Proverbs 13

1 A wise son listens to his father's instruction, but a scoffer doesn't listen to rebuke.

فرزند عاقل تأدیب پدر خود را می‌پذیرد، ولی کسی که همه چیز را به باد مسخره می‌گیرد از پذیرفتن توبیخ سر باز می‌زند.

2 By the fruit of his lips, a man enjoys good things; but the unfaithful crave violence.

سخنان مرد نیک حتی برای خود او نیکوست و جانش را سیر می‌کند، اما شخص بداندیش فقط تشنهٔ ظلم است.

3 He who guards his mouth guards his soul. One who opens wide his lips comes to ruin.

هر که زبان خود را نگه دارد جان خود را حفظ می‌کند، اما کسی که نسنجیده سخن بگوید خود را هلاک خواهد کرد.

4 The soul of the sluggard desires, and has nothing, but the desire of the diligent shall be fully satisfied.

آدم تنبل آنچه را که آرزو می‌کند به دست نمی‌آورد، اما شخص کوشا کامیاب می‌شود.

5 A righteous man hates lies, but a wicked man brings shame and disgrace.

درستکار از دروغ گفتن نفرت دارد، اما شرور رسوا و خوار می‌شود.

6 Righteousness guards the way of integrity, but wickedness overthrows the sinner.

صداقت درستکاران آنها را حفظ می‌کند، اما شرارت بدکاران آنها را به نابودی می‌کشاند.

7 There are some who pretend to be rich, yet have nothing. There are some who pretend to be poor, yet have great wealth.

هستند کسانی که وانمود می‌کنند ثروتمندند در حالی که چیزی ندارند، و هستند کسانی که خود را فقیر نشان می‌دهند اما صاحب ثروت هنگفتی می‌باشند.

8 The ransom of a man's life is his riches, but the poor hear no threats.

ثروت شخص پولدار صرف حفاظت جان او می‌شود، اما جان آدم فقیر را خطری تهدید نمی‌کند.

9 The light of the righteous shines brightly, but the lamp of the wicked is snuffed out.

زندگی شخص نیک مانند چراغی نورانی می‌درخشد، ولی زندگی شریران مثل چراغی است که در حال خاموشی است.

10 Pride only breeds quarrels, but with ones who take advice is wisdom.

تکبر باعث نزاع می‌شود، ولی شخص دانا نصیحت را می‌پذیرد.

11 Wealth gained dishonestly dwindles away, but he who gathers by hand makes it grow.

ثروتی که از راه نادرست به دست بیاید طولی نمی‌کشد که از دست می‌رود؛ اما دارایی که با کار و کوشش جمع شود، به تدریج زیاد می‌گردد.

12 Hope deferred makes the heart sick, but when longing is fulfilled, it is a tree of life.

آرزویی که انجام آن به تعویق افتاده باشد دل را بیمار می‌کند، اما برآورده شدن مراد، درخت حیات است.

13 Whoever despises instruction will pay for it, but he who respects a command will be rewarded.

هر که دستوری را که به او داده‌اند خوار بشمارد بی‌سزا نخواهد ماند، اما کسی که آن را اطاعت کند پاداش خواهد یافت.

14 The teaching of the wise is a spring of life, to turn from the snares of death.

تعلیم مرد دانا چشمهٔ حیات است و شخص را از دامهای مرگ می‌رهاند.

15 Good understanding brings favor; but the way of the unfaithful leads to calamity.

دانایی، احترام می‌آورد ولی خیانت به هلاکت منتهی می‌شود.

16 Every prudent man acts from knowledge, but a fool exposes folly.

مرد دانا سنجیده عمل می‌کند، اما جاهل حماقت خود را بروز می‌دهد.

17 A wicked messenger falls into trouble, but a trustworthy envoy gains healing.

قاصدی که قابل اعتماد نباشد باعث گرفتاری می‌شود، اما پیک امین شفا به ارمغان می‌آورد.

18 Poverty and shame come to him who refuses discipline, but he who heeds correction shall be honored.

فقر و رسوایی دامنگیر کسی می‌شود که تأدیب را نمی‌پذیرد، اما شخصی که آن را بپذیرد مورد احترام واقع خواهد شد.

19 Longing fulfilled is sweet to the soul, but fools detest turning from evil.

برآورده شدن آرزوها لذتبخش است، اما افراد نادان در پی آرزوهای ناپاک خود هستند و نمی‌خواهند از آنها دست بردارند.

20 One who walks with wise men grows wise, but a companion of fools suffers harm.

با اشخاص دانا معاشرت کن و دانا خواهی شد، با احمقان بنشین و زیان خواهی دید.

21 Misfortune pursues sinners, but prosperity rewards the righteous.

بلا دامنگیر گناهکاران می‌شود، اما چیزهای خوب نصیب نیکان می‌گردد.

22 A good man leaves an inheritance to his children's children, but the wealth of the sinner is stored for the righteous.

شخص نیک حتی برای نوه‌هایش میراث باقی می‌گذارد، اما ثروتی که گناهکاران اندوخته‌اند به درستکاران می‌رسد.

23 An abundance of food is in poor people's fields, but injustice sweeps it away.

مزرعۀ شخص فقیر ممکن است محصول فراوان بدهد، ولی ظالمان آن را از چنگ او در می‌آورند.

24 One who spares the rod hates his son, but one who loves him is careful to discipline him.

کسی که فرزند خود را تنبیه نمی‌کند او را دوست ندارد، اما کسی که فرزندش را دوست دارد از تأدیب او کوتاهی نمی‌کند.

25 The righteous one eats to the satisfying of his soul, but the belly of the wicked goes hungry.

شخص درستکار از خوراکی که دارد می‌خورد و سیر می‌شود، ولی آدم بدکار گرسنگی می‌کشد.