Proverbs 27
1 Do not boast about tomorrow; for you do not know what a day may bring forth.
Huwag mong ipaghambog ang kinabukasan; Sapagka't hindi mo nalalaman kung ano ang ilalabas ng ibang araw.
2 Let another man praise you, and not your own mouth; a stranger, and not your own lips.
Purihin ka ng ibang tao at huwag ng iyong sariling bibig; ng iba, at huwag ng iyong sariling mga labi.
3 A stone is heavy, and sand is a burden; but a fool's provocation is heavier than both.
Ang bato ay mabigat, at ang buhangin ay matimbang; nguni't ang galit ng mangmang ay lalong mabigat kay sa mga yaon.
4 Wrath is cruel, and anger is overwhelming; but who is able to stand before jealousy?
Poot ay mabagsik, at ang galit ay mamumugnaw, nguni't sinong makatatayo sa harap ng paninibugho?
5 Better is open rebuke than hidden love.
Maigi ang saway na hayag kay sa pagibig na nakukubli.
6 Faithful are the wounds of a friend; although the kisses of an enemy are profuse.
Tapat ang mga sugat ng kaibigan: nguni't ang mga halik ng kaaway ay malabis.
7 A full soul loathes a honeycomb; but to a hungry soul, every bitter thing is sweet.
Ang busog na tao ay umaayaw sa pulot-pukyutan: nguni't sa gutom na tao ay matamis ang bawa't mapait na bagay.
8 As a bird that wanders from her nest, so is a man who wanders from his home.
Kung paano ang ibon na gumagala mula sa kaniyang pugad, gayon ang tao na gumagala mula sa kaniyang dako.
9 Perfume and incense bring joy to the heart; so does earnest counsel from a man's friend.
Ang unguento at pabango ay nagpapagalak ng puso: gayon ang katamisan ng kaibigan ng tao na nagbubuhat sa maiging payo.
10 Do not forsake your friend and your father's friend. Do not go to your brother's house in the day of your disaster: better is a neighbor who is near than a distant brother.
Ang iyong sariling kaibigan at ang kaibigan ng iyong ama, ay huwag mong pabayaan; at huwag kang pumaroon sa bahay ng iyong kapatid sa kaarawan ng iyong kasakunaan: maigi ang kapuwa na malapit kay sa kapatid na malayo.
11 Be wise, my son, and bring joy to my heart, then I can answer my tormentor.
Anak ko, ikaw ay magpakadunong, at iyong pasayahin ang aking puso, upang aking masagot siya na tumutuya sa akin.
12 A prudent man sees danger and takes refuge; but the simple pass on, and suffer for it.
Ang taong mabait ay nakakakita ng kasamaan, at nagkukubli: nguni't dinadaanan ng musmos, at naghihirap.
13 Take his garment when he puts up collateral for a stranger. Hold it for a wayward woman.
Kunin mo ang kaniyang kasuutan na nananagot sa di kilala; at tanggapan mo siya ng sanla na nananagot sa babaing di kilala.
14 He who blesses his neighbor with a loud voice early in the morning, it will be taken as a curse by him.
Siyang nagpapala sa kaniyang kaibigan ng malakas na tinig, na bumabangong maaga sa kinaumagahan, mabibilang na sumpa sa kaniya.
15 A continual dropping on a rainy day and a contentious wife are alike:
Ang laging tulo sa araw na maulan at ang babaing palatalo ay magkahalintulad:
16 restraining her is like restraining the wind, or like grasping oil in his right hand.
Ang magibig pumigil sa kaniya, ay pumipigil sa hangin, at ang kaniyang kanan ay nakakasumpong ng langis.
17 Iron sharpens iron; so a man sharpens his friend's countenance.
Ang bakal ay nagpapatalas sa bakal; gayon ang tao ay nagpapatalas sa mukha ng kaniyang kaibigan.
18 Whoever tends the fig tree shall eat its fruit. He who looks after his master shall be honored.
Ang nagiingat ng puno ng higos ay kakain ng bunga niyaon; at ang naghihintay sa kaniyang panginoon ay pararangalin.
19 As water reflects a face, so a man's heart reflects the man.
Kung paanong sa tubig ang mukha ay sumasagot sa mukha, gayon ang puso ng tao sa tao.
Ang Sheol at ang kapahamakan ay hindi nasisiyahan kailan man; at ang mga mata ng tao ay hindi nasisiyahan kailan man. (Sheol h7585)
21 The crucible is for silver, and the furnace for gold; but man is refined by his praise.
Ang sangagan ay sa pilak, at ang hurno ay sa ginto, at ang tao ay nasusubok sa pamamagitan ng kaniyang pagpuri.
22 Though you grind a fool in a mortar with a pestle along with grain, yet his foolishness will not be removed from him.
Bagaman iyong piitin ang mangmang sa isang piitan na kasama ng pangbayo sa mga bayong trigo, gayon ma'y hindi hihiwalay ang kaniyang kamangmangan sa kaniya.
23 Know well the state of your flocks, and pay attention to your herds:
Magmasipag ka na alamin mo ang kalagayan ng iyong mga kawan, at tingnan mong mabuti ang iyong mga bakahan:
24 for riches are not forever, nor does even the crown endure to all generations.
Sapagka't ang mga kayamanan ay hindi magpakailan man: at namamalagi ba ang putong sa lahat ng sali't saling lahi?
25 The hay is removed, and the new growth appears, the grasses of the hills are gathered in.
Ang tuyong damo ay pinupulot, at ang sariwang damo ay lumilitaw, at ang mga gugulayin sa mga bundok ay pinipisan.
26 The lambs are for your clothing, and the goats are the price of a field.
Ang mga kordero ay ukol sa iyong kasuutan, at ang mga kambing ay siyang halaga ng bukid:
27 There will be plenty of goats' milk for your food, for your family's food, and for the nourishment of your servant girls.
At magkakaroon ng kasiyahang gatas ng kambing sa iyong pagkain, sa pagkain ng iyong sangbahayan; at pagkain sa iyong mga alilang babae.
