
15 Therefore his calamity will come suddenly. He will be broken suddenly, and that without remedy.
| لەبەر ئەوە لەپڕ لێی دەقەومێت، لەناکاو دەشکێت و چارەسەری نییە. |
16 There are six things which YHWH hates; yes, seven which are an abomination to him:
| شەش شت هەن یەزدان ڕقی لێیانە، حەوتیش قێزەونە لەلای: |
17 haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood;
| چاوی بەفیز، زمانی درۆزن، دەستێک کە خوێنی بێتاوانی ڕشتبێت، |
18 a heart that devises wicked schemes, feet that are swift in running to mischief,
| دڵێک پیلانی خراپ دابهێنێت، پێیەک بە پەلە بەرەو خراپەکاری ڕابکات، |
19 a false witness who utters lies, and he who sows discord among brothers.
| شایەتی درۆزن درۆ بڵاو بکاتەوە و وروژێنەری ناکۆکی نێوان برایان. |
20 My son, keep your father's commandment, and do not forsake your mother's teaching.
| ڕۆڵە، ڕاسپاردەکانی باوکت بەجێبگەیەنە و فێرکردنەکانی دایکت پشتگوێ مەخە. |
21 Bind them continually on your heart. Tie them around your neck.
| هەمیشە بە دڵتەوە گرێیان بدە و بە گەردنی خۆتەوە هەڵیانواسە. |
22 When you walk, it will lead you. When you sleep, it will watch over you. When you awake, it will talk with you.
| لە هاتوچۆکردنتدا ڕێنماییت دەکەن، لە ڕاکشانت چاودێریت دەکەن و کە خەبەریشت بووەوە دەتدوێنن، |
23 For the commandment is a lamp, and the Law is light. Reproofs of instruction are the way of life,
| چونکە ئەم ڕاسپاردانە چران و ئەم فێرکردنەش ڕووناکییە، سەرزەنشتی تەمبێکردنیش ڕێگای ژیانە، |
24 to keep you from the immoral woman, from the flattery of the foreign woman.
| بۆ ئەوەی لە ژنی بەدڕەوشت بتپارێزێت، لە زمانلووسی داوێنپیس. |
25 Do not lust after her beauty in your heart, neither let her captivate you with her eyelids.
| لە دڵەوە ئارەزووی جوانییەکەی مەکە، با بە برژانگەکانی نەتبات، |
26 For a prostitute reduces you to a piece of bread. The adulteress hunts for your precious life.
| چونکە ژنی لەشفرۆش وا دەکات پێویستیت بە نانێک بێت، بەڵام ژنی بەمێرد گیانی گرانبەهات ڕاودەکات. |
27 Can a man scoop fire into his lap, and his clothes not be burned?
| ئایا کەس دەتوانێت ئاگر لە باوەش بگرێت و جلەکانی نەسووتێت؟ |
28 Or can one walk on hot coals, and his feet not be scorched?
| یان بەسەر پشکۆدا بڕوات و پێیەکانی داغ نەبێت؟ |
29 So is he who goes in to his neighbor's wife. Whoever touches her will not be unpunished.
| ئاوایە ئەوەی بچێتە لای ژنی کەسێکی دیکە، هەرکەسێک دەستی لێ بدات بێ سزا نابێت. |
30 Men do not despise a thief, if he steals to satisfy himself when he is hungry:
| سووکایەتی بە دز ناکرێت کە دزی دەکات بۆ خۆتێرکردن کاتێک کە برسییە. |
31 but if he is found, he must repay seven times. He shall give all the wealth of his house.
| هەرچەندە کە لێی ئاشکرا بوو دەبێت حەوت قات بداتەوە، ئەگەر هەموو ماڵی خۆشی لەسەر دانابێت. |
32 He who commits adultery with a woman is void of understanding. He who does it destroys his own soul.
| بەڵام ئەوەی داوێنپیسی لەگەڵ ژنێک بکات تێنەگەیشتووە، هەرکەسێک وا بکات خۆی دەفەوتێنێت. |
33 He will get wounds and dishonor. His reproach will not be wiped away.
| تووشی لێدان و سەرشۆڕی دەبێت و شەرمەزارییەکەی ناسڕێتەوە، |
34 For jealousy arouses the fury of the husband. He won't spare in the day of vengeance.
| چونکە ئیرەیی پیاو دەوروژێنێت، لە ڕۆژی تۆڵەدا دەست ناگێڕێتەوە، |
35 He won't regard any ransom, neither will he rest content, though you give many gifts.
| چاوی لە هیچ قەرەبووێک نییە، بە دیاری ڕازی نابێت، ئەگەر بۆشی زیاد بکەیت. |
