Matthew 22
1 Jesus answered and spoke again in parables to them, saying,
Յիսուս դարձեալ առակներով խօսեցաւ անոնց եւ ըսաւ.
2 "The kingdom of heaven is like a certain king, who made a marriage feast for his son,
«Երկինքի թագաւորութիւնը կը նմանի թագաւորի մը՝ որ հարսանիք ըրաւ իր որդիին, ու ղրկեց իր ծառաները՝ կանչելու հարսանիքին հրաւիրեալները.
3 and sent out his servants to call those who were invited to the marriage feast, but they would not come.
սակայն անոնք չուզեցին գալ:
4 Again he sent out other servants, saying, 'Tell those who are invited, "Look, I have made ready my dinner. My cattle and my fatlings are killed, and all things are ready. Come to the marriage feast."'
Դարձեալ ուրիշ ծառաներ ղրկեց եւ ըսաւ. “Ըսէ՛ք հրաւիրեալներուն. «Ահա՛ պատրաստեցի իմ ճաշս. զուարակներս ու գէր անասուններս մորթուած են, եւ ամէն բան պատրաստ է. եկէ՛ք հարսանիքի»”:
5 But they made light of it, and went their ways, one to his own farm, another to his merchandise,
Բայց անոնք անհոգութիւն ընելով՝ գացին մէկը իր արտը, ու միւսը՝ իր առեւտուրին:
6 and the rest grabbed his servants, and treated them shamefully, and killed them.
Ուրիշներ՝ բռնեցին անոր ծառաները, նախատեցին եւ սպաննեցին:
7 The king was enraged, and sent his armies, destroyed those murderers, and burned their city.
Թագաւորն ալ՝ երբ լսեց՝ բարկացաւ. ղրկեց իր զօրքերը, կորսնցուց այդ մարդասպանները ու այրեց անոնց քաղաքը:
8 "Then he said to his servants, 'The wedding is ready, but those who were invited weren't worthy.
Այն ատեն ըսաւ իր ծառաներուն. “Հարսանիքը պատրաստ է, բայց հրաւիրեալները արժանի չէին:
9 Go therefore to the intersections of the highways, and as many as you may find, invite to the marriage feast.'
Ուրեմն գացէ՛ք դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտնէք՝ հրաւիրեցէ՛ք հարսանիքի”:
10 And those servants went out into the highways, and gathered together all they found, both bad and good, and the wedding was filled with those reclining.
Այդ ծառաները դուրս ելան՝ դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտան՝ թէ՛ չար, թէ՛ բարի, բոլորն ալ հաւաքեցին. ու հարսնետունը լեցուեցաւ հրաւիրեալներով:
11 But when the king came in to see the guests, he saw there a man who did not have on wedding clothing,
Երբ թագաւորը մտաւ՝ տեսնելու հարսնեւորները, տեսաւ մարդ մը՝ որ հագած չէր հարսանիքի հագուստ:
12 and he said to him, 'Friend, how did you come in here not wearing wedding clothing?' He was speechless.
Ըսաւ անոր. “Ընկե՛ր, ի՞նչպէս մտար հոս՝ առանց հարսանիքի հագուստի”: Ան ալ պապանձեցաւ:
13 Then the king said to the servants, 'Bind him hand and foot, and throw him into the outer darkness; there is where the weeping and grinding of teeth will be.'
Այն ատեն թագաւորը ըսաւ սպասարկուներուն. “Կապեցէ՛ք ասոր ոտքերն ու ձեռքերը, եւ առէ՛ք ու նետեցէ՛ք զայն դուրսի խաւարը. հոն պիտի ըլլայ լաց եւ ակռաներու կրճտում”:
14 For many are called, but few chosen."
Որովհետեւ կանչուածները շատ են, բայց ընտրուածները՝ քիչ»:
15 Then the Pharisees went and took counsel how they might entrap him in his talk.
Այն ատեն Փարիսեցիները գացին խորհրդակցելու, թէ ի՛նչպէս խօսքով ձգեն զայն ծուղակի մէջ:
16 They sent their disciples to him, along with the Herodians, saying, "Teacher, we know that you are honest, and teach the way of God in truth, no matter whom you teach, for you are not partial to anyone.
Ու ղրկեցին անոր իրենց աշակերտները՝ Հերովդէսեաններուն հետ, եւ ըսին. «Վարդապե՛տ, գիտենք թէ ճշմարտախօս ես ու ճշմարտութեամբ կը սորվեցնես Աստուծոյ ճամբան, եւ հոգ չես ըներ ոեւէ մէկուն համար, քանի որ երեսպաշտութիւն չես ըներ մարդոց:
17 Tell us therefore, what do you think? Is it lawful to pay taxes to Caesar, or not?"
Ուստի ըսէ՛ մեզի, ի՞նչ է քու կարծիքդ. “Արտօնուա՞ծ է տուրք տալ կայսրին՝ թէ ոչ”»:
18 But Jesus perceived their wickedness, and said, "Why do you test me, you hypocrites?
Յիսուս՝ գիտնալով անոնց չարամտութիւնը՝ ըսաւ. «Ինչո՞ւ կը փորձէք զիս, կեղծաւորնե՛ր:
19 Show me the tax money." They brought to him a denarius.
Ցո՛յց տուէք ինծի տուրքին դրամը»: Անոնք դահեկան մը բերին իրեն:
20 He asked them, "Whose is this image and inscription?"
Ըսաւ անոնց. «Որո՞ւնն են այս պատկերն ու գրութիւնը»:
21 They said to him, "Caesar's." Then he said to them, "Give therefore to Caesar the things that are Caesar's, and to God the things that are God's."
Ըսին անոր. «Կայսրի՛ն»: Այն ատեն ըսաւ անոնց. «Ուրեմն ինչ որ կայսրինն է՝ տուէ՛ք կայսրին, եւ ինչ որ Աստուծոյ է՝ Աստուծո՛յ»:
22 When they heard it, they were astonished, and left him, and went away.
Երբ լսեցին՝ զարմացան, ու թողուցին զայն եւ գացին:
23 On that day Sadducees came to him, the ones saying that there is no resurrection. And they asked him,
Նոյն օրը անոր քով եկան Սադուկեցիները, որոնք կ՚ըսեն թէ յարութիւն չկայ, ու հարցուցին անոր.
24 saying, "Teacher, Moses said, 'If a man dies, having no children, his brother is to marry his wife, and raise up offspring for his brother.'
«Վարդապե՛տ, Մովսէս ըսաւ. “Եթէ մէկը մեռնի առանց զաւակի, անոր եղբայրը թող ամուսնանայ անոր կնոջ հետ, եւ զարմ հանէ իր եղբօր”:
25 Now there were with us seven brothers. The first married and died, and having no offspring, left his wife to his brother.
Ուրեմն եօթը եղբայրներ կային մեր քով: Առաջինը ամուսնացաւ ու վախճանեցաւ, եւ զարմ չունենալուն համար՝ իր կինը թողուց իր եղբօր:
26 In like manner the second also, and the third, to the seventh.
Նմանապէս ալ երկրորդն ու երրորդը՝ մինչեւ եօթներորդը:
27 After them all, the woman died.
Ամենէն ետք կինն ալ մեռաւ:
28 In the resurrection therefore, whose wife will she be of the seven? For they all had her."
Ուրեմն, յարութեան ատեն՝ այդ եօթնէն որո՞ւն կինը պիտի ըլլայ. որովհետեւ բոլորն ալ ունեցան զայն իբր կին»:
29 But Jesus answered them, "You are mistaken, not knowing the Scriptures, nor the power of God.
Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Դուք մոլորած էք. ո՛չ Գիրքերը գիտէք, ո՛չ ալ Աստուծոյ զօրութիւնը:
30 For in the resurrection they neither marry, nor are given in marriage, but are like the angels in heaven.
Քանի որ յարութեան ատեն՝ ո՛չ կ՚ամուսնանան եւ ո՛չ ամուսնութեան կը տրուին, հապա երկինքի մէջ՝ Աստուծոյ հրեշտակներուն պէս են:
31 But concerning the resurrection of the dead, have you not read that which was spoken to you by God, saying,
Բայց մեռելներուն յարութեան մասին չէ՞ք կարդացեր Աստուծմէ ձեզի ըսուած խօսքը.
32 'I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob?' God is not the God of the dead, but of the living."
“Ե՛ս եմ Աբրահամի Աստուածը, Իսահակի Աստուածը եւ Յակոբի Աստուածը”: Աստուած մեռելներուն Աստուածը չէ, հապա՝ ողջերուն»:
33 When the crowds heard it, they were astonished at his teaching.
Բազմութիւնը ասիկա լսելով՝ կ՚ապշէր անոր ուսուցումին վրայ:
34 But the Pharisees, when they heard that he had silenced the Sadducees, gathered themselves together.
Բայց Փարիսեցիները՝ երբ լսեցին թէ ան պապանձեցուց Սադուկեցիները, տեղ մը հաւաքուեցան,
35 One of them, a Law scholar, asked him a question, testing him.
եւ անոնցմէ օրինական մը հարցուց՝ զայն փորձելով.
36 "Teacher, which is the greatest commandment in the law?"
«Վարդապե՛տ, ո՞ր պատուիրանը մեծ է Օրէնքին մէջ»:
37 He said to him, "'You are to love the Lord your God with all your heart, with all your soul, and with all your mind.'
Յիսուս ըսաւ անոր. «“Սիրէ՛ Տէրը՝ քու Աստուածդ՝ ամբողջ սիրտովդ, ամբողջ անձովդ եւ ամբողջ միտքովդ”:
38 This is the great and first commandment.
Ա՛յս է առաջին ու մեծ պատուիրանը:
39 A second likewise is this, 'You are to love your neighbor as yourself.'
Եւ երկրորդը՝ ասոր նման. “Սիրէ՛ ընկերդ քու անձիդ՝՝ պէս”:
40 The whole Law and the Prophets depend on these two commandments."
Այս երկու պատուիրաններէն կախուած են ամբողջ Օրէնքն ու Մարգարէները»:
41 Now while the Pharisees were gathered together, Jesus asked them a question,
Երբ Փարիսեցիները հաւաքուեցան, Յիսուս հարցուց անոնց.
42 saying, "What do you think of the Christ? Whose son is he?" They said to him, "Of David."
«Քրիստոսի մասին ի՞նչ է ձեր կարծիքը. որո՞ւ որդին է»:
43 He said to them, "How then does David in the Spirit call him Lord, saying,
Ըսին իրեն. «Դաւիթի՛»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Հապա ի՞նչպէս Դաւիթ Հոգիով զայն Տէր կը կոչէ ու կ՚ըսէ.
44 'The Lord said to my Lord, sit on my right hand, until I make your enemies the footstool of your feet'?
“Տէրը ըսաւ իմ Տէրոջս. «Բազմէ՛ իմ աջ կողմս, մինչեւ որ քու թշնամիներդ պատուանդան դնեմ ոտքերուդ»”:
45 "If then David calls him Lord, how is he his son?"
Ուրեմն եթէ Դաւիթ զայն Տէր կը կոչէ, ի՞նչպէս ան իր որդին կ՚ըլլայ»:
46 No one was able to answer him a word, neither did anyone dare ask him any more questions from that day forth.
Ո՛չ մէկը կրնար խօսքո՛վ մը պատասխանել անոր: Այդ օրէն ետք՝ ո՛չ մէկը կը յանդգնէր բան մը հարցնել անոր:
