Proverbs 22
1 A good name is more desirable than great riches, and loving favor is better than silver and gold.
Danh tiếng tốt còn hơn tiền của nhiều; Và ơn nghĩa quí hơn bạc và vàng.
2 The rich and the poor have this in common: The LORD is the maker of them all.
Kẻ giàu và người nghèo đều gặp nhau; Đức Giê-hô-va đã dựng nên cả hai.
3 The shrewd see danger and take cover, but the naive keep on going and suffer for it.
Người khôn ngoan thấy điều tai vạ, và ẩn mình; Nhưng kẻ ngu muội cứ đi luôn, và mắc phải vạ.
4 The result of humility and the fear of the LORD is wealth, honor, and life.
Phần thưởng của sự khiêm nhượng và sự kính sợ Đức Giê-hô-va, Aáy là sự giàu có, sự tôn trọng, và mạng sống.
5 Thorns and snares are in the path of the wicked: whoever guards his soul stays from them.
Trong đường kẻ gian tà có gai chông và cái bẫy; Ai gìn giữ linh hồn mình sẽ cách xa nó.
6 Train a child in the way he should go, and when he is old he will not depart from it.
Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo; Dầu khi nó trở về già, cũng không hề lìa khỏi đó.
7 The rich rule over the poor. The borrower is servant to the lender.
Người giàu quản hạt kẻ nghèo; Kẻ nào mượn là tôi tớ của kẻ cho mượn.
8 He who sows wickedness reaps trouble, and the rod of his fury will fail. God blesses a cheerful and generous person, but the vanity of his deeds he will bring to an end.
Kẻ nào giao sự bất công sẽ gặt điều tai họa; Và cây roi thạnh nộ nó sẽ bị gãy đi.
9 He who has a generous eye will be blessed; for he shares his food with the poor.
Người nào có mắt từ thiện sẽ được phước; Vì người ban bánh mình cho kẻ nghèo khó.
10 Drive out the mocker, and strife will go out; yes, quarrels and insults will stop.
Hãy đuổi kẻ nhạo báng ra, thì sự cãi lẫy cũng sẽ đi; Điều tranh cạnh và sự sỉ nhục sẽ hết.
11 He who loves purity of heart and speaks gracefully is the king's friend.
Ai ái mộ lòng thánh sạch, Và có duyên nơi môi miệng mình, sẽ được vua làm bạn nghĩa.
12 The eyes of the LORD watch over knowledge; but he frustrates the words of the unfaithful.
Mắt của Đức Giê-hô-va coi giữ người có tri thức; Nhưng Ngài đánh đổ lời kẻ gian tà.
13 The sluggard says, "There is a lion outside. I will be killed in the streets."
Kẻ biếng nhác nói: Có con sư tử ở ngoài đó; Tôi sẽ bị giết tại giữa đường.
14 The mouth of an adulteress is a deep pit: he who is under the LORD's wrath will fall into it.
Miệng của dâm phụ vốn là một cái hố sâu; Ai bị Đức Giê-hô-va giận sẽ sa ngã vào đó.
15 Folly is bound up in the heart of a child: the rod of discipline drives it far from him.
Sự ngu dại vốn buộc vào lòng con trẻ; Song roi răn phạt sẽ làm cho sự ấy lìa xa nó.
16 Whoever oppresses the poor for his own increase and whoever gives to the rich, both come to poverty.
Người nào hà hiếp kẻ nghèo ắt sẽ làm cho nó giàu có; Và ai cho kẻ giàu có chỉ làm cho người sa vào sự thiếu thốn.
17 The words of the wise: Incline your ear and hear my words, and apply your heart to my instruction.
Hãy lắng tai nghe lời kẻ khôn ngoan, Khá chuyên lòng con về sự tri thức ta.
18 For it is a pleasant thing if you keep them within you, if all of them are ready on your lips.
Vì nếu con gìn giữ nó trong lòng con, Lập nó ở chung nhau trên môi miệng con, thì ấy thật một sự tốt đẹp.
19 That your trust may be in the LORD, I teach you today, even you.
Ngày nay ta đã dạy cho con hiểu biết các điều đó, Để con có lòng tin cậy Đức Giê-hô-va.
20 Haven't I written to you thirty excellent things of counsel and knowledge,
Ta há chẳng có chép cho con Những điều tốt về mưu luận và về tri thức sao,
21 To teach you truth, reliable words, to give sound answers to the ones who sent you?
Để làm cho con biết sự quả quyết của lời chân lý, Hầu cho con lấy lời thật mà đáp lại với những người sai con?
22 Do not exploit the poor, because he is poor; and do not crush the needy in court;
Chớ bóc lột kẻ nghèo, bởi vì họ nghèo, Cũng đừng hà hiếp người khốn khổ nơi cửa thành;
23 for the LORD will plead their case, and plunder the life of those who plunder them.
Vì Đức Giê-hô-va sẽ binh vực duyên cớ của họ, Và đoạt lấy sự sống của kẻ có cướp lột họ.
24 Do not befriend a hot-tempered man, and do not associate with one who harbors anger:
Chớ làm bạn với người hay giận; Chớ giao tế cùng kẻ cường bạo,
25 lest you learn his ways, and ensnare your soul.
E con tập theo đường lối nó, Và linh hồn con bị bẫy hãm hại chăng.
26 Do not be one of those who strike hands, of those who are collateral for debts.
Chớ đồng bọn cùng những kẻ giao tay nhau, Hoặc cùng kẻ bảo lãnh nợ:
27 If you do not have means to pay, why should he take away your bed from under you?
Nếu con không có gì trả, Cớ sao con muốn chúng đoạt lấy cái giường con đi?
28 Do not move the ancient boundary stone, which your fathers have set up.
Chớ dời đi các mộc giới cũ, Mà tổ phụ con đã dựng.
29 Do you see a man skilled in his work? He will serve kings. He won't serve obscure men.
Con có thấy người nào siêng năng trong công việc mình chăng? Người ấy hẳn sẽ đứng ở trước mặt các vua, chớ chẳng phải ở trước mặt người hèn hạ đâu.
