Proverbs 26
1 Like snow in summer, and as rain in harvest, so honor is not fitting for a fool.
Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.
2 Like a fluttering sparrow, like a darting swallow, so the undeserved curse doesn't come to rest.
Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.
3 A whip is for the horse, a bridle for the donkey, and a rod for the back of fools.
Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.
4 Do not answer a fool according to his folly, lest you also be like him.
Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.
5 Answer a fool according to his folly, lest he be wise in his own eyes.
Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.
6 One who sends a message by the hand of a fool is cutting off feet and drinking violence.
Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.
7 Like the legs of the lame that hang loose: so is a parable in the mouth of fools.
Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.
8 As one who binds a stone in a sling, so is he who gives honor to a fool.
Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.
9 Like a thornbush that goes into the hand of a drunkard, so is a parable in the mouth of fools.
Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.
10 As an archer who wounds all, so is he who hires a fool or he who hires those who pass by.
Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.
11 As a dog that returns to his vomit, so is a fool who repeats his folly.
Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.
12 Do you see a man wise in his own eyes? There is more hope for a fool than for him.
Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.
13 The sluggard says, "There is a lion in the road. A fierce lion roams the streets."
Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”
14 As the door turns on its hinges, so does the sluggard on his bed.
Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.
15 The sluggard buries his hand in the dish. He is too lazy to bring it back to his mouth.
Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.
16 The sluggard is wiser in his own eyes than seven men who answer with discretion.
Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.
17 Like one who grabs a dog's ears is one who passes by and meddles in a quarrel not his own.
Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.
18 Like a madman who shoots firebrands, arrows, and death,
Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana
19 is the man who deceives his neighbor and says, "Am I not joking?"
ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”
20 Without wood a fire goes out. Without gossip, contention ceases.
Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.
21 As coals are to hot embers, and wood to fire, so is a contentious man to kindling strife.
Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.
22 The words of a gossip are as tasty morsels, they go down into the innermost parts.
Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.
23 Like silver dross on an earthen vessel are the lips of a fervent one with an evil heart.
Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.
24 A malicious man disguises himself with his lips, but he harbors evil in his heart.
Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.
25 When his speech is charming, do not believe him; for there are seven abominations in his heart.
Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.
26 His malice may be concealed by deception, but his wickedness will be exposed in the assembly.
Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.
27 Whoever digs a pit shall fall into it. Whoever rolls a stone, it will come back on him.
Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.
28 A lying tongue hates those it hurts; and a flattering mouth works ruin.
Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.
