Proverbs 16
1 The plans of the heart belong to man, but the answer of the tongue is from YHWH.
| پلانەکانی دڵ هی مرۆڤە، بەڵام وەڵامدانەوەی زمان لە یەزدانەوەیە. |
2 All the ways of a man are clean in his own eyes; but YHWH weighs the motives.
| هەموو ڕێگاکانی مرۆڤ لەبەرچاوی خۆی بێگەردن، بەڵام یەزدان پاڵنەرەکان هەڵدەسەنگێنێت. |
3 Entrust your works to YHWH, and your plans will be established.
| کارەکانت بە یەزدان بسپێرە، پلانەکانت جێگیر دەبێت. |
4 YHWH has made everything for its own end—yes, even the wicked for the day of evil.
| یەزدان بۆ مەبەستی خۆی هەموو شتێکی دروستکردووە، تەنانەت بەدکاریش بۆ ڕۆژی بەڵا. |
5 Everyone who is proud in heart is an abomination to YHWH: they shall certainly not be unpunished.
| یەزدان قێزی لە هەموو دڵ بەفیزێکە، بێگومان سزادانی لەسەر تێناپەڕێت. |
6 By mercy and truth iniquity is atoned for. By the fear of YHWH men depart from evil.
| بە خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی کەفارەت بۆ تاوان دەکرێت، بە لەخواترسیش دوورکەوتنەوە لە خراپە. |
7 When a man's ways please YHWH, he makes even his enemies to be at peace with him.
| ئەگەر ڕەفتاری مرۆڤ مایەی ڕەزامەندی یەزدان بێت، وا دەکات تەنانەت دوژمنەکانیشی لەگەڵیدا ئاشت ببنەوە. |
8 Better is a little with righteousness, than great revenues with injustice.
| باشترە کەمت هەبێت بە ڕاستودروستییەوە لەوەی داهاتێکی زۆری بە ناڕەوا. |
9 A man's heart plans his course, but YHWH directs his steps.
| دڵی مرۆڤ پلان بۆ ڕێگای خۆی دادەنێت، بەڵام یەزدان هەنگاوەکانی ئاراستە دەکات. |
10 Inspired judgments are on the lips of the king. He shall not betray his mouth.
| قسەی پاشا وەک سروشە، دەبێ لە دادوەریدا دەمی ناپاکی نەکات. |
11 Honest balances and scales are YHWH's; all the weights in the bag are his work.
| قەپان و تەرازووی دادپەروەر لە یەزدانەوەیە، هەموو کێشێکی ناو کیسە کاری ئەوە. |
12 It is an abomination to kings to do wickedness, for the throne is established by righteousness.
| قێزی پاشایان لە خراپەکردنە، چونکە بە ڕاستودروستی تەخت دەچەسپێت. |
13 Righteous lips are the delight of kings. They value one who speaks the truth.
| ڕەزامەندی پاشایان لێوی ڕاستودروستە، کەسی ڕاستگۆیان خۆشدەوێت. |
14 The king's wrath is a messenger of death, but a wise man will pacify it.
| تووڕەیی پاشا وەک فریشتەی مەرگە، بەڵام کەسی دانا هێمنی دەکاتەوە. |
15 In the light of the king's face is life. His favor is like a cloud of the spring rain.
| ڕووناکی ڕووی پاشا ژیانی تێدایە، ڕەزامەندیشی وەک هەورە بارانی بەهارە. |
16 How much better it is to get wisdom than gold. Yes, to get understanding is to be chosen rather than silver.
| دەستکەوتنی دانایی چەند لە زێڕ باشترە، دەستکەوتنی تێگەیشتنیش لە زیو پەسەندترە. |
17 The highway of the upright is to depart from evil. He who keeps his way preserves his soul.
| ڕێگای سەرڕاستان دوورکەوتنەوەیە لە خراپە، ئەوەی ڕێگای خۆی بپارێزێت گیانی خۆی دەپارێزێت. |
18 Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.
| لەپێش شکان لووتبەرزییە، لەپێش ڕووخانیش ڕۆحزلییە. |
19 It is better to be of a lowly spirit with the poor, than to divide the plunder with the proud.
| باشترە بێفیز بیت و لەگەڵ ستەملێکراوان بیت، لە دابەشکردنی دەستکەوت لەگەڵ لووتبەرزان. |
20 He who heeds the word finds prosperity, and blessed is he who trusts in YHWH.
| ئەوەی بایەخ بە ئامۆژگاری بدات چاکەی دەست دەکەوێت، ئەوەی پشت بە یەزدان ببەستێت خۆزگەی پێ دەخوازرێت. |
21 The wise in heart shall be called prudent. Pleasantness of the lips promotes instruction.
| ئەوەی لە دڵدا دانا بێت پێی دەگوترێت تێگەیشتوو، شیرینی لێوەکانیش فێربوون زیاد دەکات. |
22 Understanding is a fountain of life to one who has it, but the punishment of fools is their folly.
| وریایی سەرچاوەی ژیانە بۆ خاوەنەکەی، بەڵام گێلەکان بە گێلایەتی خۆیان سزا دەدرێن. |
23 The heart of the wise instructs his mouth, and adds learning to his lips.
| دڵی کەسی دانا ڕێنمایی دەمی دەکات و بەسەر لێوان فێربوون زیاد دەکات. |
24 Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul, and health to the bones.
| قسەی جوان شانەی هەنگوینە، بۆ دەروون شیرینە و بۆ ئێسک چاکبوونەوەیە. |
25 There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.
| ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە. |
26 The appetite of the laboring man labors for him; for his mouth urges him on.
| نەوسی کرێکار بۆ خۆی ڕەنج دەدات، برسیێتییەکەی پاڵی پێوەدەنێت. |
27 A worthless man devises mischief. His speech is like a scorching fire.
| کەسی دڵڕەش کای کۆن بە با دەکات و لەسەر لێوەکانیشی ئاگری کڵپەدارن. |
28 A perverse man stirs up strife, and a gossip separates close friends.
| کەسی درۆزن دووبەرەکی دەوروژێنێت و دەمشڕ دۆستی نزیک لە یەکتر جیا دەکاتەوە. |
29 A man of violence entices his neighbor, and leads him in a way that is not good.
| کەسی توندڕەو دراوسێی خۆی تەفرە دەدات و بە ڕێگایەکدا دەیبات کە باش نییە. |
30 One who winks his eyes to plot perversities, one who compresses his lips, is bent on evil.
| ئەوەی چاو دەقوچێنێت پیلان بۆ درۆ دادەڕێژێت، ئەوەی لێوی دەکرۆژێت خراپە بە ئەنجام دەگەیەنێت. |
31 Gray hair is a crown of glory. It is found in the path of righteousness.
| ڕیش سپیێتی تاجی شانازییە، لە ڕێگای ڕاستودروستییەوە دەستدەکەوێت. |
32 One who is slow to anger is better than the mighty; one who rules his spirit, than he who takes a city.
| ئەوەی درەنگ تووڕە بێت لە پاڵەوان باشترە، ئەوەی بەسەر خۆیدا زاڵ بێت باشترە لەوەی شارێک دەگرێت. |
33 The lot is cast into the lap, but its every decision is from YHWH.
| تیروپشک هەڵدەدرێتە کۆش، بەڵام هەموو بڕیارێکی لەلایەن یەزدانەوەیە. |
