Proverbs 29
1 He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.
tao a namin-adu a natubngar ngem pasikkilenna ti tengngedna, madadael a dagus ket saanto nga umimbag.
2 When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.
Inton umadu dagiti agar-aramid iti umno, agrag-o dagiti tattao, ngem no ti nadangkes a tao ti mangiturturay, agsennaay dagiti tattao.
3 Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.
Siasinoman a mangayat iti kinasirib ket pagrag-oena ti amana, ngem ti makikadkadua kadagiti balangkantis ket daddaelenna ti kinabaknangna.
4 The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.
Patakderen ti ari ti daga babaen iti hustisia, ngem dadaelen daytoy ti tao a dumawdawat iti pasuksok.
5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.
Ti tao a mangpatpatiray-ok iti kaarrubana ket agiwaywayat iti iket para iti sakana.
6 An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.
Matiliw iti palab-og ti siasinoman a dakes a tao babaen iti bukodna a basol, ngem agkanta ken agrag-o ti tao nga agar-aramid iti umno.
7 The righteous is concerned about justice for the poor. The wicked does not understand the concern.
Irupir ti agar-aramid iti nasayaat dagiti napanglaw; saan a maawatan ti nadangkes ti kasta a pannakaammo.
8 Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.
Puoran dagiti maag ti siudad, ngem ikkaten dagiti nasirib ti gura.
9 If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.
No makisinuppiat ti masirib kadagiti maag a tao, agpungtot ken agkatawa isuna, ken awanto ti inana.
10 The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.
Kagura dagiti mawaw ti dara ti awan basolna ket sapulenda ti biag dagiti nalinteg.
11 A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.
Ipakita ti tao a maag ti amin nga ungetna, ngem ti masirib a tao ket igawidna ti ungetna ken pakalmaenna ti bagina.
12 If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.
No dengdenggen ti mangiturturay ti kinaulbod, agbalinto a nadangkes dagiti amin nga opisyalesna.
13 The poor man and the oppressor have this in common: YHWH gives sight to the eyes of both.
Agpada ti napanglaw ken ti mangidaddadanes a tao, ta agpada nga innikan ni Yahweh iti lawag dagiti matada.
14 The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.
No ukomen ti ari dagiti napanglaw babaen iti kinapudno, mapasingkedanto iti agnanayon ti tronona.
15 The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.
Mangted iti sirib ti baot ken panangbabalaw, ngem ti ubing a saan a madisdisiplinaan ket ibabainna ti inana.
16 When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.
Inton dagiti nadangkes a tao ti agturay, umadu ti basol, ngem makita dagiti agar-aramid iti umno ti pannakaabak dagiti nadangkes a tattao.
17 Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.
Disiplinaam ti anakmo ket paginanaennakanto, mangiyegto isuna iti ragsak iti biagmo.
18 Where there is no revelation, the people cast off restraint; but he who keeps the law is blessed.
No awan ti naipadto a sirmata saan a matengngel dagiti tattao, ngem nagasat ti tao a mangsalsalimetmet iti linteg.
19 A servant can't be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.
Saanto a mabagbagaan iti maysa a tagabu, ta uray no maawatanna, awanto ti sungbatna.
20 Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.
Kitaen ti tao a darasudos iti saona? Ad-addu ti namnamma para ti maag ngem isuna.
21 He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.
Ti mangpanuynoy iti tagabuna sipud pay iti kinaagtutubona, addanto ti parrikut iti kamaudiananna.
22 An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.
Ti naunget a tao ket mangpataud iti ringgor ken makaaramid iti adu a basol ti amo a naunget.
23 A man's pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.
Ti kinatangsit ti maysa a tao ket isu ti mangipababa kenkuana, ngem ti addaan iti napakumbaba nga espiritu ket mapadayawanto.
24 Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.
Ti tao a makibingay kadagiti agtatakaw ket kagurgurana ti bukodna a biag; mangmangegna ti lunod ket agulimek.
25 The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in YHWH will be set on high.
Ti buteng ti tao ket isu’t pakaisiloanna, ngem maisalakan ti agtaltalek kenni Yahweh.
26 Many seek the ruler's favor, but a man's justice comes from YHWH.
Adu ti mangsapul iti rupa ti mangituray, ngem agtaud kenni Yahweh ti hustisia para kenkuana.
27 A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.
Ti tao a saan a nalinteg ket pakarurudan dagiti agar-aramid iti umno, ngem ti nalinteg ti dalanna ket makarimon kadagiti nadangkes a tattao.
