Luke 18
1 He also spoke a parable to them that they must always pray, and not give up,
୧ଜାନାଅ ବିନ୍ତି ଆଡଃ ଭାର୍ସା କା ହୁଡିଙ୍ଗ୍ ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ୟାଁଃ ମେନ୍ତେ ୟୀଶୁ ଆୟାଃ ଚେଲାକକେ ମିଆଁଦ୍ ଜନ୍କା କାଜି ଉଦୁବାଦ୍କଆଏ ।
2 saying, "There was a judge in a certain city who did not fear God, and did not respect people.
୨“ଜେତାଏ ସାହାର୍ରେ ମିଆଁଦ୍ ବିଚାର୍ନିଃ ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ କାଏ ବରଆଇ ତାଇକେନା ଚି ହଡ଼କକେ କାଏ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କ ତାଇକେନା ।
3 A widow was in that city, and she often came to him, saying, 'Give me justice against my adversary.'
୩ଆଡଃ ଏନ୍ ସାହାର୍ରେ ମିଆଁଦ୍ ରାଣ୍ଡିକୁଡ଼ି ତାଇକେନାଏ, ଇନିଃ ଏନ୍ ବିଚାର୍ନିଃତାଃ ମଣେଁସା ହିଜୁଃୟାନ୍ତେ, ‘ଆଇଁୟାଃ ବାଇରିକତାଃ ଏତେ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ନ୍ୟାୟ ଏମାଇଙ୍ଗ୍ମେ’ ମେନ୍ତେ ବିନ୍ତିକିୟାଏ ।
4 He would not for a while, but afterward he said to himself, 'Though I neither fear God, nor respect people,
୪ଇନିଃ ଚିମିନ୍ଦିନ୍ କାଏ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କେଦାଃ, ମେନ୍ଦ ତାୟମ୍ତେ, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଦ ‘ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ କାଇଙ୍ଗ୍ ବରଆଇତାନା ଚି ହଡ଼କକେ କାଇଙ୍ଗ୍ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କତାନା’
5 yet because this widow bothers me, I will give her justice, or else she will wear me out by her continual coming.'"
୫ଏନ୍ରେୟ ନେ ରାଣ୍ଡିକୁଡ଼ି ବିତ୍ଲାଇଙ୍ଗ୍ ତାନାଏ, ଏନାତେ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିୟାଃ ଚେତାନ୍ରେ ହବାକାନ୍ କା ଲାଗାତିଙ୍ଗ୍ କାମି ନାଙ୍ଗ୍ ନ୍ୟାୟ ରିକାଏୟାଇଙ୍ଗ୍ ଆଡଃ ଆଇଙ୍ଗ୍ ଇନିୟାଃ ଗହରାଅ ଆୟୁମେଆଇଙ୍ଗ୍, କା'ରେଦ ଇନିଃ ଜାନାଅ ଜାନାଅ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ହାଏରାନିଆଁ ମେନ୍ତେ ଆୟାଃ ମନ୍ରେ କାଜିକେଦାଏ ।”
6 The Lord said, "Listen to what the unrighteous judge says.
୬ଆଡଃ ପ୍ରାଭୁ କାଜିକେଦାଏ, “ଏନ୍ ଏତ୍କାନ୍ ବିଚାର୍ନିଃ ଚିକ୍ନାଃ କାଜିକେଦାଏ ଏନା ଆୟୁମେପେ ।
7 Won't God avenge his chosen ones, who are crying out to him day and night, and yet he exercises patience with them?
୭ଆଡଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ନିଦାସିଙ୍ଗି ହାକାଅଇତାନ୍ ଆୟାଃ ସାଲାକାନ୍କଆଃ ନାଙ୍ଗ୍ ଥିମ୍ବାସାମାଏ ସାହାତିଙ୍ଗ୍ରେହ ଚିୟାଃ ନ୍ୟାୟ କାଏ ରୁହାଡ଼ାକଆ?
8 I tell you that he will avenge them quickly. Nevertheless, when the Son of Man comes, will he find faith on the earth?"
୮ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆପେକେ କାଜିପେତାନାଇଙ୍ଗ୍, ଇନିଃ ଇନ୍କୁରେ ହବାକାନ୍ ଏତ୍କାନ୍ କାଜିକ ସାଙ୍ଗିନେ ନାଙ୍ଗ୍ ଜାଲ୍ଦିଗି ନ୍ୟାୟ ଏମ୍ରୁହାଡ଼ାକଆଏ । ଏନ୍ରେୟ, ମାନୱାହନ୍ ହିଜୁଃଇମ୍ତା, ଚିୟାଃ ଅତେରେ ବିଶ୍ୱାସ୍ ନାମେୟାଏ?”
9 He spoke also this parable to certain people who were convinced of their own righteousness, and who despised all others.
୯ଆବୁ ଧାର୍ମାନ୍ଗିୟାଃବୁ ମେନ୍ତେ ଆକରେ ଭାର୍ସାଏତାନ୍ ଆଡଃ ଏଟାଃକକେ ହିଲାଙ୍ଗ୍କତାନ୍, ଚିମିନ୍ ହଡ଼କ ନାଗେନ୍ତେ ୟୀଶୁ ନେ ଜନ୍କା କାଜି କାଜିୟାଦ୍କଆଏ ।
10 "Two men went up into the temple to pray; one was a Pharisee, and the other was a tax collector.
୧୦“ବାର୍ହଡ଼୍ ମାନ୍ଦିର୍ ଅଡ଼ାଃତେ ବିନ୍ତିତେକିନ୍ ସେନଃୟାନା, ମିଆଁଦ୍ନିଃ ଫାରୁଶୀ ଆଡଃ ଏଟାଃନିଃ ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ।
11 The Pharisee stood and prayed to himself like this: 'God, I thank you, that I am not like other people, extortioners, unrighteous, adulterers, or even like this tax collector.
୧୧“ଫାରୁଶୀ ଆତମ୍ରେ ତିଙ୍ଗୁୟାନ୍ତେ ବିନ୍ତିକେଦାଏ, ‘ହେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଏଟାଃ ହଡ଼କଲେକା ନାହାଁଲାଇଙ୍ଗ୍, ଇନ୍କୁଦ ରେଃକ୍ନିଃକ, ଏତ୍କାନ୍କାମିକ, ଆପାଙ୍ଗିର୍କ ତାନ୍କୁ ଆଡଃ ନେ ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ଲେକାହ ନାହାଁଲାଇଙ୍ଗ୍ ।
12 I fast twice a week. I give tithes of all that I get.'
୧୨ଆଇଙ୍ଗ୍ ହାପ୍ତାରେ ବାର୍ସାଇଙ୍ଗ୍ କାଟାବ୍ତାନା ଆଡଃ ଗଟା କାମିୟାକାଦ୍ରେୟାଃ ଗେଲ୍ହିସା ହାନାଟିଙ୍ଗ୍ ଏମ୍ତାନାଇଙ୍ଗ୍ ।’
13 But the tax collector, standing far away, would not even lift up his eyes to heaven, but beat his breast, saying, 'God, be merciful to me, a sinner.'
୧୩“ଆଡଃ ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ସାଙ୍ଗିନ୍ରେ ତିଙ୍ଗୁୟାନ୍ତେ ସିର୍ମାସାଃତେ ସାଙ୍ଗିଲ୍ ନାଙ୍ଗ୍ କାଏ ସାହାଁସ୍କେଦା ମେନ୍ଦ ଆୟାଃ କୁଡ଼ାମ୍ ଥାପ୍ଡ଼ିତାନ୍ଲଃ କାଜିକେଦାଏ, ‘ହେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ଆଇଙ୍ଗ୍ ପାପି ତାନିଙ୍ଗ୍ ଲିବୁଆଇଙ୍ଗ୍ମେଁ ।’”
14 I tell you, this man went down to his house justified rather than the other; for everyone who exalts himself will be humbled, but he who humbles himself will be exalted."
୧୪ଏନ୍ତେ ୟୀଶୁ କାଜିକେଦାଏ, “ଆଇଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେ ତାନାଇଙ୍ଗ୍, ମାଲ୍ହାରମ୍ନିଃ ଫାରୁଶୀଏତେ ଆଦ୍କା ଧାର୍ମାନ୍ ମେନ୍ତେ ଲେକାୟାନା ଆଡଃ ଅଡ଼ାଃତେ ସେନଃୟାନା । ଜେତାଏ ମାରାଙ୍ଗ୍ୟେଁନ୍ନିଃଦ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଁଃଆଏ ଆଡଃ ଜେତାଏ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ୟଃଁନିଃଦ ମାରାଙ୍ଗ୍ଆଁଃଏ ।”
15 Now they were also bringing their babies to him, that he might touch them. But when the disciples saw it, they rebuked them.
୧୫ଆଡଃ ୟୀଶୁ ସିଟିଆ ହନ୍କକେ ଜୁଟିଦ୍କକାଏ ମେନ୍ତେ ହଡ଼କ ଇନ୍କୁକେ ଇନିଃତାଃ ଆଉକେଦ୍କଆକ, ମେନ୍ଦ ଚେଲାକ ନେଆଁଁ ନେଲ୍କେଦ୍ତେକ ମାରାଙ୍ଗ୍ମଚାକେଦ୍କଆ ।
16 Jesus summoned them, saying, "Allow the little children to come to me, and do not hinder them, for the Kingdom of God belongs to such as these.
୧୬ମେନ୍ଦ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ ଆୟାଃତାଃ ହାକାଅକେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ହୁପ୍ଡିଙ୍ଗ୍ ହନ୍କକେ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃ ହିଜୁଃରିକାକପେ ଆଡଃ ଇନ୍କୁକେ ଆଲ୍ପେ ରୁହାଡ଼୍କଆ, ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ଦ ନେ'ଲେକାନ୍କଆଃଗିଆଃ ।
17 Truly, I tell you, whoever does not receive the Kingdom of God like a little child, he will in no way enter into it."
୧୭ଆଇଙ୍ଗ୍ ସାର୍ତିଗିଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା, ଜେତାଏ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍କେ, ହୁଡିଙ୍ଗ୍ହନ୍ ଲେକା କାଏ ତେଲାଏରେଦ ଇନିଃ ଜେତାଲେକାତେ ଏନାରେ କାଏ ବଲଆ ।”
18 A certain ruler asked him, saying, "Good Teacher, what must I do to inherit everlasting life?" (aiōnios g166)
୧୮ଆଡଃ ମିଆଁଦ୍ ହାକିମ୍ ୟୀଶୁକେ କୁଲିକିୟାଏ, “ଏ ବୁଗିନ୍ ଇତୁନିଃ, ଜାନାଅ ଜୀଦାନ୍ ନାମେ ନାଗେନ୍ତେ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା?” (aiōnios g166)
19 Jesus asked him, "Why do you call me good? No one is good, except one—God.
୧୯ୟୀଶୁ କୁଲିକିୟାଏ, “ଆମ୍ ଚିନାଃମେନ୍ତେ ଆଇଙ୍ଗ୍କେ ବୁଗିନ୍ ମେନ୍ତେମ୍ କାଜିଇଙ୍ଗ୍ତାନା? ମିଆଁଦ୍ନିଃ ଏସ୍କାର୍ ବୁଗିନାଏଃ ଇନିଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ ତାନିଃ ଆଡଃ ଜେତାଏକାହା ।
20 You know the commandments: 'Do not commit adultery,' 'Do not murder,' 'Do not steal,' 'Do not give false testimony,' 'Honor your father and your mother.'"
୨୦ଆମ୍ ଆନ୍ଚୁମ୍ ସାରିତାନା, ‘ଆଲମ୍ ଆପାଙ୍ଗିର୍ରାଃ, ଆଲମ୍ ଗଗଏୟାଃ, ଆଲମ୍ କୁମ୍ବୁଡ଼ୁଇୟା, ହସଡ଼ଗାୱା ଆଲମାଃ, ଏଙ୍ଗା ଆପୁ କିନ୍କେ ମାନାତିଙ୍ଗ୍କିନ୍ମେ ।’”
21 And he said, "I have kept all these things from my youth up."
୨୧ଇନିଃ କାଜିରୁହାଡ଼୍କିୟାଏ, “ନେ ସବେନ୍ ଆନ୍ଚୁ ମିଦ୍ସିଟିଆଏତେଇଙ୍ଗ୍ ମାନାତିଙ୍ଗ୍ ଆଉକାଦା ।”
22 When Jesus heard it, he said to him, "You still lack one thing. Sell all that you have, and distribute it to the poor. You will have treasure in heaven. Come, follow me."
୨୨ୟୀଶୁ ନେଆଁଁ ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ଇନିଃକେ କାଜିକିୟାଏ, “ନାହାଃଁହଁ ମିଆଁଦ୍ କାଜିତେମ୍ ଜାଞ୍ଜିଆକାନାଃ, ଜୁ ଆମ୍ ଆମାଃ ସବେନାଃ ଆଖ୍ରିଙ୍ଗ୍କେଦ୍ତେ ଏନା ରେଙ୍ଗେଃତାନ୍କକେ ଏମାକମେ, ଏନ୍ତେ ସିର୍ମାରେ ଖୁର୍ଜିମ୍ ନାମେୟା ଆଡଃ ହିଜୁଃକେଦ୍ତେ ଅତଙ୍ଗ୍ଇଙ୍ଗ୍ମେ ।”
23 But when he heard these things, he became very sad, for he was very rich.
୨୩ମେନ୍ଦ ନେ କାଜି ଆୟୁମ୍କେଦ୍ତେ ଇନିଃଦ ପୁରାଃଗି ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଜୀଉୟାନାଏ, ଚିୟାଃଚି ଇନିଃଦ ପୁରାଃଗି କିସାଁଣ୍ ତାଇକେନାଏ ।
24 And Jesus looked at him and said, "How hard it is for those who have riches to enter into the Kingdom of God.
୨୪ୟୀଶୁ ଇନିଃକେ ପୁରାଃ ହୁଡିଙ୍ଗ୍ଜୀଉକାନ୍ ନେଲ୍କିଃତେ କାଜିକେଦାଏ, “ଅକନ୍ ହଡ଼କଆଃ ଟାକା ପାଏସା ମେନାଃ, ଏନ୍ କିସାଁଣ୍ ହଡ଼କନାଙ୍ଗ୍ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ବଲଃ ପୁରାଃଗି ହାମ୍ୱାଲାଃ ।
25 For it is easier for a camel to enter in through a needle's eye, than for a rich person to enter into the Kingdom of God."
୨୫କିସାଁଣ୍ ହଡ଼ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ରେ ବଲଏତେ ସୁଇ ଉଣ୍ଡୁଃତେ ଉଁଟ୍ ପାରମଃତେୟାଃ ରାୱାଲାଃ ମେତାଦ୍କଆଏ ।”
26 Those who heard it said, "Then who can be saved?"
୨୬ଆଡଃ ନେଆଁଁ ଆୟୁମ୍ତାନ୍କ ମେନ୍କେଦାଃ, “ତାବ୍ଦ ଅକଏ ଜୀଉବାଞ୍ଚାଅ ନାମ୍ ଦାଡ଼ିୟାଏ ।”
27 But he said, "The things which are impossible with man are possible with God."
୨୭ମେନ୍ଦ ୟୀଶୁ କାଜିକିୟାଏ, “ହଡ଼କତେ କା ହବାଦାଡ଼ିୟଃ କାଜି ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ତେ ହବାଦାଡ଼ିୟଆଃ ।”
28 And Peter said, "Look, we have left our own things and followed you."
୨୮ପାତ୍ରାସ୍ କାଜିକିୟାଏ, “ନେଲେମେ, ଆଲେଦ ସବେନାଃ ବାଗିକେଦ୍ତେ ଆମ୍କେଲେ ଅତଙ୍ଗ୍କେଦ୍ମେୟାଁ ।”
29 He said to them, "Truly I tell you, there is no one who has left house, or wife, or brothers, or parents, or children, for the Kingdom of God's sake,
୨୯ଆଡଃ ୟୀଶୁ ଇନ୍କୁକେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ସାର୍ତିଗିଙ୍ଗ୍ କାଜିୟାପେତାନା ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍ଆଃ ରାଇଜ୍ ନାଗେନ୍ତେ ଆପ୍ନାଃ ଅଡ଼ାଃ ଚାଏ କୁଡ଼ି ଚାଏ ହାଗା ଚାଏ ଏଙ୍ଗା ଆପୁକ ଚାଏ ହନ୍କକେ ବାଗିକାଦ୍ ସବେନ୍ ହଡ଼କ,
31 He took the twelve aside, and said to them, "Look, we are going up to Jerusalem, and all the things that are written through the prophets concerning the Son of Man will be completed.
୩୧ୟୀଶୁ ଗେଲ୍ବାର୍ ଚେଲାକକେ ଗେନାତେ ଇଦିକେଦ୍ତେ କାଜିୟାଦ୍କଆଏ, “ନେଲେପେ ଆବୁ ଯୀରୁଶାଲେମ୍ତେବୁ ସେନଃତାନା ଆଡଃ ମାନୱାହନ୍ଆଃ ବିଷାଏରେ ନାବୀକ ଅଲାକାଦ୍ ସବେନାଃ ପୁରାଅଆଃ ।
32 For he will be delivered up to the non-Jews, will be mocked, treated shamefully, and spit on.
୩୨ଇନିଃ ସାଅଁସାର୍ ହଡ଼କଆଃ ତିଃଇରେ ଏମଃଆଏ । ଇନ୍କୁ ଇନିଃକେକ ଲାନ୍ଦାଇୟା, ହିଲାଙ୍ଗ୍ଇଁୟା, ଆଡଃକ ବେଜିୟା ।
33 They will scourge and kill him. On the third day, he will rise again."
୩୩ହାଁଣ୍ସାଇୟା ଆଡଃକ ଗଜିୟା, ଇନିଃ ଆପି ମାହାଁରେ ଜୀଉବିରିଦାଏ ।”
34 They understood none of these things. This saying was hidden from them, and they did not understand the things that were said.
୩୪ମେନ୍ଦ ଇନ୍କୁ ନେ କାଜିକ ଜେତ୍ନାଃ କାକ ମୁଣ୍ଡିକେଦାଃ, ନେ କାଜି ଇନ୍କୁଆଃ ଆୟାର୍ରେ ଉକୁଆକାନ୍ ତାଇକେନା, ଆଡଃ ଇନ୍କୁ କାଜିୟାକାନ୍ତେୟାଃ କାକ ଆଟ୍କାର୍କେଦାଃ ।
35 It happened, as he came near Jericho, a certain blind man sat by the road, begging.
୩୫ୟୀଶୁ ଯିରିହୋ ସାହାର୍ତେ ସେଟେର୍ତାନ୍ ତାଇକେନ୍ରେ ମିଆଁଦ୍ କାଣାଁକାନ୍ ହଡ଼ ହରାଗେନାରେ ଦୁବ୍କେଦ୍ତେ କଏଁ ତାନାଏ ତାଇକେନା ।
36 Hearing a crowd going by, he asked what this meant.
୩୬ଆଡଃ ପୁରାଃ ହଡ଼କ ସେନ୍ପାରମଃତାନ୍ ଆୟୁମ୍କେଦ୍କଚି, “ନେଆଁଁ ଚିକ୍ନାଃ ହବାଅଃତାନାଃ” ମେନ୍ତେ କୁଲିକେଦ୍କଆଏ ।
37 They told him that Jesus of Nazareth was passing by.
୩୭“ନାଜ୍ରେତ୍ରେନ୍ ୟୀଶୁ ପାରମଃତାନାଏ” ମେନ୍ତେକ ଉଦୁବ୍କିୟା ।
38 He called out, "Jesus, Son of David, have mercy on me."
୩୮ଏନ୍ତେ ଇନିଃ “ହେ ୟୀଶୁ, ହେ ଦାଉଦ୍ଆଃ ହନ୍ ଲିବୁଆଇଙ୍ଗ୍ମେଁ” ମେନ୍ତେ କାଉରିକେଦାଏ ।
39 Those who led the way rebuked him, that he should be quiet; but he shouted all the more, "Son of David, have mercy on me."
୩୯ଆୟାରାକାନ୍କ ହାପାନ୍ମେ ମେନ୍ତେକ ମାରାଙ୍ଗ୍ମଚାକିୟାଃ, ମେନ୍ଦ ଇନିଃ, “ହେ ଦାଉଦ୍ଆଃ ହନ୍ ଦାୟାଇଙ୍ଗ୍ମେ” ମେନ୍ତେ ଆଡଃଗି ହାକାଅକିୟାଏ ।
40 Standing still, Jesus commanded him to be brought to him. When he had come near, he asked him,
୪୦ୟୀଶୁ ତିଙ୍ଗୁୟାନ୍ତେ ଇନିଃକେ ଆଇଙ୍ଗ୍ତାଃ ଆଉୱିପେ ମେନ୍ତେ ଆଚୁକେଦ୍କଆ ଆଡଃ ନାଡ଼େଃୟାନ୍ଚି କୁଲିକିୟାଏ,
41 "What do you want me to do?" He said, "Lord, that I may see again."
୪୧“ଆମ୍ ଚିନାଃମ୍ ଆସିତାନା, ଆଇଙ୍ଗ୍ ଆମାଃ ନାଙ୍ଗ୍ ଚିନାଃଇଙ୍ଗ୍ ଚିକାୟା ମେନ୍ତେମ୍ ସାନାଙ୍ଗ୍ତାନା” ମେନ୍ତେ କୁଲିକିୟାଏ । ଇନିଃ କାଜିକିୟାଏ, “ହେ ପ୍ରାଭୁ, ମେଦ୍ତାଇଙ୍ଗ୍ ଆଡଃମିସା ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିକା ।”
42 Jesus said to him, "Receive your sight. Your faith has healed you."
୪୨ୟୀଶୁ କାଜିକିୟାଏ, “ତାବ୍ଦ ମେଦ୍ତାମ୍ ନାମ୍ଜମେମେଁ; ଆମାଃ ବିଶ୍ୱାସ୍ ଆମ୍କେ ବୁଗିକେଦ୍ମେୟାଏ ।”
43 And immediately he received his sight, and followed him, glorifying God. All the people, when they saw it, praised God.
୪୩ଆଡଃ ଇମ୍ତାଙ୍ଗ୍ଗି ଇନିଃ ନେଲ୍ ଦାଡ଼ିକେଦାଏ, ଆଡଃ ୟୀଶୁକେ ଅତଙ୍ଗ୍ଇଁତାନ୍ଲଃ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ମାରାଙ୍ଗ୍କିୟାଏ ଆଡଃ ସବେନ୍ ହଡ଼କ ନେଆଁଁ ନେଲ୍କେଦ୍ତେ ପାର୍ମେଶ୍ୱାର୍କେ ମାନାରାଙ୍ଗ୍କିୟାଃକ ।
