Proverbs 26
1 Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.
Tulad ng niyebe sa tag-araw o ulan sa panahon ng tag-ani, ang isang hangal na hindi karapat-dapat sa karangalan.
2 Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn't come to rest.
Gaya ng isang maya na mabilis na nagpapalipat-lipat at ng layanglayang na humahagibis kapag sila ay lumilipad, gayundin hindi tatalab ang isang sumpa na hindi nararapat.
3 A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools.
Ang latigo ay para sa kabayo, ang kabisada ay para sa asno, at ang pamalo ay para sa likod ng mga hangal.
4 Do not answer a fool according to his folly, lest you also be like him.
Huwag sagutin ang isang hangal at sumali sa kanyang kahangalan, o magiging tulad ka niya.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
Sumagot sa isang hangal at sumali sa kaniyang kahangalan upang hindi siya maging marunong sa kaniyang sariling paningin.
6 One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.
Sinumang magpadala ng isang mensahe sa pamamagitan ng kamay ng isang hangal ay pinuputol ang kaniyang sariling mga paa at umiinom nang karahasan.
7 Like the legs of the lame that hang loose: so is a parable in the mouth of fools.
Ang mga binti ng isang paralitiko na nakabitin ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
8 As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.
Ang pagtatali ng bato sa isang tirador ay gaya ng pagbibigay karangalan sa isang hangal.
9 Like a thornbush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
Ang halamang tinik na hawak ng isang lasing ay tulad ng isang kawikaan sa bibig ng mga hangal.
10 As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.
Ang isang mamamana na sumusugat ng lahat ay tulad ng isang umuupa ng isang hangal o ng kahit sinumang dumadaan.
11 As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.
Gaya ng isang asong bumabalik sa kanyang sariling suka, ganoon din ang isang hangal na inuulit ang kanyang kahangalan.
12 Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Nakikita mo ba ang taong marunong sa kanyang sariling paningin? Higit na may pag-asa ang isang hangal kaysa sa kanya.
13 The sluggard says, "There is a lion in the road. A fierce lion roams the streets."
Ang tamad na tao ay nagsasabing, “May isang leon sa kalsada! May isang leon sa pagitan ng mga lantad na lugar!
14 As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.
Kung paanong ang isang pinto ay bumabaling sa kaniyang bisagra, ang tamad na tao naman ay sa ibabaw ng kaniyang kama.
15 The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.
Nilalagay ng isang tamad na tao ang kaniyang kamay sa pagkain, pero wala siyang lakas na isubo ito sa kaniyang bibig.
16 The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.
Ang tamad na tao ay mas marunong sa kanyang paningin kaysa sa pitong lalaking may kakayahang kumilatis.
17 Like one who grabs a dog's ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.
Tulad ng isang humahawak ng mga tainga ng isang aso ay isang taong dumadaan na nagagalit sa alitan na hindi kanya.
18 Like a madman who shoots firebrands, arrows, and death,
Tulad ng isang baliw na pumapana ng nagliliyab na mga palaso,
19 is the man who deceives his neighbor and says, "Am I not joking?"
ay ang isang nandaraya ng kanyang kapwa at nagsasabing, “Di ba't nagbibiro lang ako?”
20 Without wood a fire goes out. Without gossip, contention ceases.
Dahil sa kakulangan ng gatong, namamatay ang apoy, at kung saan walang tsismoso, tumitigil ang pag-aaway.
21 As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.
Tulad ng isang uling na nagbabaga at panggatong ay sa apoy, ganoon din ang isang palaaway na tao na nagpapasiklab ng alitan.
22 The words of a gossip are as tasty morsels, they go down into the innermost parts.
Ang mga salita ng isang tsismoso ay tulad ng masarap na mga pagkain; bumababa sila sa kaloob-loobang mga bahagi ng katawan.
23 Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.
Ang pampakintab na bumabalot sa isang banga ay tulad ng nagbabagang mga labi at isang napakasamang puso.
24 A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart.
Ang isang namumuhi sa iba ay kinukubli ang kanyang damdamin sa pamamagitan ng kaniyang mga labi at nag-iimbak ng panlilinlang sa kaniyang sarili.
25 When his speech is charming, do not believe him; for there are seven abominations in his heart.
Magiliw siyang mangungusap, pero huwag siyang paniwalaan, dahil may pitong mga pagkasuklam sa kaniyang puso.
26 His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.
Kahit na natatakpan ng panlilinlang ang kaniyang pagkamuhi, ang kaniyang kabuktutan ay malalantad sa kapulungan.
27 Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.
Sinumang gumagawa ng isang hukay ay mahuhulog dito at ang bato ay gugulong pabalik sa taong tumulak nito.
28 A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.
Ang isang nagsisinungaling na dila ay namumuhi sa mga taong dinudurog nito at ang nambobolang bibig ay nagiging dahilan ng pagkawasak.
