Proverbs 18
1 An unfriendly man pursues selfishness, and defies all sound judgment.
Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
2 A fool has no delight in understanding, but only in revealing his own opinion.
Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
3 When wickedness comes, contempt also comes, and with shame comes disgrace.
Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
4 The words of a man's mouth are like deep waters. The fountain of wisdom is like a flowing brook.
Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
5 To be partial to the faces of the wicked is not good, nor to deprive the innocent of justice.
Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
6 A fool's lips come into strife, and his mouth invites beatings.
Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
7 A fool's mouth is his destruction, and his lips are a snare to his soul.
Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
8 The words of a gossip are like tasty morsels, and they go down into a person's innermost parts.
Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
9 One who is slack in his work is brother to him who is a master of destruction.
Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
10 The name of YHWH is a strong tower; the righteous run into it and are safe.
Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
11 The rich man's wealth is his strong city, like an unscalable wall in his own imagination.
Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
12 Before destruction the heart of man is proud, but before honor is humility.
Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
13 He who gives answer before he hears, that is folly and shame to him.
Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
14 A man's spirit will sustain him in sickness, but a crushed spirit, who can bear?
Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
15 The heart of the discerning gets knowledge. The ear of the wise seeks knowledge.
Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
16 A man's gift makes room for him, and brings him before great men.
Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
17 He who pleads his cause first seems right; until another comes and questions him.
Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
18 The lot settles disputes, and keeps strong ones apart.
Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
19 A brother offended is more difficult than a fortified city; and disputes are like the bars of a fortress.
Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
20 A man's stomach is filled with the fruit of his mouth. With the harvest of his lips he is satisfied.
Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
21 Death and life are in the power of the tongue; those who love it will eat its fruit.
Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
22 Whoever finds a wife finds a good thing, and obtains favor of YHWH.
Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
23 The poor plead for mercy, but the rich answer harshly.
Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
24 A man of many companions may be ruined, but there is a friend who sticks closer than a brother.
Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
