< Matthew 15 >
1 Then the Pharisees and scribes came to Jesus from Jerusalem, saying,
ମେସୁଆ ଉଡ଼ିରୁଆ ଫାରୁଶୀ ବାରି ଦରମ୍ ଗୁରୁ ଯିରୂଶାଲମ୍ ବାନ୍ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁକେ ସାଲ୍ୟାକୁକେ
2 "Why do your disciples disobey the Tradition of the Elders? For they do not wash their hands when they eat bread."
“ନେନେ ଅସେନେ ନ୍ତାଞ୍ଜାଇଂ ଆଣ୍ଡିନେ ସାପା ନିଅମ୍ କାନୁନ୍ ବିଚେ ୱେଲେ ନାନେ ସିସ୍ଇଂ ମେଁନ୍ସା ଆତେନ୍ ଆମାନେଆର୍କେ? ଚଙ୍ଗ୍ନେ ସେନୁଗ୍ ମେଇଂ ନିୟମ୍ ଇସାବ୍ରେ ନ୍ତି ଆଗୁଇତିଆର୍କେ ।”
3 And he answered them, "Why do you also disobey the commandment of God because of your tradition?
ଜିସୁ ଉତର୍ ବିକେ “ପେ ସାପାରେ ମେଁନ୍ସା ଇସ୍ପର୍ନେ ଆଦେସ୍ ମାମାନେଃଚେ ନିଜେ ବୁଦିରେ କାମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍?”
4 For God said, 'Honor your father and your mother,' and, 'He who speaks evil of father or mother, let him be put to death.'
ଇସ୍ପର୍ ଆଦେସ୍ ଡିଙ୍ଗ୍କେ, ଆବା ଇୟାଙ୍ଗ୍ନେ ସାମୁଆଁ ମାନେଃପା । ଜା ମେଁନେ ଆବାଡ଼େ କି ଇୟାଙ୍ଗ୍ଡେକେ ଦଦ୍ୟା ସାମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍ଏ, ମେଁ ଗୁଏଃନେ ଡଣ୍ଡ୍ ବାଏ ।
5 But you say, 'Whoever may tell his father or his mother, "Whatever help you might otherwise have gotten from me is a gift devoted to God,"
“ମାତର୍ ପେ ସିକ୍ୟା ବିପେଡିଙ୍କେ ଜେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ ରେମୁଆଁ ଆଣ୍ଡିନେ ଡାବୁ ଏତେ ନିଜେନେ ଆବା ଇୟାଙ୍ଗ୍କେ ସାଇଜ୍ୟ ଡିଙ୍ଗ୍ପାୟା ଆତେନ୍ ଇସ୍ପର୍କେ ଦାନ୍ ବିମ୍ବକେ ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ ବିଲା
6 he is not to honor his father or his mother.' You have made the word of God void because of your tradition.
ମେଁ ବାରି ମେଁନେ ଇୟାଙ୍ଗ୍ ଆବାକେ ଦାଇତ୍ ଡୁଙ୍ଗ୍ ଡନେ ଦର୍କାର୍ ଣ୍ଡୁ । ପେ ଦେକ୍ରକମ୍ ବାବ୍ରେ ଇସ୍ପର୍ନେ ଆଦେସ୍ ଆମାନେଚେ ନିଜେନେ ବୁଦିରେ ଅଲେଙ୍ଗ୍ ପେଡିଙ୍ଗ୍ ।
7 You hypocrites. Well did Isaiah prophesy of you, saying,
ରେ କୁଟ୍ଣ୍ଡ୍ରେଇଂ, ଯିଶାଇୟ ପେଇଂନେ ବିସୟ୍ରେ ସତ୍ ବାବ୍ରେ ବବିସତ୍ ସାମୁଆଁ ବାସଙ୍ଗ୍ ବକେ, ଡିରକମ୍ ଗୁଆର୍ ବକେ
8 'These people honor me with their lips; but their heart is far from me.
ଆକେନ୍ ଜାତିନେ ସାର୍ମୁଆରେ ଆନେକେ ସମାନ୍ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ, ଡାଗ୍ଲା ମେଁଇଙ୍ଗ୍ନେ ଗାଗ୍ଡ଼େ ନେନେ ବାନ୍ ସ୍ଲ ଲେଃଏ ।”
9 And in vain do they worship me, teaching instructions that are the commandments of humans.'"
ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ମେଇଂ ଆରାଦନା ଡିଙ୍ଗ୍ନେ ଦର୍କାର୍ ଣ୍ଡୁ ମେଁନ୍ସା ଡାଗ୍ଲା ମେଇଂ ରେମୁଆଁ ଆରେ ବକ୍ନେ ନିୟମ୍କେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ନିଅମ୍ ଡାଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ।
10 He summoned the crowd, and said to them, "Hear, and understand.
ଜିସୁ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଡାଗ୍ରା ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଅଁପା ବାରି ବୁଜେନ୍ସା ଚେସ୍ଟା ଡିଙ୍ଗ୍ପା ।
11 That which enters into the mouth does not defile the person; but that which proceeds out of the mouth, this defiles the person."
ରେମୁଆଁନେ ତୁମୁଆଃ ପାକା ମେଃନେ ତୁମୁଆଃ ବିତ୍ରେ ଗାଏ, ମେଁ ଆମେକେ ଅପବିତ୍ର ଆରାଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ; ମେଃନେ ତୁମୁଆଁଃବାନ୍ ତାର୍ଏ ଆତେନ୍ ଆମେକେ ଅପବିତ୍ର ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।”
12 Then the disciples came, and said to him, "Do you know that the Pharisees were offended, when they heard this saying?"
ସିସ୍ଇଂ ଜିସୁନେ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ନାନେ ବ୍ନାଲିର୍ ଅଁଚେ ଫାରୁଶୀଇଂ ଗିସେଃ ଲେଃଆର୍କେ ଏନ୍ ମେଁନେ ନାମ୍ୟାଃକେ?”
13 But he answered, "Every plant which my heavenly Father did not plant will be uprooted.
ଜିସୁ ଉତର୍ ବିକେ “ମୁଡ଼ି ସ୍ଲାଇଂକେ କିତଂନେ ନେମ୍ବା ଇସ୍ପର୍ ଆଉଙ୍କେ ଣ୍ଡୁ ଆତେନ୍ ସାପା ଗୁଏଃ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ଏ ।
14 Leave them alone. They are blind guides of the blind. If the blind guide the blind, both will fall into a pit."
ମେଇଂ ବିସୟ୍ରେ ତାନ୍ଦ୍ରା ଆଡିଙ୍ଗ୍ପା । ମେଇଂ କାନାଣ୍ଡ୍ରେ । ମୁଇଙ୍ଗ୍ କାନା ବାରି ମୁଇଙ୍ଗ୍ କାନାକେ ଗାଲି ଆସୁଏଲା ମ୍ବାୟା ଜାକ କୁରୁନ୍ନିଆ ଜଗାଚେ ଲଃଏ ।”
15 And answering, Peter said to him, "Explain this parable to us."
ପିତର୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ବ୍ନାଇର୍କେ ନିମାଣ୍ଡା ସୁଗୁଆ ଆଃବୁଜେ ବିଲା ।”
16 So he said, "Do you also still not understand?
ଜିସୁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଏଜାକ ବିନ୍ଣ୍ଡ୍ରେ ବାନ୍ ପେନେ ଦ୍ରିଗ୍ନେ ବପୁ ମେଃଡିଗ୍ ଗୁଲୁଏ ଣ୍ଡୁ ।
17 Do you not understand that whatever goes into the mouth passes into the belly, and then out of the body?
ଅଃକେନ୍ ଦ୍ରିଗ୍ ନାୟାକେ ଣ୍ଡୁ? ମୁଡ଼ି ଦଦିଆ ସାମୁଆଁ ରେମୁଆଁନେ ତୁମୁଆଃ ପାକା ଗାଏ ଆତେନ୍ ସୁଲୁଏ ବିତ୍ରେ ୱେଏ ବାରି ସୁଲୁଏ ବାନ୍ ତାର୍ଏ ।
18 But the things which proceed out of the mouth come out of the heart, and they defile the person.
ମାତର୍ ମେଁନେ ସାପା ସାମୁଆଁ ମେଁନେ ତୁମୁଆଃ ପାକା ତାର୍ଏ, ଆତେନ୍ ଗାଗ୍ଡ଼େବାନ୍ ତାର୍ଏ ଆରି ଆତେନ୍ ଆଃ ଆମେକେ ଅପବିତ୍ର ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ
19 For out of the heart come forth evil thoughts, murders, adulteries, sexual sins, thefts, false testimony, and blasphemies.
ଡାଗ୍ଲା ବିତ୍ରେବାନ୍, ରେମୁଆଁନେ ମନ୍ବାନ୍, ଦଦ୍ୟା ଚିନ୍ତା ତାର୍ଏ । ବେସ୍ୟା ୱେନେ, ଡଙ୍ଗାନେ, ମିଚ୍ସାକି ଆରି ନିନ୍ଦା ତାର୍ଏ ।
20 These are the things which defile the person; but to eat with unwashed hands does not defile the person."
ଏନ୍ ସାପା କାମ୍ ରେମୁଆଁକେ ଦଦିଆ ଆଃଡିଙ୍ଗ୍ଏ । ମାତର୍ ମେଇଂ ମାବାସଙ୍ଗ୍ ଜାକ ମାଗୁଇତିଚେ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ରେମୁଆଁକେ ଦଦ୍ୟା ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ ।”
21 Jesus went out from there, and withdrew into the region of Tyre and Sidon.
ଜିସୁ ଆତେନ୍ ଜାଗା ଆନ୍ତାର୍ଚେ ସୋର ଆରି ସୀଦୋନ ଇନି ୱେଗେ ।
22 And look, a Canaanite woman came out from those borders, and started shouting, saying, "Have mercy on me, Lord, Son of David. My daughter is severely demonized."
ଆତ୍ଅରିଆ ବାସା ଲେଃକ୍ନେ ମୁଇଂଜା କିଣାନୀୟ ସେଲାମ୍ବୁଏ ଜିସୁନେ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ଅ ମାପ୍ରୁ ଦାଉଦ୍ କୁଲ୍ନେ ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ଦୟା ଡିଙ୍ଗ୍ । ନେଉଂକେ ସେଆଁରେ ସାଃଲେଃକେ ବାରି ମେଁ ଗୁଲୁଏ କସ୍ଟ ବାଡିଂକେ ।”
23 But he did not answer her a word. His disciples came and pleaded with him, saying, "Send her away, for she keeps shouting at us."
ମାତର୍ ଜିସୁ ଆମେକେ ମୁଇଂପଦ୍ ଡିଗ୍ ଉତର୍ ଆବିକେ ଣ୍ଡୁ । ସିସ୍ ମେଁ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଗୁଆରେ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଡିଂକେ, ଆମେକେ ଜିଆ ନୁଆଁ ବିଃପା । କେଲା ମେଁ ଡିରକମ୍ କିରଚେ ନେନେ ପ୍ଲା ପାଙ୍ଗ୍କେ ।
24 But he answered, "I was not sent to anyone but the lost sheep of the house of Israel."
ଜିସୁ ଉତର୍ ବିକେ “ବକ୍ନେ ମେଣ୍ଡା ସୁଗା ଗାଲି ଗୁତିଆ ଇଶ୍ରାୟେଲନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଡାଗ୍ରା ନେଙ୍ଗ୍ ପାଙ୍ଗ୍ନ୍ଲେଏ ।”
25 But she came and worshiped him, saying, "Lord, help me."
ଆତେନ୍ ସେଲାମ୍ବୁଏ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁନେ ଞ୍ଚବୁନ୍ଦେ ଲଃଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ “ମାପ୍ରୁ ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ଦୟା ଡିଙ୍ଗ୍ ।”
26 But he answered, "It is not appropriate to take the children's bread and throw it to the dogs."
ଜିସୁ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ଗଡ଼େଇଂନେ କାଦି ଡୁଙ୍ଗ୍ ୱେଚେ ଗୁସୁଃନେ ସେନୁଗ୍ ଜଗ୍ତ୍ଲାଗ୍ନେ ବଲ୍ ଣ୍ଡୁ ।”
27 But she said, "Yes, Lord, but even the dogs eat the crumbs which fall from their masters' table."
ସେଲାମ୍ବୁଏ ଉତର୍ ବିକେ, “ଅ ମାପ୍ରୁ ଆତେନ୍ ସତ୍ ମାତର୍ ଗୁସୁଃଇଂ ଡିଗ୍ କଟ୍ ଆଲ ଲଃଲେଃକ୍ନେ ସାଉକାର୍ନେ ମୁଆଃସିଆ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ବାଏ ।”
28 Then Jesus answered her, "Woman, great is your faith. Be it done to you even as you desire." And her daughter was healed from that hour.
ଜିସୁ ମେଁନେ ବ୍ନାଇର୍ନ୍ନିଆ ଉତର୍ ବିଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ନାନେ ମ୍ନାଃ ବିସ୍ବାସ୍, ନାନେ ଇକ୍ଚାରେ ସମାନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ । ଆତୁଆଃଆ ମେଁନେ ସେଲାଅ ନିମାଣ୍ଡା ଡିଙ୍ଗେ ।”
29 Jesus departed there, and came near to the sea of Galilee; and he went up into the mountain, and sat there.
ଆତ୍ ବାନ୍ ତାର୍ଚେ ଜିସୁ ଗାଲିଲୀନେ କେଣ୍ଡିଆ ଆଃଡ଼ା ଆଃଡ଼ା ୱେଚେ ମୁଇଙ୍ଗ୍ କଣ୍ଡା ଆଡ଼ାତ୍ରା କକେ ।
30 Large crowds came to him, having with them the lame, blind, mute, crippled, and many others, and they put them down at his feet; and he healed them.
ଗୁଲେମାନ୍ଦା ରେମୁଆଁଇଂ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ମେଁ ଡାଗ୍ରା ରିସିଙ୍ଗ୍ ଆର୍କେ । ମେଇଂ ଚଟା କାନା ଅଲେଙ୍ଗ୍ ଆୟାଣ୍ଡ୍ରେ ବାରି ଗୁଲେ ଆଃସିଲେଃକ୍ନେ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଡୁଙ୍ଗ୍ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଜିସୁନେ ଞ୍ଚବୁନ୍ଦେ ବଆର୍କେ ବାରି ଜିସୁ ମେଁ ସାପାରେକେ ନିମାଣ୍ଡା ଆଡିଙ୍ଗ୍କେ ।
31 So the crowd was amazed when they saw the mute speaking, crippled healthy, lame walking, and blind seeing—and they glorified the God of Israel.
କନ୍ଦାଗୁଲା ବାସଙ୍ଗ୍ ୟାଏ, ଅଲେଙ୍ଗ୍ ଆୟାଣ୍ଡ୍ରେ ନିମାଣ୍ଡା ଡିଙ୍ଗ୍ଏ, ଚଟାଣ୍ଡ୍ରେ ଅଲେଙ୍ଗ୍ଏ ବାରି କାନାଣ୍ଡ୍ରେ ମ୍ମୁଆଃ କେୟାନେ କେଚେ ରେମୁଆଁଇଂ କାବା ଡିଂୱେଆର୍କେ ବାରି ଇଶ୍ରାୟେଲନେ ରେମୁଆଁଇଂ ଇସ୍ପର୍କେ ପ୍ରସଂସା ଡିଂଆର୍କେ ।
32 Jesus summoned the disciples and said, "I have compassion on the crowd, because they continue with me now three days and have nothing to eat. I do not want to send them away fasting, or they might faint on the way."
ଜିସୁ ସିସ୍ଇଂକେ ଡାଗ୍ରା ୱାଚେ ବାସଙ୍ଗ୍କେ, “ଏନ୍ ରେମୁଆଁଇଙ୍ଗ୍ ନ୍ସା ଆନେଙ୍ଗ୍କେ ଜାବର୍ ଲିବିସଃ ଲାଗେ ଡିଙ୍ଗ୍କେ । ମେଇଙ୍ଗ୍ ନେଙ୍ଗ୍ ଏତେ ଜିର୍ସି ଦିନା ଡିଙ୍ଗ୍ଗେ ନେଙ୍ଗ୍ ଏତେ ଲେଃଆର୍ଡିଙ୍କେ ମାତର୍ ଚଙ୍ଗ୍ନେସା ମେଃଡିଗ୍ ଣ୍ଡୁ । ମେଇଂ ମାଚଙ୍ଗ୍ଚେ ଆକ୍ବାନ୍ ୱିଗ୍ଲେ, ଡାଗ୍ଚେ ନେଙ୍ଗ୍ନେ ଇକ୍ଚା ଣ୍ଡୁ ।”
33 Then the disciples said to him, "Where should we get so many loaves in a deserted place as to satisfy so great a crowd?"
ସିସ୍ଇଂ ବାସଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ, “ଏନ୍ ବାଲିଲନ୍ନିଆ ଇନିନେ ଅଃକେନ୍ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଆଃଚଙ୍ଗ୍ ନ୍ସା ନେ ଆଣ୍ଡିବାନ୍ ଚଙ୍ଗ୍ନେ ନେଅବାଏ?”
34 Jesus said to them, "How many loaves do you have?" They said, "Seven, and a few small fish."
ଜିସୁ ଆମେଇଂକେ ସାଲିଆକୁକେ “ପେନ୍ନିଆ ଉଡ଼ିକ୍ଲିଗ୍ ରୁଟି ଲେଃକେ?” ମେଇଙ୍ଗ୍ ବାସଙ୍ଗ୍କେ । “ନେଅରିଆ ଗୁକ୍ଲିଗ୍ ରୁଟି ଲେଃକେ ।” ବାରି ଇକୁଡ଼ା ସୁଗୁଆ ଡାଆଁ ଆଃଡ଼ ଲେଃକେ ।
35 He commanded the crowd to sit down on the ground;
ଜିସୁ ରେମୁଆଁଇଂକେ ତୁବଃ ଆଡ଼ାତ୍ରା କୁକ ନ୍ସା ବାସଙ୍ଗ୍କେ ।
36 and he took the seven loaves and the fish. He gave thanks and broke them, and gave to the disciples, and the disciples to the crowds.
ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ମେଁ ଆତେନ୍ ଗୁକ୍ଲିଗ୍ ରୁଟି ବାରି ଆଡ଼ ଡୁଙ୍ଗ୍ ୱେଚେ ଇସ୍ପର୍କେ ଦନ୍ୟବାଦ୍ ବିକେ ବାରି ଆତେନ୍ ରୁଟିକେ ମେତାଃ ମେତାଃ ପାକ୍ଚିଚେ ସିସ୍ଇଂକେ ବିକେ । ସିସ୍ଇଂ ଆତେନ୍ ରେମୁଆଁଇଂକେ ବାଟା ବିଃକେ ।
37 They all ate, and were filled. They took up seven baskets full of the broken pieces that were left over.
ସାପା ରେମୁଆଁ ଚଙ୍ଗ୍ଚେ ସାନ୍ତି ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ବାରି ସିସ୍ଇଂ ଲୁଆଁ ଲେଃକ୍ନେ କାଦି ଗୁକ୍ଲିଗ୍ ଆଣ୍ଡ୍ରାନ୍ନିଆ ବର୍ତି ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଆର୍କେ ।
38 Those who ate were four thousand men, besides women and children.
ସେଲାମ୍ବୁଏ ବାରି ଗଡ଼େଇଂକେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ଅଁ ଅଜାର୍ ରେମୁଆଁ ଏନ୍ କାଦି ଚଙ୍ଗ୍ଲେଆର୍ଗେ ।
39 Then he sent away the crowds, got into the boat, and came into the borders of Magadan.
ଏନ୍ ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଜିସୁ ରେମୁଆଁଇଂକେ ନୁଆଁ ବିଚେ ତରାନ୍ନିଆ ଡେଃଚେ ମଗଦାନ ଇନି ୱେଗେ ।