Proverbs 14
1 Every wise woman builds her house, but the foolish one tears it down with her own hands.
Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà, đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.
2 He who walks in his uprightness fears the LORD, but he who is perverse in his ways despises him.
Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Chúa Hằng Hữu, ai theo nẻo cong quẹo ghét bỏ Ngài.
3 The fool's talk brings a rod to his back, but the lips of the wise protect them.
Miệng người ngu là con roi quất vào lưng nó, nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.
4 Where no oxen are, the crib is clean, but much increase is by the strength of the ox.
Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh, có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.
5 A truthful witness will not lie, but a false witness pours out lies.
Nhân chứng đáng tin không hề dối trá; nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.
6 A scoffer seeks wisdom, and doesn't find it, but knowledge comes easily to a discerning person.
Người nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp, người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.
7 Stay away from a foolish man, for you won't find knowledge on his lips.
Nếu muốn được nghe dạy bảo, hãy lánh xa người dại khờ.
8 The wisdom of the prudent is to think about his way, but the folly of fools is deceit.
Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối, cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.
9 Fools mock at making atonement for sins, but among the upright there is good will.
Người điên dại nhạo cười tội lỗi, nhưng người ngay được Chúa ban ơn.
10 The heart knows its own bitterness and joy; he will not share these with a stranger.
Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim, niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.
11 The house of the wicked will be destroyed, but the tent of the upright will flourish.
Nhà người ác sẽ bị tiêu diệt, lều người ngay sẽ được dựng cao.
12 There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.
Con đường bạn chọn có vẻ phải, nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.
13 Even in laughter the heart may be sorrowful, and mirth may end in heaviness.
Miệng cười lòng vẫn tái tê, nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.
14 The unfaithful will be repaid for his own ways; likewise a good man will be rewarded for his ways.
Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương; tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.
15 A simple man believes everything, but the prudent man carefully considers his ways.
Người ngây ngô tin hết mọi điều! Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.
16 A wise man is cautious and turns away from evil, but the fool is arrogant and reckless.
Người khôn kính Chúa, lánh tội; người dại mù quáng làm liều.
17 He who is quick to become angry will commit folly, and a crafty man is hated.
Người nóng tính hành động điên rồ, người mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.
18 The simple inherit folly, but the prudent are crowned with knowledge.
Người ngây ngô khoác áo dại khờ, người thận trọng đội vòng hoa tri thức.
19 The evil bow down before the good, and the wicked at the gates of the righteous.
Người ác phải quỵ lụy trước người lành; người dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.
20 The poor person is shunned even by his own neighbor, but the rich person has many friends.
Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa, nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.
21 He who despises his neighbor sins, but blessed is he who shows kindness to the poor.
Ai khinh bỉ người láng giềng là mắc tội; ai thương xót người khốn khổ được nhiều phước.
22 Do they not go astray who plot evil? But love and faithfulness belong to those who plan good.
Người mưu gian đi con đường lầm lạc; người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.
23 In all hard work there is profit, but the talk of the lips leads only to poverty.
Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc, chỉ nói suông dẫn đến cảnh nghèo hèn!
24 The crown of the wise is their riches, but the folly of fools crowns them with folly.
Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan; người dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.
25 A truthful witness saves souls, but a false witness is deceitful.
Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết, nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.
26 In the fear of the LORD is a secure fortress, and he will be a refuge for his children.
Người kính sợ Chúa Hằng Hữu tìm được thành lũy; Ngài là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.
27 The fear of the LORD is a fountain of life, turning people from the snares of death.
Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống; giải cứu con người thoát bẫy tử vong.
28 In the multitude of people is the king's glory, but in the lack of people is the destruction of the prince.
Dân số càng đông là vinh quang của vua; dân số giảm dần, quan chức cũng suy vong.
29 He who is slow to anger has great understanding, but he who has a quick temper displays folly.
Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng; người mau giận lộ bản chất dại dột.
30 The life of the body is a heart at peace, but envy rots the bones.
Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác; lòng ghen tuôn làm xương mục cốt tàn.
31 He who oppresses the poor shows contempt for his Maker, but he who is kind to the needy honors him.
Ai ức hiếp người nghèo là nguyền rủa Đấng Tạo Hóa, ai nâng đỡ người cùng túng là tôn vinh Ngài.
32 The wicked is brought down in his calamity, but the righteous has a refuge in his death.
Tai họa đến, người ác bị sụp đổ vì hành vi gian trá, dù khi hấp hối, người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.
33 Wisdom rests in the heart of one who has understanding, and is even made known in the inward part of fools.
Khôn ngoan nằm sẵn trong lòng người sáng suốt; điều người điên dại giấu rồi cũng lộ ra.
34 Righteousness exalts a nation, but sin is a disgrace to any people.
Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng, nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.
35 The king's favor is toward a servant who deals wisely, but his wrath is toward one who causes shame.
Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng, nhưng trút thịnh nộ trên bầy tôi ương ngạnh.
