Proverbs 3
1 My son, do not forget my teaching; but let your heart keep my commandments:
| پسرم، چیزهایی را که به تو آموخته‌ام هرگز فراموش نکن. اگر می‌خواهی زندگی خوب و طولانی داشته باشی، به دقت از دستورهای من پیروی کن. |
2 for length of days, and years of life, and peace, will they add to you.
3 Do not let kindness and truth forsake you. Bind them around your neck. Write them on the tablet of your heart.
| محبت و راستی را هرگز فراموش نکن بلکه آنها را بر گردنت بیاویز و بر صفحهٔ دلت بنویس، |
4 So you will find favor, and good understanding in the sight of God and man.
| اگر چنین کنی هم خدا از تو راضی خواهد بود هم انسان. |
5 Trust in YHWH with all your heart, and do not lean on your own understanding.
| با تمام دل خود به خداوند اعتماد کن و بر عقل خود تکیه منما. |
6 In all your ways remember him, and he will make your paths straight.
| در هر کاری که انجام می‌دهی خدا را در نظر داشته باش و او در تمام کارهایت تو را موفق خواهد ساخت. |
7 Do not be wise in your own eyes. Fear YHWH, and depart from evil.
| به حکمت خود تکیه نکن بلکه از خداوند اطاعت نما و از بدی دوری کن، |
8 It will be health to your body, and nourishment to your bones.
| و این مرهمی برای زخمهایت بوده، به تو سلامتی خواهد بخشید. |
9 Honor YHWH with your substance, with the first fruits of all your increase:
| از دارایی خود برای خداوند هدیه بیاور، نوبر محصولت را به او تقدیم نما و به این وسیله او را احترام کن. |
10 so your storehouses will be filled with plenty, and your vats will overflow with new wine.
| آنگاه انبارهای تو پر از وفور نعمت خواهد شد و خمره‌هایت از شراب تازه لبریز خواهد گردید. |
11 My son, do not despise the discipline of YHWH, nor resent his correction.
| پسرم، نسبت به تأدیب خداوند بی‌اعتنا نباش، و هرگاه سرزنشت کند، ناراحت نشو. |
12 For whom YHWH loves he disciplines, and punishes every son he accepts.
| زیرا خداوند کسی را تأدیب می‌کند که دوستش می‌دارد. همان‌طور که هر پدری پسر محبوب خود را تنبیه می‌کند تا او را اصلاح نماید، خداوند نیز تو را تأدیب و تنبیه می‌کند. |
13 Blessed is the man who finds wisdom, the man who gets understanding.
| خوشا به حال کسی که حکمت و بصیرت پیدا می‌کند؛ |
14 For her good profit is better than getting silver, and her return is better than fine gold.
| زیرا یافتن آن از یافتن طلا و نقره، نیکوتر است! |
15 She is more precious than rubies. None of the things you can desire are to be compared to her.
| ارزش حکمت از جواهرات بیشتر است و آن را نمی‌توان با هیچ گنجی مقایسه کرد. |
16 Length of days is in her right hand. In her left hand are riches and honor.
| حکمت به انسان زندگی خوب و طولانی، ثروت و احترام می‌بخشد. |
17 Her ways are ways of pleasantness. All her paths are peace.
| حکمت زندگی تو را از خوشی و سلامتی لبریز می‌کند. |
18 She is a tree of life to those who lay hold of her, and those who hold on to her are blessed
| خوشا به حال کسی که حکمت را به چنگ آورد، زیرا حکمت مانند درخت حیات است. |
19 By wisdom YHWH founded the earth. By understanding, he established the heavens.
| خداوند به حکمت خود زمین را بنیاد نهاد و به عقل خویش آسمان را برقرار نمود. |
20 By his knowledge, the depths were broken up, and the skies drop down the dew.
| به علم خود چشمه‌ها را روی زمین جاری ساخت و از آسمان بر زمین باران بارانید. |
21 My son, let them not depart from your eyes. Keep sound wisdom and discretion:
| پسرم، حکمت و بصیرت را نگاه دار و هرگز آنها را از نظر خود دور نکن؛ |
22 so they will be life to your soul, and grace for your neck.
| زیرا آنها به تو زندگی و عزت خواهند بخشید، |
23 Then you shall walk in your way securely, and your foot won't stumble.
| و تو در امنیت خواهی بود و در راهی که می‌روی هرگز نخواهی لغزید؛ |
24 When you lie down, you will not be afraid; you will lie down, and your sleep will be sweet.
| با خیال راحت و بدون ترس خواهی خوابید؛ |
25 Do not be afraid of sudden fear, or of the storm of the wicked when it comes:
| از بلایی که به طور ناگهانی بر بدکاران نازل می‌شود، نخواهی ترسید، |
26 for YHWH will be your confidence, and will keep your foot from being taken.
| زیرا خداوند تو را حفظ کرده، نخواهد گذاشت در دام بلا گرفتار شوی. |
27 Do not withhold good from those to whom it is due, when it is in the power of your hand to do it.
| اگر می‌توانی به داد کسی که محتاج است برسی، کمک خود را از او دریغ مدار. |
28 Do not say to your neighbor, "Go, and come again; tomorrow I will give it to you," when you have it by you.
| هرگز به همسایه‌ات مگو: «برو فردا بیا»، اگر همان موقع می‌توانی به او کمک کنی. |
29 Do not devise evil against your neighbor, seeing he dwells securely by you.
| علیه همسایه‌ات که با خیال راحت در جوار تو زندگی می‌کند توطئه نکن. |
30 Do not strive with a man without cause, if he has done you no harm.
| با کسی که به تو بدی نکرده است بی‌جهت دعوا نکن. |
31 Do not envy the man of violence. Choose none of his ways.
| به اشخاص ظالم حسادت نکن و از راه و روش آنها پیروی ننما، |
32 For the perverse is an abomination to YHWH, but his friendship is with the upright.
| زیرا خداوند از اشخاص کجرو نفرت دارد، اما به درستکاران اعتماد می‌کند. |
33 YHWH's curse is in the house of the wicked, but he blesses the habitation of the righteous.
| لعنت خداوند بر بدکاران است، اما برکت و رحمت او شامل حال درستکاران می‌باشد. |
34 Surely he is scornful to scoffers, but he gives grace to the humble.
| خداوند مسخره‌کنندگان را مسخره می‌کند، اما به فروتنان فیض می‌بخشد. |
35 The wise will inherit glory, but shame will be the promotion of fools.
| دانایان از عزت و احترام برخوردار خواهند گردید، ولی نادانان رسوا خواهند شد. |
