< Matthew 20 >
1 "For the kingdom of heaven is like a landowner who went out early in the morning to hire laborers for his vineyard.
ομοια γαρ εστιν η βασιλεια των ουρανων ανθρωπω οικοδεσποτη οστις εξηλθεν αμα πρωι μισθωσασθαι εργατας εις τον αμπελωνα αυτου
2 When he had agreed with the laborers for a denarius a day, he sent them into his vineyard.
συμφωνησας δε μετα των εργατων εκ δηναριου την ημεραν απεστειλεν αυτους εις τον αμπελωνα αυτου
3 He went out about nine in the morning, and saw others standing idle in the marketplace.
και εξελθων περι τριτην ωραν ειδεν αλλους εστωτας εν τη αγορα αργους
4 To them he said, 'You also go into the vineyard, and whatever is right I will give you.' So they went their way.
και εκεινοις ειπεν υπαγετε και υμεις εις τον αμπελωνα και ο εαν η δικαιον δωσω υμιν
5 Again he went out about noon and at three in the afternoon, and did likewise.
οι δε απηλθον παλιν [δε] εξελθων περι εκτην και ενατην ωραν εποιησεν ωσαυτως
6 About five that afternoon he went out, and found others standing. He said to them, 'Why do you stand here all day idle?'
περι δε την ενδεκατην εξελθων ευρεν αλλους εστωτας και λεγει αυτοις τι ωδε εστηκατε ολην την ημεραν αργοι
7 "They said to him, 'Because no one has hired us.' "He said to them, 'You also go into the vineyard.'
λεγουσιν αυτω οτι ουδεις ημας εμισθωσατο λεγει αυτοις υπαγετε και υμεις εις τον αμπελωνα
8 When evening had come, the lord of the vineyard said to his manager, 'Call the laborers and pay them their wages, beginning from the last to the first.'
οψιας δε γενομενης λεγει ο κυριος του αμπελωνος τω επιτροπω αυτου καλεσον τους εργατας και αποδος {VAR2: αυτοις } τον μισθον αρξαμενος απο των εσχατων εως των πρωτων
9 "When those who were hired at about five in the afternoon came, they each received a denarius.
{VAR1: ελθοντες δε } {VAR2: και ελθοντες } οι περι την ενδεκατην ωραν ελαβον ανα δηναριον
10 When the first came, they supposed that they would receive more; and they likewise each received a denarius.
και ελθοντες οι πρωτοι ενομισαν οτι πλειον λημψονται και ελαβον [το] ανα δηναριον και αυτοι
11 When they received it, they murmured against the master of the household,
λαβοντες δε εγογγυζον κατα του οικοδεσποτου
12 saying, 'These last have spent one hour, and you have made them equal to us, who have borne the burden of the day and the scorching heat.'
λεγοντες ουτοι οι εσχατοι μιαν ωραν εποιησαν και ισους {VAR1: αυτους ημιν } {VAR2: ημιν αυτους } εποιησας τοις βαστασασιν το βαρος της ημερας και τον καυσωνα
13 "But he answered one of them, 'Friend, I am doing you no wrong. Did you not agree with me for a denarius?
ο δε αποκριθεις ενι αυτων ειπεν εταιρε ουκ αδικω σε ουχι δηναριου συνεφωνησας μοι
14 Take that which is yours, and go your way. It is my desire to give to this last just as much as to you.
αρον το σον και υπαγε θελω δε τουτω τω εσχατω δουναι ως και σοι
15 Is it not lawful for me to do what I want to with what I own? Or is your eye evil, because I am good?'
{VAR2: [η] } ουκ εξεστιν μοι ο θελω ποιησαι εν τοις εμοις η ο οφθαλμος σου πονηρος εστιν οτι εγω αγαθος ειμι
16 So the last will be first, and the first last; for many are called, but few are chosen."
ουτως εσονται οι εσχατοι πρωτοι και οι πρωτοι εσχατοι
17 As Jesus was going up to Jerusalem, he took the Twelve aside, and on the way he said to them,
{VAR1: μελλων δε αναβαινειν } {VAR2: και αναβαινων ο } ιησους εις ιεροσολυμα παρελαβεν τους δωδεκα [μαθητας] κατ ιδιαν και εν τη οδω ειπεν αυτοις
18 "Look, we are going up to Jerusalem, and the Son of Man will be delivered to the chief priests and scribes, and they will condemn him to death,
ιδου αναβαινομεν εις ιεροσολυμα και ο υιος του ανθρωπου παραδοθησεται τοις αρχιερευσιν και γραμματευσιν και κατακρινουσιν αυτον {VAR1: [θανατω] } {VAR2: θανατω }
19 and will hand him over to the non-Jews to mock, to scourge, and to crucify; and the third day he will be raised up."
και παραδωσουσιν αυτον τοις εθνεσιν εις το εμπαιξαι και μαστιγωσαι και σταυρωσαι και τη τριτη ημερα εγερθησεται
20 Then the mother of the sons of Zebedee came to him with her sons, kneeling and asking a certain thing of him.
τοτε προσηλθεν αυτω η μητηρ των υιων ζεβεδαιου μετα των υιων αυτης προσκυνουσα και αιτουσα τι απ αυτου
21 He said to her, "What do you want?" She said to him, "Command that these, my two sons, may sit, one on your right hand, and one on your left hand, in your Kingdom."
ο δε ειπεν αυτη τι θελεις λεγει αυτω ειπε ινα καθισωσιν ουτοι οι δυο υιοι μου εις εκ δεξιων {VAR2: σου } και εις εξ ευωνυμων σου εν τη βασιλεια σου
22 But Jesus answered and said, "You do not know what you are asking. Are you able to drink the cup that I am about to drink?" They said to him, "We are able."
αποκριθεις δε ο ιησους ειπεν ουκ οιδατε τι αιτεισθε δυνασθε πιειν το ποτηριον ο εγω μελλω πινειν λεγουσιν αυτω δυναμεθα
23 He said to them, "You will indeed drink my cup, but to sit on my right hand and on my left hand is not mine to give; but it is for whom it has been prepared by my Father."
λεγει αυτοις το μεν ποτηριον μου πιεσθε το δε καθισαι εκ δεξιων μου και εξ ευωνυμων ουκ εστιν εμον {VAR2: [τουτο] } δουναι αλλ οις ητοιμασται υπο του πατρος μου
24 When the ten heard it, they were indignant with the two brothers.
και ακουσαντες οι δεκα ηγανακτησαν περι των δυο αδελφων
25 But Jesus summoned them, and said, "You know that the rulers of the nations lord it over them, and their great ones exercise authority over them.
ο δε ιησους προσκαλεσαμενος αυτους ειπεν οιδατε οτι οι αρχοντες των εθνων κατακυριευουσιν αυτων και οι μεγαλοι κατεξουσιαζουσιν αυτων
26 It will not be so among you, but whoever desires to become great among you must be your servant.
ουχ ουτως {VAR1: εστιν } {VAR2: εσται } εν υμιν αλλ ος {VAR1: αν } {VAR2: εαν } θελη εν υμιν μεγας γενεσθαι εσται υμων διακονος
27 And whoever desires to be first among you must be your slave,
και ος αν θελη εν υμιν ειναι πρωτος εσται υμων δουλος
28 even as the Son of Man did not come to be served, but to serve, and to give his life as a ransom for many."
ωσπερ ο υιος του ανθρωπου ουκ ηλθεν διακονηθηναι αλλα διακονησαι και δουναι την ψυχην αυτου λυτρον αντι πολλων
29 As they went out from Jericho, a large crowd followed him.
και εκπορευομενων αυτων απο ιεριχω ηκολουθησεν αυτω οχλος πολυς
30 And look, two blind men sitting by the road, when they heard that Jesus was passing by, shouted, "Have mercy on us, Lord, son of David."
και ιδου δυο τυφλοι καθημενοι παρα την οδον ακουσαντες οτι ιησους παραγει εκραξαν λεγοντες {VAR1: κυριε ελεησον ημας } {VAR2: ελεησον ημας [κυριε] } υιος δαυιδ
31 The crowd rebuked them, telling them that they should be quiet, but they shouted even more, "Have mercy on us, Lord, son of David."
ο δε οχλος επετιμησεν αυτοις ινα σιωπησωσιν οι δε μειζον εκραξαν λεγοντες {VAR1: κυριε ελεησον ημας } {VAR2: ελεησον ημας κυριε } υιος δαυιδ
32 Jesus stood still, and called them, and asked, "What do you want me to do for you?"
και στας {VAR1: [ο] } {VAR2: ο } ιησους εφωνησεν αυτους και ειπεν τι θελετε ποιησω υμιν
33 They told him, "Lord, that our eyes may be opened."
λεγουσιν αυτω κυριε ινα ανοιγωσιν οι οφθαλμοι ημων
34 Jesus, being moved with compassion, touched their eyes; and immediately their eyes received their sight, and they followed him.
σπλαγχνισθεις δε ο ιησους ηψατο των ομματων αυτων και ευθεως ανεβλεψαν και ηκολουθησαν αυτω