Luke 12
1 Meanwhile, when a crowd of many thousands had gathered together, so much so that they trampled on each other, he began to tell his disciples first of all, "Beware of the yeast of the Pharisees, which is hypocrisy.
୧ଏଚିବେ଼ଲାତା ମା଼ଣା ମା଼ଣା ଲ଼କୁ ରୁଣ୍ତା ଆ଼ହାନା ୱିସ୍ପି ଆ଼ହିମାଚେରି; ଏଚିବେ଼ଲା ଏ଼ୱାସି ନ଼କେଏ ତାନି ସୀସୁୟାଁଇଁ ଏଲେଇଚେସି, ପାରୁସିୟାଁ ଲାଗେଏତି କୁଟୁଗାଟି ତା଼ଣାଟି ଜାଗ୍ରାତା ଆ଼ହାନା ମାଞ୍ଜୁ ।
2 But there is nothing covered up, that will not be revealed, nor hidden, that will not be known.
୨ସାମା ଏ଼ନାୟି ତ଼ଞ୍ଜା ଆ଼ଏ, ଇଲେକିଁ ପ୍ଡିପ୍କି ଆ଼ହା ହିଲେଏ, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ନାୟି ପୁନାଆରେ଼ଟୁ ଇଲେକିଁ ଡ଼ୁଗାମାନାୟି ଏ଼ନାୟି ହିଲେଏ ।
3 Therefore whatever you have said in the darkness will be heard in the light. What you have spoken in the ear in the inner chambers will be proclaimed on the housetops.
୩ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଏ଼ନା ଏ଼ନାଆଁ ଆନ୍ଦେରିତା ୱେସାମାଞ୍ଜେରି, ଏ଼ ବାରେ ଉଜେଡ଼ିତା ୱେଣ୍ମ୍ବିଆ଼ନେ, ଏ଼ନା ଏ଼ନାଆଁ ପୁନାଆ ରେ଼ଟୁ ଇଲୁ ବିତ୍ରା ଡ଼ୁଗାନା ୱେସାମାଞ୍ଜେରି, ଏ଼ଦାଆଁ ଇଲୁ ତୂଡ଼ିୟାତା ୱେ଼ପ୍କି ଆ଼ନେ ।
4 "I tell you, my friends, do not be afraid of those who kill the body, and after that have no more that they can do.
୪ଇଚିହିଁ ନା଼ ତ଼ଣେସିଙ୍ଗାତେରି ମୀରୁ, ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, “ଆମ୍ବାଆରି ଆଙ୍ଗାତି ପା଼ୟିନେରି ସାମା ଡା଼ୟୁ ଏ଼ନାଆଁ କିହାଲି ଆ଼ଡଅରି, ଏ଼ୱାରାଇଁ ଆଜାଆଦୁ ।
5 But I will warn you whom you should fear. Fear him, who after he has killed, has power to cast into hell. Yes, I tell you, fear him. (Geenna g1067)
୫ସାମା ଆମ୍ବାଆରାଇଁ ଆଜିଦେରି ଏ଼ଦାଆଁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସ୍ତାଇଁ; ପା଼ୟିତି ଜେ଼ଚ ହିଚୁ ଗା଼ଡ଼୍ୟୁତା ମେତ୍ହାଲି ଆମ୍ବାଆରି ଅଦିକାରା ମାନେ, ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଆଜାଦୁ; ହାଅ ନା଼ନୁ ନିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଆଜାଦୁ ।” (Geenna g1067)
6 "Are not five sparrows sold for two assaria coins? Not one of them is forgotten by God.
୬ପା଼ସାଗଟା ଜେତା ପଟାୟାଁ ରୀ କା଼ନି ତାକି ପାର୍ପି ଆ଼ଉ କି? ଆ଼ତିଜିକେଏ ଏ଼ୱାସିକା ବିତ୍ରାଟି ରଣ୍ତାଣି ଜିକେଏ ମାହାପୂରୁ ବା଼ଣା ଆ଼ଅସି ।
7 But the very hairs of your head are all numbered. Therefore do not be afraid. You are of more value than many sparrows.
୭ସାମା ମୀ ତା଼ର୍ୟୁଁତି ବାରେ ବା଼ଣାୟାଁ ଜିକେଏ ଏଜିକିୱି ଆ଼ହାମାନୁ । ଆଜା ଆ଼ଦୁ; ଏ଼ନାଆଁତାକି ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଜେତା ପଟାୟାଁ କିହାଁ ହା଼ରେକା ଦାରା ଗାଟାତେରି ।
8 "I tell you, everyone who confesses me before people, him will the Son of Man also confess before the angels of God;
୮“ଅ଼ଡ଼େ, ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଆମ୍ବାଆସି ଲ଼କୁ ନ଼କିତା ନାଙ୍ଗେ ୱେ଼କ୍ହାନେସି, ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ଜିକେଏ ମାହାପୂରୁତି ଦୂତୁୟାଁ ନ଼କିତା ୱେ଼କ୍ନେସି ।
9 but the one who denies me in the presence of people will be denied in the presence of the angels of God.
୯ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ଲ଼କୁ ନ଼କିତା ନାଙ୍ଗେ ୱେ଼କ୍ହଅସି, ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଜିକେଏ ମାହାପୂରୁ ଦୂତୁୟାଁ ନ଼କିତା ୱେ଼କ୍ଅସି ।
10 Everyone who speaks a word against the Son of Man will be forgiven, but those who blaspheme against the Holy Spirit will not be forgiven.
୧୦ଇଞ୍ଜାଁ ଆମ୍ବାଆସି ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏଣା କ଼ପାଟି ଜ଼ଲିନେସି, ଏ଼ୱାଣି ପା଼ପୁ ମେଣ୍ଙ୍ଗିନେ; ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ସୁଦୁଜୀୱୁ କ଼ପାଟି ନିନ୍ଦା କାତା ଜ଼ଲିନେସି, ଏ଼ୱାଣି ପା଼ପୁ ମେଣ୍ଙ୍ଗେଏ ।
11 When they bring you before the synagogues, the rulers, and the authorities, do not be anxious how or what you will answer, or what you will say;
୧୧ଏଚିବେ଼ଲା ଏ଼ୱାରି ମିଙ୍ଗେ ଜୀହୁଦି ଲ଼କୁତି କୁଟମି ଇଲ୍କାଣା, ସା଼ଲୱି କିନାରି ତା଼ଣା ଇଞ୍ଜାଁ ଅଦିକାରା ବେଟା ଆ଼ହାମାନାରି ତା଼ଣା ଅ଼ହାନା ନିପ୍ହାନେରି ଏଚିବେ଼ଲା ନା଼ ୱାକିଟି ଆ଼ହାନା ଏ଼ନା ଏ଼ନାଆଁ ଜ଼ଲିନମି ଇଞ୍ଜିଁ ଅଣ୍ପାଆଦୁ;
12 for the Holy Spirit will teach you in that same hour what you must say."
୧୨ଇଚିହିଁ ଏ଼ନାଆଁ ଜ଼ଲିନାୟି ମାନେ, ଏ଼ଦାଣି ଏଚିବେ଼ଲାତେଏ ସୁଦୁଜୀୱୁ ମିଙ୍ଗେ ଜା଼ପ୍ହାନେସି ।”
13 And someone in the crowd said to him, "Teacher, tell my brother to divide the inheritance with me."
୧୩ଲ଼କୁ ମାନ୍ଦା ବିତ୍ରାଟି ରଅସି ଜୀସୁଇଁ ଏଲେଇଚେସି, ଏ଼ ଗୂରୁ ନା଼ ତାୟିଇଁ ମା଼ ଆ଼ବାତି ଦ଼ନ ବା଼ଟି କିହାଲି ଏଲେଇଞ୍ଜା ହିୟାମୁ ।
14 But he said to him, "Man, who made me a judge or an arbitrator over you?"
୧୪ସାମା ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, ଏ଼ ତାୟି ଆମ୍ବାଆସି ନାଙ୍ଗେ ମୀ ମୁହେଁ ନୀହାଁୟି କିହାଲି ମାଦି କିହାନା ଆ଼ଚାମାଞ୍ଜାନେସି?
15 He said to them, "Beware. Keep yourselves from all covetousness, for a man's life does not consist of the abundance of the things which he possesses."
୧୫ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, ଜାଗ୍ରାତା, ବାରେୱାକିତି ଜୂପ୍କାଟି ମିଙ୍ଗେ ଗେଲ୍ପିକିହା କଡାଦୁ, ଇଚିହିଁ ର଼ ମାଣ୍ସିତି ଜୀୱୁ ତାନି ଦ଼ନତି ବା଼ର୍ସୁ କିନେ ।
16 He spoke a parable to them, saying, "The ground of a certain rich man brought forth abundantly.
୧୬ଜୀସୁ ଏ଼ୱାରାଇଁ ଈ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତା ୱେସ୍ତେସି, “ର଼ ସା଼ୱୁକାରିକି ବୂମିତା ଗାଡି ତା଼ସା କାମ୍ବିତେ ।
17 He reasoned within himself, saying, 'What will I do, because I do not have room to store my crops?'
୧୭ଏମ୍ବାଟିଏ ଏ଼ୱାସି ମ଼ନ ମ଼ନତା ଅଣ୍ପାନା ଏଲେଇଚେସି, ‘ନା଼ନୁ ନୀଏଁ ଏ଼ନାଆଁ କିଇଁ? ନା଼ ଆର୍ନା କୂଡ଼ି କିହାନା ଇଟାଲି ଟା଼ୟୁ ହିଲେଏ ।’
18 He said, 'This is what I will do. I will pull down my barns, and build bigger ones, and there I will store all my grain and my goods.
୧୮ଅ଼ଡ଼େ ଏଲେଇଚେସି; ‘ନୀଏଁ ଇଲେ କିଇଁ ମାନି ଗା଼ଦେୟିକା ରିକ୍ହାନା କାଜାଆଁ କିହାନା ଏମ୍ବାଆଁ ଗ଼ହଁୟାଁ ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ନି ଏ଼ନି ଆର୍ନା କୂଡ଼ି କିହାନା ଇଟିଇଁ,
19 I will tell my soul, "Soul, you have many goods laid up for many years. Take your ease, eat, drink, be merry."'
୧୯ଅ଼ଡ଼େ ନା଼ ଜୀୱୁତି ଏଲେଇଇଁ, ଏ଼ ଜୀୱୁ, ହା଼ରେକା ବାର୍ସା ତାକି ନିଙ୍ଗେ ତାକି ଗାଡି ଆର୍ନା କୂଡ଼ି କିୱିଆ଼ହାମାନେ, ନୀଏଟି ଜ଼ମାନା ମ଼ନକିତି ଲେହେଁ ତିଞ୍ଜା ଉଣ୍ତାନା ରା଼ହାଁ କିମୁ ।’
20 "But God said to him, 'You foolish one, tonight your soul is required of you. The things which you have prepared—whose will they be?'
୨୦ସାମା ମାହାପୂରୁ ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଏଲେଇଚେସି, ଆଡ଼େ ବୁଦି ହିଲାଆଗାଟାତି, ନୀଞ୍ଜୁ ଲା଼ଆଁୟାଁ ନୀ ଜୀୱୁ ନୀ ତା଼ଣାଟି ଅ଼ୱିଆ଼ନେ; ଏଚେଟିଏ ନୀନୁ କୂଡ଼ିକିହା ଇଟାମାନି ବାରେ ଦ଼ନ ଆମ୍ବାଆରାୱାୟି ଆ଼ନେ ।”
21 So is he who lays up treasure for himself, and is not rich toward God."
୨୧ଜୀସୁ ଏଲେଇଚେସି, “ଆମ୍ବାଆସି ତାଙ୍ଗେତାକି ଦ଼ନ କୂଡ଼ି କିନେସି, ସାମା ମାହାପୂରୁ ତା଼ଣା ଦ଼ନଗାଟାସି ଆ଼ଅସି, ଏ଼ୱାସି ଈୱାଣି ଲେହେଁତାସି ।”
22 He said to his disciples, "Therefore I tell you, do not be anxious for your life, what you will eat, nor yet for your body, what you will wear.
୨୨ଜୀସୁ ତାନି ସୀସୁୟାଣି ଏଲେଇଚେସି, ଈଦାଆଁତାକି ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ନାଆଁ ତିନାୟି, ଇଲେକିଁ ମୀ ଜୀୱୁତାକି, ଏ଼ନାଆଁ ତୁର୍ନାୟି ଇଲେକିଁ ମୀ ଆଙ୍ଗା ତାକି ଜିକେଏ ମୀରୁ ଅଣ୍ପାଆଦୁ ।
23 Life is more than food, and the body is more than clothing.
୨୩ଇଚିହିଁ ରା଼ନ୍ଦା କିହାଁ ଜୀୱୁ କାଜାୟି ଅ଼ଡ଼େ ହିମ୍ବରିକା କିହାଁ ଆଙ୍ଗା କାଜାୟି ।
24 Consider the ravens: they do not sow, they do not reap, they have no warehouse or barn, and God feeds them. How much more valuable are you than birds.
୨୪ପଟାୟାଁଣି ସିନିକିଦୁ, ଏ଼ୱି ମାଟାଉ କି ଦା଼ଉ, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାସିକା ଗା଼ଦେୟିକା ହିଲାଉ, ଅ଼ଡ଼େ ମାହାପୂରୁ ଏ଼ୱାସିକାକି ତିନି କା଼ଦି ହୀନେସି; ମୀରୁ ପଟାୟାଁ କିହାଁ ଏଚେକା କାଜାତେରି!
25 Which of you by being anxious can add a cubit to his height?
୨୫ଅ଼ଡ଼େ ମୀ ବିତ୍ରାଟି ଆମ୍ବାଆତେରି ଅଣ୍ପି ଅଣ୍ପିହିଁ ମୀ ଜୀୱୁତି ଆଗାଡ଼ା ପାଡିକିହାଲି ଆ଼ଡିଦେରି?
26 If then you are not able to do even the least things, why are you anxious about the rest?
୨୬ମୀରୁ ର଼ ଊଣା କାମାତି କିହାଲି ଆ଼ଡିହିଲଅତେରି, ଆତିହିଁ ଏଟ୍କାତି କାତା ଏ଼ନାଆଁତାକି ଗାଡି ଅଣ୍ପିମାଞ୍ଜେରି?
27 Consider the lilies, how they grow. They do not toil, neither do they spin; yet I tell you, even Solomon in all his glory was not arrayed like one of these.
୨୭ଜା଼ଡ଼ାତି ପୂଙ୍ଗାଣି ସିନିକିହାଁ ଅଣ୍ପାଦୁ, ଏ଼ୱି ଏ଼ନି କାମା କିଉ; ଆ଼ତିଜିକେଏ ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ସଲମନକି ବାରେ ଅ଼ଜିତାୟି ମାଚିହିଁ ଜିକେଏ ଏ଼ୱାଣାକି ଈ ପୂଙ୍ଗା ଏଚେକା ଅ଼ଜିତି ହିମ୍ବରିକା ହିଲାଆତୁ ।
28 But if this is how God clothes the grass in the field, which today exists, and tomorrow is cast into the oven, how much more will he clothe you, O you of little faith?
୨୮ଆମିନି ଜା଼ଡ଼ା ନୀଞ୍ଜୁ ମାନେ, ୱିଏ ୱା଼ୟା ହାନେ ଅ଼ଡ଼େ ହଲୁତା ହୂଡ୍କିଆ଼ନେ, ମାହାପୂରୁ ଏ଼ ଜା଼ଡ଼ାତି ଇଲେତି ୱା଼ଣା ହୀନେସି, ଏ଼ନାଆଁ ଏ଼ୱାସି ମିଙ୍ଗେ ହିମ୍ବରିକା ପର୍ୱି କିୟଅସି? ମୀ ନାମୁ ଏଚେକା ଊଣା!
29 Do not seek what you will eat or what you will drink; neither be anxious.
୨୯ଏ଼ଦାଆଁତାକି ଏ଼ନାଆଁ ତିନାୟି ଏ଼ନାଆଁ ଗହ୍ନାୟି, ଏ଼ଦାଆଁ ମୀରୁ ପାରିହିଁ ରେ଼ଆଦୁ କି ଅଣ୍ପାଆଦୁ,
30 For the nations of the world seek after all of these things, but your Father knows that you need these things.
୩୦ଇଚିହିଁ ଦାର୍ତିତି ଜୀହୁଦିଆ଼ଆତାରି ଏ଼ ବାରେ ପାରିହିଁ ରେ଼ନେରି; ସାମା ଈ ବାରେ ମୀ ଲ଼ଡ଼ାମାନେ ଏ଼ଦାଆଁ ମୀ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବା ପୁଞ୍ଜାମାନେସି ।
31 But seek his Kingdom, and these things will be added to you.
୩୧ମୀରୁ ମାହାପୂରୁତି ରା଼ଜି ପାରାଦୁ, ଆତିହିଁ ଈ ବାରେ ମିଙ୍ଗେ ହୀପ୍କିଆ଼ନେ ।
32 Do not be afraid, little flock, for it is your Father's good pleasure to give you the Kingdom.
୩୨ଏ଼ ଊଣା ମେ଼ଣ୍ତା ମାନ୍ଦାତେରି ଆଜାଆଦୁ, ଇଚିହିଁ ମିଙ୍ଗେ ଏ଼ ରା଼ଜିତି ହୀହାଲି ମୀ ଲାକପୂରୁତି ଆ଼ବାକି ଏଚେକା ରା଼ହାଁ ।
33 Sell that which you have, and give gifts to the needy. Make for yourselves purses which do not grow old, a treasure in the heavens that does not fail, where no thief approaches, neither moth destroys.
୩୩ମୀରୁ ମୀ ଦ଼ନତି ପାର୍ଚାନା ହିଲାଆ ଗାଟାରାକି ହୀଦୁ; ମୀରୁ ମିଙ୍ଗେତାକି ଇଲେତି ବଟ୍ୱା କେ଼ପାଦୁ; ଇଚିହିଁ ଏମ୍ବିୟା ସ଼ରୁ ୱା଼ଅସି ଅ଼ଡ଼େ ଲୀମ୍ବୁ ତିନେଏ ଇଲେତି ଲାକପୂରୁ ଦ଼ନ କୂଡ଼ି କିଦୁ,
34 For where your treasure is, there will your heart be also.
୩୪ଇଚିହିଁ ଆମ୍ବିୟା ଦ଼ନ ଏମ୍ବେଏ ଜିକେଏ ମୀ ମ଼ନ ମାଞ୍ଜେମାନେ ।
35 "Let your waist be girded and your lamps burning.
୩୫“ମୀ ଟେଡେଲି ଦସା କଡାନା ମାଞ୍ଜୁ ଅ଼ଡ଼େ ମୀ ଦୀୱଁୟାଁ ଡ଼ୀଞ୍ଜିହିଁ ମାଣ୍ମ୍ବୁ;
36 Be like people watching for their lord, when he returns from the marriage feast; that, when he comes and knocks, they may immediately open to him.
୩୬ଅ଼ଡ଼େ ପ୍ରବୁ ବୀହା ଇଜ ହାଜାନା ୱେଣ୍ତା ୱା଼ନାଟି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ଦା଼ରା ଦେନମିୱା ଇଞ୍ଜିଁ କା଼ଚାମାନାରି, ମୀରୁ ଜିକେଏ ଏ଼ୱାରିଲେହେଁ କା଼ଚାହାଁ ମାଞ୍ଜୁ ।
37 Blessed are those servants, whom the lord will find watching when he comes. Truly I tell you, that he will dress himself, and make them recline, and will come and serve them.
୩୭ପ୍ରବୁ ୱା଼ହାନା ଆମିନି ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗାଣି ଜାଗ୍ରାତା ମାନାଣି ମେହ୍ନେସି, ଏ଼ୱାରି ନେହେଁ; ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ୱାସି ତାନି ଟେଡେଲି ରୂପାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ତିଞ୍ଜାଲି କୁଗି କିହାଁ ଡାଗେ ହାଜାନା ସେ଼ବା କିନେସି ।
38 And if he comes in the second watch, or even in the third, and finds them so, blessed are they.
୩୮ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ୱାସି ମାଦି ଲା଼ଆଁୟାଁ କି ୱେ଼ୟା ନେ଼କେରିତା ଜିକେଏ ୱା଼ହାନା ଏ଼ୱାରାଇଁ ଏଲେକିଁ କା଼ଚାମାନାଣି ମେହ୍ନେସି ଏ଼ ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗା ନେହେଁ ।
39 But know this, that if the master of the house had known in what hour the thief was coming, he would have watched and not have allowed his house to be broken into.
୩୯ସାମା ଈଦାଆଁ ପୁଞ୍ଜାମାଞ୍ଜୁ, ଆମିନି ବେ଼ଲାତା ସ଼ରୁ ୱା଼ନେସି, ଈଦାଆଁ ଇଲୁଗାଟାସି ପୁଚିହିଁ ଏ଼ୱାସି ତାନି କୂଡୁ ତୂତ୍ହାଲି ହୀଆତେସିମା ।
40 Therefore be ready also, for the Son of Man is coming in an hour that you do not expect him."
୪୦ମୀରୁ ଜିକେଏ ଜାଗ୍ରାତା ଆ଼ହାନା ମାଞ୍ଜୁ, ଇଚିହିଁ ମୀରୁ ଆମିନି ବେ଼ଲାତା ଅଣ୍ପା ହିଲଅତେରି, ଏଚିବେ଼ଲାତା ମାଣ୍ସି ମୀର୍ଏସି ୱା଼ନେସି ।”
41 And Peter said, "Lord, are you telling this parable to us, or to everyone?"
୪୧ଏଚେଟିଏ ପିତର ଏଲେଇଚେସି, “ଏ଼ ପ୍ରବୁ ନୀନୁ ପୁଣ୍ମ୍ବିକିନି କାତା ମାଙ୍ଗେ କି ବାରେତାକି ୱେସିମାଞ୍ଜି?”
42 The Lord said, "Who then is the faithful and wise steward, whom his lord will set over his household, to give them their portion of food at the right time?
୪୨ପ୍ରବୁ ଏଲେଇଚେସି, “ସା଼ୱୁକାରି ତାନି ଇଲୁତି ଲ଼କୁତାକି ତାନି ରା଼ନ୍ଦା କାଟୁତା ରା଼ନ୍ଦା ହୀହାଲି ତାନି ଗୁମୁସ୍ତା ପା଼ଣା ହେର୍ପିନେସି, ଇଲେତି ଟିକାଣାଗାଟି ଅ଼ଡ଼େ ବୁଦିଗାଟି ହ଼ଲେଏସି ଆମ୍ବାଆସି?”
43 Blessed is that servant whom his lord will find doing so when he comes.
୪୩ପ୍ରବୁ ୱା଼ହାନା ତାନି ଆମିନି ହ଼ଲେଏଣାଇଁ ଏଲେ କିହିମାନାଣି ମେହ୍ନେସି ଏ଼ୱାସି ନେହେଁ ।
44 Truly I tell you, that he will set him over all that he has.
୪୪ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ସାତା ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ତାନି ବାରେ ଦ଼ନତି ମୁହେଁ ଗୁମୁସ୍ତା କିହା ଇଟିନେସି ।
45 But if that servant says in his heart, 'My lord delays his coming,' and begins to beat the menservants and the maidservants, and to eat and drink, and to be drunk,
୪୫ସାମା ଏ଼ ହ଼ଲେଏସି ନା଼ ସା଼ୱୁକାରି ୱା଼ନାୟି ମାନେୟିଏ ଇଞ୍ଜିଁ ମ଼ନତା ଅଣ୍ପାନା ହ଼ଲିୟାଙ୍ଗା ହ଼ଲେଣିସିକାଣି ୱେ଼ଚାଲି ଇଞ୍ଜାଁ ତିଞ୍ଜି ଉଣ୍ତିହିଁ କା଼ଡ଼ୁ ହ଼ଚାଲି ମା଼ଟ୍ନେସି,
46 then the lord of that servant will come in a day when he is not expecting him, and in an hour that he does not know, and will cut him in two, and place his portion with the unfaithful.
୪୬ଆତିହିଁ ଏମିନି ଦିନା ହ଼ଲେଏସି କା଼ଚାହିଲଅସି ଇଞ୍ଜାଁ ଏମିନି ବେ଼ଲା ଏ଼ୱାସି ପୁଞ୍ଜାହିଲଅସି, ଏ଼ ଦିନା ଏ଼ ବେ଼ଲାତା ତାନି ପ୍ରବୁ ୱା଼ନେସି, ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାସି ଏ଼ୱାଣାଇଁ ରୀ ବା଼ଗା କିହାନା ନାମୁ ହିଲାଆଗାଟାରି ତଲେ ଏ଼ୱାଣାଇଁ କାଲ୍ନେସି ।
47 That servant, who knew his lord's will, and did not prepare, nor do what he wanted, will be beaten with many stripes,
୪୭ଅ଼ଡ଼େ ଆମିନି ହ଼ଲେଏସି ତାନି ସା଼ୱୁକାରିତି ମ଼ନ ଅଣ୍ପାନା ଜାଗ୍ରାତା ଆ଼ଅସି କି ଏ଼ୱାଣି ମ଼ନତଲେ କାମା କିଅସି, ଏ଼ୱାସି ଗାଡି ମା଼ଡା ବେଟା ଆ଼ନେସି;
48 but he who did not know, and did things worthy of stripes, will be beaten with few stripes. To whomever much is given, of him will much be required; and to whom much was entrusted, of him more will be asked.
୪୮ସାମା ଆମ୍ବାଆସି ପୁନାଆନା ମା଼ଡା ପା଼ଣ୍ନି କାମା କିନେସି, ଏ଼ୱାସି ଊଣା ମା଼ଡା ବେଟା ଆ଼ନେସି । ଆମ୍ବାଆରାକି ଗାଡି ହୀପ୍କି ଆ଼ହାମାନେ, ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣାଟି ହା଼ରେକା ରୀହ୍ନାୟି ମାନେ; ଇଞ୍ଜାଁ ଲ଼କୁ ଆମ୍ବାଆରାକି ଗାଡି ହୀହାମାନେରି ଏ଼ୱାଣି ତା଼ଣାଟି ହା଼ରେକା ଆଗାଡ଼ା ରୀହ୍ନେରି ।
49 "I came to throw fire on the earth. I wish it were already kindled.
୪୯“ନା଼ନୁ ଈ ଦାର୍ତିତା ହିଚୁ ପ୍ରତ୍ହାଲି ୱା଼ହାମାଇଁ, ଈଦି ନୀଏଁ ଗୁଦୁ ଗୁଦୁ ଆ଼ହିମାନେ ଆତିହିଁ ନାଙ୍ଗେ ଏ଼ନି ଅଣ୍ପୁ?
50 But I have a baptism to be baptized with, and how distressed I am until it is accomplished.
୫୦ସାମା ନା଼ନୁ ର଼ ବାପ୍ତିସ୍ମ ପା଼ଣ୍ନାୟି ମାନେ, ଅ଼ଡ଼େ ଏ଼ଦି ରା଼ଆ ପାତେକା ନାଙ୍ଗେ ଏଚେକା କସ୍ତ ହ଼ଚି ମାଞ୍ଜାନେ ।
51 Do you think that I have come to give peace in the earth? I tell you, no, but rather division.
୫୧ନା଼ନୁ ଦାର୍ତିତା ହିତ୍ଡ଼ି ହୀହାଲି ୱା଼ହାମାଇଁ ଇଞ୍ଜିଁ ମୀରୁ ଅଣ୍ପିମାଞ୍ଜେରି? ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, ଆ଼ଏ, ବା଼ଗା କିହାଲି ୱା଼ହାମାଇଁ ।
52 For from now on, there will be five in one house divided, three against two, and two against three.
୫୨ଇଚିହିଁ ର଼ ଇଜ ପା଼ସାଜା଼ଣା ମାନେରି, ରିଆରି କ଼ପାଟି ତୀନିଜା଼ଣା ଅ଼ଡ଼େ ତୀନିଜା଼ଣା କ଼ପାଟି ରିଆରି ଏଟ୍କା ଆ଼ନେରି ।
53 They will be divided, father against son, and son against father; mother against daughter, and daughter against her mother; mother-in-law against her daughter-in-law, and daughter-in-law against her mother-in-law."
୫୩ମୀର୍ଏଣା କ଼ପାଟି ତାଞ୍ଜି, ତାଞ୍ଜି କ଼ପାଟି ମୀର୍ଏସି, ମା଼ଙ୍ଗା କ଼ପାଟି ତାଲି, ତାଲି କ଼ପାଟି ମା଼ଙ୍ଗା, କୁଡ଼ିୟାନି କ଼ପାଟି ପ଼ୟା, ଅ଼ଡ଼େ ପ଼ୟା କ଼ପାଟି କୁଡ଼ିୟା ଏଟ୍କା ଆ଼ନୁ ।”
54 He said to the crowds also, "When you see a cloud rising from the west, immediately you say, 'A shower is coming,' and so it happens.
୫୪ଇଞ୍ଜାଁ ଏ଼ୱାସି ଲ଼କୁଣି ଜିକେଏ ଏଲେଇଚେସି, “ୱେ଼ଡ଼ା କୂଡ଼୍ନିୱାକି ହା଼ଗୁ ନିଙ୍ଗି ମାନାଣି ମେସ୍ତିସାରେ ଦେବୁଣିଏ ଏଲେଇଞ୍ଜେରି ପିୟୁ ୱା଼ନେ, ଅ଼ଡ଼େ ଏଲେକିହିଁଏ ଆ଼ନେ;
55 When a south wind blows, you say, 'There will be a scorching heat,' and it happens.
୫୫ଅ଼ଡ଼େ ଟିଃନି ୱାକିଟି ଗା଼ଲି ୱେନାଣି ମେସ୍ତିସାରେ ମୀରୁ ଏଲେଇଞ୍ଜେରି, ଗାଡି କାରା ଆ଼ନେ, ଅ଼ଡ଼େ ଏଲେଏ ଆ଼ନେ ।
56 Hypocrites. You know how to interpret the appearance of the earth and the sky, but why do you not know how to interpret this time?
୫୬ଆଡ଼େ କୁଟୁ ଗାଟାତେରି, ମୀରୁ ଦାର୍ତି ଅ଼ଡ଼େ ହା଼ଗୁତି ସିନାୟାଁ ପୁଞ୍ଜିମାଞ୍ଜେରି, ସାମା ଈ କା଼ଲାତି ସିନାୟାଁ ଏ଼ନିଲେହେଁତାଇ ପୁଞ୍ଜି ହିଲଅତେରି?”
57 Why do you not judge for yourselves what is right?
୫୭ଏ଼ନାଆଁ କିନାୟିମାନେ ଇଞ୍ଜିଁ ମୀରୁ ଏ଼ନାଆଁତାକି ମୀ ବିତ୍ରା ନୀହାଁୟି କିହିହିଲଅତେରି?
58 For when you are going with your adversary before the magistrate, try diligently on the way to be released from him, lest perhaps he drag you to the judge, and the judge deliver you to the officer, and the officer throw you into prison.
୫୮ଇଚିହିଁ ମୀ ଗଡ଼୍ହା ଆ଼ତାଣି ତଲେ ନୀହାଁୟି କିନାଣି ତା଼ଣା ହାନିବେ଼ଲାତା ଜିରୁତେଏ କାଲ୍ୱିଆ଼ନି ଊପେୟି ଅଣ୍ପାମୁ, ଏଲାଆ଼ଆତିହିଁ ଏ଼ୱାସି ନିଙ୍ଗେ ଅ଼ଡ଼େ ୱେଣ୍ତେ ନୀହାଁୟି କିନାଣି ତା଼ଣା ରେଜା ଅୟାନେସି, ଅ଼ଡ଼େ ନୀହାଁୟି କିନାସି କ଼ସ୍କା କେୟୁତା ହେର୍ପାନେସି, ଅ଼ଡ଼େ କ଼ସ୍କା ନିଙ୍ଗେ କା଼ୟିଦି ଇଲୁତା ଇଟାନେରି ।
59 I tell you, you will by no means get out of there, until you have paid the very last penny."
୫୯ନା଼ନୁ ମିଙ୍ଗେ ୱେସିମାଞ୍ଜାଇଁ, “ମୀରୁ ର଼ କା଼ନି ଜିକେଏ ପିହ୍ଆନାହା ହୀତିହିଁଦେଁ ଏମ୍ବାଟି ହ଼ଚା ୱା଼ହାଲି ଆ଼ଡିଦେରି ।”
