Proverbs 10
1 The proverbs of Solomon. A wise son makes a glad father; but a foolish son brings grief to his mother.
Dagiti proverbio ni Solomon. Paragsaken ti maysa a nasirib nga anak ti amana ngem ti maag nga anak ket mangted iti ladingit iti inana.
2 Treasures of wickedness profit nothing, but righteousness delivers from death.
Awan pateg dagiti gameng a naurnong babaen iti kinadangkes, ngem ti panagaramid iti nalinteg ket iyadayonaka iti patay.
3 The LORD will not allow the soul of the righteous to go hungry, but he thrusts away the desire of the wicked.
Saan nga ipalubos ni Yahweh a mabisinan dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem paayenna dagiti kalikagum dagiti nadangkes.
4 He becomes poor who works with a lazy hand, but the hand of the diligent brings wealth.
Ti nasadut nga ima ti mangpapanglaw iti maysa a tao, ngem ti ima ti nagaget a tao ket makagun-od kadagiti kinabaknang.
5 He who gathers in summer is a wise son, but he who sleeps during the harvest is a son who causes shame.
Ti nasirib nga anak ket agur-urnong iti apit iti kalgaw, ngem nakababain para kenkuana ti maturog kabayatan ti panagapit.
6 Blessings are on the head of the righteous, but violence covers the mouth of the wicked.
Dagiti sagut manipud iti Dios ket maited kadagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket kalkalubanna ti kinaranggas.
7 The memory of the righteous is blessed, but the name of the wicked will rot.
Parparagsakennatayo ti tao nga agar-aramid iti nalinteg tunggal malagiptayo isuna, ngem madadael ti nagan ti nadangkes.
8 The wise in heart accept commandments, but a chattering fool will fall.
Awaten dagiti nanakem dagiti bilbilin, ngem madadael ti naariwawa a maag.
9 He who walks blamelessly walks surely, but he who perverts his ways will be found out.
Ti agbibiag iti kinapudno ket agbibiag iti kinatalged, ngem ti tao a pagbalbalinenna a killo dagiti wagasna ket masukalanto.
10 The one who winks with the eye causes trouble, but the one who boldly rebukes makes peace.
Mangpataud iti ladingit ti tao nga kumanidday, ngem madadael ti naariwawa a maag.
11 The mouth of the righteous is a spring of life, but violence covers the mouth of the wicked.
Ti ngiwat ti agar-aramid iti nalinteg ket burayok ti biag, ngem ti ngiwat ti nadangkes ket ilemlemmengna ti kinaranggas.
12 Hatred stirs up strife, but love covers all wrongs.
Ti gura ket mangpataud kadagiti riri, ngem abbongan ti ayat ti amin a nagkurangan ti dadduma.
13 Wisdom is found on the lips of him who has discernment, but a rod is for the back of him who is void of understanding.
Ti kinasirib ket masarakan kadagiti bibig ti mannakaawat a tao, ngem ti pagbaut ket para iti tao nga awanan pannakaawat.
14 Wise men lay up knowledge, but the mouth of the foolish is near ruin.
Dagiti nasirib a tattao ket agiduldulin iti pannakaammo, ngem ti ngiwat ti maag ket mangiyas-asideg iti pannakadadael.
15 The rich man's wealth is his strong city. The destruction of the poor is their poverty.
Ti kinabaknang ti nabaknang a tao ket isu ti maiyarig a siudadna a nasarikedkedan; ti kinapanglaw dagiti nakurapay ti mismo a pakadadaelanda.
16 The labor of the righteous leads to life. The increase of the wicked leads to sin.
Ti tangdan dagiti agar-aramid iti nalinteg ket agturong iti biag; ti magun-od dagiti nadangkes ti mangiturong kadakuada iti pagbasolan.
17 He is in the way of life who heeds correction, but he who forsakes reproof leads others astray.
Adda dalan nga agturong iti biag para iti mangsursurot iti panangdisiplina, ngem maiyaw-awan ti manglaksid iti panangtubngar.
18 He who hides hatred has lying lips. He who utters a slander is a fool.
Ti siasinoman a mangilimed iti gurana ket addaan iti ulbod a bibig, ken ti siasinoman a mangiwarwaras iti pammadakes ket maag.
19 In the multitude of words there is no lack of disobedience, but he who restrains his lips does wisely.
No adda adu a sasao, saan a maawan ti panagsalungasing, ngem masirib ti siasinoman a naannad kadagiti ibagbagana.
20 The tongue of the righteous is like choice silver. The heart of the wicked is of little worth.
Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyarig iti puro a pirak ti dilana; bassit laeng ti pategna iti puso ti nadangkes.
21 The lips of the righteous feed many, but the foolish die for lack of understanding.
Dagiti bibig ti agar-aramid iti nalinteg ket adu ti mataraonanna, ngem dagiti maag ket matay gapu iti kinakurang ti ammoda.
22 The LORD's blessing brings wealth, and he adds no trouble to it.
Dagiti nasayaat a sagut ni Yahweh ket mangmangted iti kinabaknang ken saanna dagitoy a nayunan iti rigat.
23 It is a fool's pleasure to do wickedness, but wisdom is a man of understanding's pleasure.
Ti kinadangkes ket ay-ayam nga ay-ayamen dagiti maag, ngem ti kinasirib ket pakaragsakan ti tao a mannakaawat.
24 What the wicked fear, will overtake them, but the desire of the righteous will be granted.
Ti pagbutbutngan ti nadangkes ket dumtengto kenkuana, ngem ti tarigagay ti nalinteg ket maitedto kenkuana.
25 When the whirlwind passes, the wicked is no more; but the righteous stand firm forever.
Dagiti nadangkes ket maiyarig iti lumablabas a bagio, ket agpukawen, ngem dagiti agar-aramid iti nalinteg ket pundasion nga agpaut iti agnanayon.
26 As vinegar to the teeth, and as smoke to the eyes, so is the sluggard to those who send him.
Kas iti suka kadagiti ngipen ken asuk kadagiti mata, kasta ti sadut kadagiti mangibabaon kenkuana.
27 The fear of the LORD prolongs days, but the years of the wicked shall be shortened.
Ti panagbuteng kenni Yahweh ket mangpaatiddog iti biag, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
28 The prospect of the righteous is joy, but the hope of the wicked will perish.
Ti namnama dagiti agar-aramid iti nalinteg ket isu ti rag-oda, ngem umababa dagiti tawtawen dagiti nadangkes.
29 The way of the LORD is a stronghold to the upright, but it is a destruction to evildoers.
Salsalakniban ti wagas ni Yahweh dagiti napudno, ngem pakadadaelan daytoy para kadagiti nadangkes.
30 The righteous will never be removed, but the wicked will not dwell in the land.
Saan a pulos a mapukaw dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem dagiti nadangkes ket saan nga agtalinaed iti daga.
31 The mouth of the righteous brings forth wisdom, but the perverse tongue will be cut off.
Ti bunga ti kinasirib ket agtaud iti ngiwat dagiti agar-aramid iti nalinteg, ngem maputedto ti ballikog a dila.
32 The lips of the righteous know what is acceptable, but the mouth of the wicked is perverse.
Ammo dagiti bibig dagiti agar-aramid iti nalinteg no ania ti makaay-ayo, ngem ti ngiwat dagiti nadangkes, ammoda no ania ti ballikog.
