Romans 11
1 I ask then, has God rejected his people? Absolutely not. For I also am an Israelite, a descendant of Abraham, of the tribe of Benjamin.
ନେଙ୍ଗ୍ ବାରି ସାଲ୍ୟାକୁଗ୍ ଇଁୟାଏ, “ତେଲା ମେଃନେ ଇସ୍ପର୍ ମେଃନେ ନିଜର୍ ରେମୁଆଁଣ୍ଡେଇଂକେ ମନା ଡିଙ୍ଗ୍ବକେ? ଅଃନା ଣ୍ଡୁ! ନେଙ୍ଗ୍ ନିଜେ ମୁଇଂ ଇଶ୍ରାଏଲ୍ନେ ରେମୁଆଁ ଅବ୍ରାହାମ୍ନେ କୁଲ୍ବଁସ୍ ବାରି ବେଞ୍ଜାମିନ କୁଲ୍ବାନ୍ ଜନମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନାଲେଃକେ ।
2 God did not reject his people, which he foreknew. Or do you not know what the Scripture says about Elijah? How he pleads with God against Israel:
ଇସ୍ପର୍ ସିସେବାନ୍ ସ୍ରିବକ୍ନେ ମେଁନେ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଅଃନାଡିଗ୍ ମନା ଆଡିଙ୍ଗ୍କେ ଣ୍ଡୁ । ପେ ସାସ୍ତର୍ ଅରିଆ ଲଃପେଲେଃକେ ଡିଡିରକମ୍ ଏଲୀୟ ଇସ୍ପର୍ ଡାଗ୍ରା ଇସ୍ରାଏଲ ରେମୁଆଁଇଂନେ ବିରଦ୍ରେ ନିନ୍ଦା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ବାଲିର୍ବଗେ ।”
3 "Lord, they have killed your prophets, they have broken down your altars; and I am left alone, and they seek my life."
“ମାପ୍ରୁ ମେଇଂ ନାନେ ବାବବାଦି ରେମୁଆଁଇଂକେ ବାଗୁଏ ବଆର୍କେ ବାରି ନାନେ ପୁଜା କୁଣ୍ଡ୍ଇଂ ପାକ୍ଚି ବଆର୍କେ । ମାତର୍ ନେଙ୍ଗ୍ଆ ଡ ନ୍ଲେଃକେ ଆନେଙ୍ଗ୍ ଡିଗ୍ ବାଗୁଏଃ ବିଃନ୍ସା ମେଇଂ ଚେସ୍ଟା ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଡିଂକେ ।”
4 But how does God answer him? "I have kept for myself seven thousand people, who have not bowed the knee to Baal."
ଇସ୍ପର୍ ଏଲିୟକେ ଉତର୍ ବିଃବଗେ “ବଣ୍ଡ ଦେବ୍ତା ବାଲ୍ ମୁର୍ତିକେ ପୁଜା ଡିଙ୍ଗ୍ଆଲେକ୍ନେ ଗୁ ଅଜାର୍ ରେମୁଆଁଇଂକେ ନେ ଆତ୍ଲା ନେବକେ ।”
5 Even so then at this present time also there is a remnant according to the election of grace.
ଏବେ ଟିକ୍ ଦେତ୍ରକମ୍ ଗଟେ ଲେଃକେ । ଇସ୍ପର୍ ଦୟା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଜାଣ୍ଡେଇଂକେ ସ୍ରିବଗେ ମେଇଂନେ ବାନ୍ ଗଣ୍ଡା ଉଡ଼ିରୁଆ ଲୁଆଁ ଲେଃକେ ।
6 And if by grace, then it is no longer of works; otherwise grace is no longer grace.
ଇସ୍ପର୍ ଆମେଇଂକେ ସ୍ରିବକେ ନିଜେନେ ଦୟା ନ୍ସା । ଜଦି ମେଇଂନେ ସତ୍ କାମ୍ ନ୍ସା ଇସ୍ପର୍ ଆମେଇଂକେ ସ୍ରିପାବ ମେଇଂନେ ଦୟା ସତ୍ ଦୟା ଆଡିଙ୍ଗ୍ ପାଡିଙ୍ଗ୍ ।
7 What then? That which Israel seeks for, that he did not obtain, but the chosen ones obtained it, and the rest were hardened.
ତେଲା ମେଁ ଡିଙ୍ଗ୍ଗେ? ଇସ୍ରାଏଲ୍ ରେମୁଆଁଇଂ ମେଃନେ ତୁର୍ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଗେ ଆତେନ୍ ଆଅବାଆର୍କେ ଣ୍ଡୁ । ମାତର୍ ଇସ୍ପର୍ ସ୍ରିବକ୍ନେ ମୁଇଂ ଆଃ ଡାଆଁ ଦଲ୍ ମେଃନେ କବର୍ ବାକେ । ବିନ୍ରେ ଜା ଇସ୍ପର୍ ୱାକ୍ନେ ଆଡ଼ାବାନ୍ ଆଅଁ ଆର୍କେ ।
8 According as it is written, God gave them a spirit of stupor, eyes that they should not see, and ears that they should not hear, to this very day.
ସାସ୍ତର୍ନେ ବ୍ନାଲିର୍ ଇସାବ୍ରେ “ସତ୍ ରକମ୍ ଇସ୍ପର୍ ମେଇଂନେ ମନ୍ ବାରି ରୁଦୟ୍କେ ଆମିସୁବକେ । ଏ ଜାକ ମେଇଂ ମେଃନେ କିକେ ଡିଂଆର୍କ୍ଲେ ଲେଃ ଦ୍ରିଗ୍ ୟାଡିଙ୍ଗ୍କେ ।”
9 David says, "Let their table be made a snare, and a trap, and a stumbling block, and a retribution to them.
ମେଇଂନେ ବିସୟ୍ରେ ଦାଉଦ୍ ଗୁଆର୍ବକେ: “ମେଇଂ ଚଙ୍ଗ୍ଉଗ୍ ବେଲା ପାନ୍ଦ୍ଅରିଆ ଲଃଆର୍ଲେ । ଲଡ଼େଃଚେ ଡଣ୍ଡ୍ ବାଆର୍ଲେ ।
10 Let their eyes be darkened, so that they can't see, and their backs be bent continually."
ମେଇଂ ମ୍ମୁଆଁଃ କାନା ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ମେଃଡିଗ୍ କିକେ ଆୟାଆର୍ଲେ । କାଲାଆଃ ଦୁକ୍ କସ୍ଟ ବା ବାଚେ ମେଇଂନେ ନ୍ସାଃ କୁପ୍ଡ଼ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେ ।”
11 I ask then, did they stumble that they might fall? Absolutely not. But by their fall salvation has come to the non-Jews, to provoke them to jealousy.
ତେଲା ନେଙ୍ଗ୍ ସାଲିଆକୁ ଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍କେ: ଜିଉଦିଇଂ ଟେପ୍ଲଃ ଲଃଚେ ମେଁନେ ନସ୍ଟ ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍ଡିଂକେ? ଅଃନା ଣ୍ଡୁ । ମେଇଂ ପାପ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ବଲା ଆମେଇଂକେ ଇକ୍ଚା ଆଡିଙ୍ଗ୍ ନ୍ସା ବିଜାତି ରେମୁଆଁଇଂକେ ଉଦାର୍ ବାନେ ଅଦିକାରି ବିଆର୍କେ ।
12 Now if their fall is the riches of the world, and their loss the riches of the non-Jews; how much more their fullness?
ଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂନେ ପାପ୍ ମଞ୍ଚ୍ପୁର୍ନେ ବିନ୍ ସାପାରେନେ ନ୍ସା ଜାବର୍ ଆସିର୍ବାଦ୍ ଡୁଙ୍ଗ୍ପାଙ୍ଗ୍ବକେ । ଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂନେ ଆଦ୍ୟାତ୍ମିକରେ ଗରିବ୍ ନ୍ସା ବିଜାତି ରେମୁଆଁଇଂ ଆସିର୍ବାଦ୍ ବାନେ ଗୁଲେ ବାବ୍ରେ ଲାବ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ବଆର୍କେ । ଜଦି ସାପା ଜିହୁଦି କୁଟୁମ୍ ରକ୍ୟା ବାଆର୍ଏ ତେଲା ଆତ୍ବା ବାରି ଉଡ଼ି ଗ୍ଲୁଏ ଆସିର୍ବାଦ୍ ଆମିଲେ?
13 For I speak to you who are the non-Jews. Since then as I am an emissary to the non-Jews, I glorify my ministry;
ବିଜାତି ରେମୁଆଁଇଂକେ ନେଙ୍ଗ୍ ମ୍ୱାସଙ୍ଗ୍ଏ, ପେ ଆତ୍ଲା ପ୍ରେରିତ୍ ସିସ୍ ରକମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ନେସା ନେଙ୍ଗ୍ ଗରବ୍ ମନେ ଡିଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍କେ ।
14 if by any means I may provoke to jealousy those who are my flesh, and may save some of them.
ଏନ୍ ବାନ୍ ଜଦି ନେଙ୍ଗ୍ କୁଟୁମ୍ ରେମୁଆଁଇଂକେ ଇକ୍ଚା ଆଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ମେଇଂନେ ବାନ୍ ଉଡ଼ିରୁଆକେ ରକ୍ୟା ଡିଙ୍ଗ୍ ଇଁୟାଏ ।
15 For if the rejection of them is the reconciling of the world, what would their acceptance be, but life from the dead?
ଡାଗ୍ଲା ମେଇଂ ଆନ୍ତାର୍କ୍ନେବାନ୍ ଇସ୍ପର୍ ଏତେ ସାପା ରେମୁଆଁ ଜାତିନେ କୁଟୁମ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେଃକେ । ତେଲା ଇସ୍ପର୍ ସାପା ଜିହୁଦି କୁଟୁମ୍କେ ଗ୍ରଅନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ, ମେଁନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ମେଃନେ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ? ଆତେନ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ଗୁଏକ୍ନେ ରେମୁଆଁ ମ୍ବ୍ରନେ ରକମ୍ ।
16 If the first part is holy, so is the whole batch. If the root is holy, so are the branches.
ଆରି ଜଦି ପର୍ତୁମ୍ ଇସ୍ପର୍ ନ୍ସା ଅପେଃକ୍ନେ ବାଗ୍ ପବିତ୍ର, ଡେତ୍ଲା ସାପା ଅଟା ଡିଗ୍ ପବିତ୍ର; ବାରି, ଜଦି ଚେର୍ ପବିତ୍ର, ତେଲା କେନ୍ଦା ସାପା ଡିଗ୍ ପବିତ୍ର ।
17 But if some of the branches were broken off, and you, being a wild olive, were grafted in among them, and became partaker with them of the rich root of the olive tree;
ମାତର୍ ଜଦି ଉଡ଼ିକ୍ଲିଗ୍ କେନ୍ଦା ଚିନ୍ ଡିଂକେ ଆରି ପେ କଣ୍ଡା ଜନ୍ତୁ ଜିତ ସ୍ଲାଃନେ କେନ୍ଦା ପେଡିଂଲା ଡିଗ୍ ଆତେନ୍ ସାପା ବିତ୍ରେ ଜତନ୍ ନେଡିଂକେ, ବାରି ମେଇଂନେ ଏତେ ଜିତ ସ୍ଲାଃ ବୁନ୍ଦ୍ନେ ରସ୍ ଡିଂକେ ।
18 do not boast over the branches. But if you boast, it is not you who support the root, but the root supports you.
ତେସା ପେ ଚିନା ଆଡିଙ୍ଗ୍ବକ୍ନେ କେନ୍ଦାଇଂକେ ସରା ଡାଗ୍ଚେ ଆବାବେଗ୍ପା । ପେ ମେଁସା ଗର୍ବ ପେଡିଙ୍ଗ୍ଏ? ପେ ତ ମୁଇଙ୍ଗ୍ କେନ୍ଦା, ସ୍ଲାନେ ଚେର୍କେ ପେ ଜତ୍ନ ଡିଙ୍ଗ୍ପେଡିଙ୍ଗ୍କେ ଣ୍ଡୁ, ଉଲ୍ଟା ଚେର୍ ଆପେକେ ଗାଗ୍ଡ଼େ ଆଡିଙ୍ଗ୍ଡିଙ୍ଗ୍କେ ।
19 You will say then, "Branches were broken off, that I might be grafted in."
ପେ ବାସଙ୍ଗ୍ ପେୟାଏ, “ଅଃଅଁ, ମାତର୍ ଆନେଙ୍ଗ୍ ଜାଗା ବିନ୍ସା ତ ଆତେନ୍ କେନ୍ଦାଇଂକେ ଚିନା ଆଡିଙ୍ଗ୍ବଗେ!”
20 True; by their unbelief they were broken off, and you stand by your faith. Do not be conceited, but fear;
ଆତେନ୍ ସତ୍ । ମେଇଂ ବିସ୍ବାସ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍କେସା ଚିନା ଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ପେ ମାତର୍ ବିସ୍ବାସ୍ରେ ଆତେନ୍ ଜାଗା ଅଦିକାର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ପେବକେ । ମାତର୍ ଗର୍ବ ମାଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ବୁଟପା ।
21 for if God did not spare the natural branches, neither will he spare you.
ଜଦି ସ୍ଲାନେ କେନ୍ଦା ରକମ୍ ଜିହୁଦି ରେମୁଆଁଇଂକେ ଇସ୍ପର୍ ଡଣ୍ଡ୍ ମାବିଚେ ଆନ୍ତାର୍ ଆବିକେ ଣ୍ଡୁ ଆପେକେ ମେଃନେ ମେଁ ଆନ୍ତାର୍ବିଏ?
22 See then the goodness and severity of God. Toward those who fell, severity; but toward you, goodness, if you continue in his goodness; otherwise you also will be cut off.
ଆକ୍ଅରିଆ କିକେ କେଲାପା ଇସ୍ପର୍ ଡିରକମ୍ ଲିବିସଃ ବାରି ଡାଟ୍ ଡିଗ୍ । ଜାଣ୍ଡେଇଂନେ ମେଁବାନ୍ ସୁଲ ୱେଲେ ଆର୍କେ ମେଇଂନେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ମେଁ ସମାନ୍; ମାତର୍ ପେ ଆଡ଼ାତ୍ରା ମେଁ ଦୟା ଉଡ଼ିଦିନା ଜାକ ପେ ମେଃନେ ଦୟାରେ ପେଲେଃ । ମେଃନେ ଦୟା ବାନ୍ ସ୍ଲ ପେୱେଗେ ଡାଗ୍ଲା ପେ ଡିଗ୍ ଜତ୍କତ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ପେୱେଏ ।
23 They also, if they do not continue in their unbelief, will be grafted in, for God is able to graft them in again.
ଜଦି ଜିଉଦିଇଂ ମେଇଂନେ ବିସ୍ବାସ୍ ସ୍ଲ ଆଡିଙ୍ଗ୍ଆର୍କେ ତେଲା ମେଇଂ ନିଜର୍ ଜାଗାଅରିଆ ଆରେ ଆର୍ଏ । ଆକେନ୍ ଆଡିଙ୍ଗ୍ନେସା ଇସ୍ପର୍ନେ ରାଜି ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
24 For if you were cut out of that which is by nature a wild olive tree, and were grafted contrary to nature into a good olive tree, how much more will these, which are the natural branches, be grafted into their own olive tree?
ବିଜାତି ରେମୁଆଁଇଂ କଣ୍ଡା ସ୍ଲାନେ କେନ୍ଦା ରକମ୍ । ଅଃତେନ୍ ଚିନ୍ଚତର୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଅସୁନ୍ଦର୍ ବାବ୍ରେ ଡୁଗ୍ଡିନେ ଜତ୍ନରେ ଲେଃକ୍ନେ ଜିତ ସ୍ଲା ଏତେ ଆଃମିସୁ ବକେ । ଜିଉଦି ଜାତି ବଗିଚାନେ ଜତନ୍ରେ ଲେଃକ୍ନେ ଜିତ ସ୍ଲା ରକମ୍ । ଆକେନ୍ ସ୍ଲାନେ ଚିନ୍ କେନ୍ଦାଇଂକେ ବାର୍ମୁଇଂତର୍ ସ୍ଲା ଏତେ ଆକୁଡ଼େ ନ୍ସା ଇସ୍ପର୍ ବାନ୍ ସଅଜ୍ ।
25 For I do not desire you to be ignorant, brothers, of this mystery, so that you won't be wise in your own conceits, that a partial hardening has happened to Israel, until the fullness of the non-Jews has come in,
ଅ ତନା ବୟାଁଇଂ ଆକେନ୍ ବିସୟ୍ରେ ମୁଇଂ ବୁଡ଼ିକ୍ନେ ସତ୍ ବାସଙ୍ଗ୍ଣ୍ଡିଂକେ । ଆତାନ୍ ଅଁଲା ପେ ନିଜେକେ ବାରି ଜ୍ଞାନି ଡାଗ୍ଚେ ବାବେ ପେୟା ଣ୍ଡୁ । ଇସ୍ରାଏଲ୍ ରେମୁଆଁଇଂନେ ଅମାନି କାଲାଆଃ ନ୍ସା ଆଲେଃ ଣ୍ଡୁ । ବିଜାତି ରେମୁଆଁଇଂ ସାପାରେ ଇସ୍ପର୍ ଡାଗ୍ରା ପାଙ୍ଗ୍ ଜାକ ମେଇଂ ଦେତ୍ରକମ୍ ଲେଃଆର୍ଏ ।
26 and so all Israel will be saved. Even as it is written, "There will come out of Zion the Deliverer; he will turn away ungodliness from Jacob.
ତେନ୍ ଇଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ ରେମୁଆଁଇଂ ସାପାରେ ଆକେନ୍ ସାସ୍ତର୍ନେ ଇସାବ୍ରେ ରକ୍ୟା ବାଆର୍ଏ । “ତ୍ରାଣକର୍ତ୍ତା ସିୟନ ଆଡ଼ା ପାଙ୍ଗ୍ଏ; ଜାକୁବ୍ କୁଲ୍ ବଂସ୍ଇଂନେବାନ୍ ସାପା ଅଦର୍ମ ସୁଲ ଆଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।
27 This is my covenant to them, when I will take away their sins."
ମେଇଂନେ ଅଦର୍ମ ସ୍ଲ ଆଡିଙ୍ଗ୍ନେ ବେଲା ମେଇଂ ଏତେ ଆକେନ୍ ନିଅମ୍ ନେଡିଙ୍ଗ୍ଏ ।”
28 Concerning the Good News, they are enemies for your sake. But concerning the election, they are loved for the fathers' sake.
ପେନେ ନିମାଣ୍ଡା ନ୍ସା ଜିଉଦିଇଂ ମାପ୍ରୁ ସାମୁଆଁକେ ଆନ୍ତାର୍ଚେ ଇସ୍ପର୍ନେ ସତ୍ରୁ ଡିଙ୍ଗ୍ଲେଃଆର୍କେ । ମାତର୍ ଇସ୍ପର୍ନେ ବାନ୍ ନ୍ସ୍ରିକ୍ନେବାନ୍ ବାରି ମେଇଂନେ ନ୍ତାଞ୍ଜାଇଂସା ମେଇଂ ଇସ୍ପର୍ନେ ସାଙ୍ଗ ଡିଙ୍ଗ୍ଚେ ଲେଃଆର୍କେ ।
29 For the gifts and the calling of God are irrevocable.
ଇସ୍ପର୍ ଜାଣ୍ଡେକେ ସ୍ରିଚେ ଆସିର୍ବାଦ୍ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ ମେଇଂ ନ୍ସା ମେଃନେ ଦାନ୍ ବିନ୍ସା ଅଃନା ପଚ୍ଗୁଞ୍ଚା ଆଡିଙ୍ଗ୍ ଣ୍ଡୁ ।
30 For as you in time past were disobedient to God, but now have obtained mercy by their disobedience,
ଅଣଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂ ସିସେ ଇସ୍ପର୍ ଆଡ଼ାତ୍ରା ଅମାନି ଲେଃଆର୍ଗେ; ମାତର୍ ଏକେ ଜିଉଦିଇଂନେ ଅମାନି ଡିଙ୍ଗ୍ଲେଃଗେସା ଅଣଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂ ଇସ୍ପର୍ନେ ଦୟା ବାଲେଃଆର୍କେ ।
31 even so these also have now been disobedient, that by the mercy shown to you they may now also obtain mercy.
ମେଃଡାଗ୍ଲା ଅଣଜିଉଦି ରେମୁଆଁଇଂ ଡିଗ୍ ଦୟା ବାଲେଃଆର୍କେ ଜିଉଦିଇଂ ଏକେ ଇସ୍ପର୍ନେବାନ୍ ସ୍ଲ ୱେଲେଃଲା ଡିଗ୍ ମେଁସୁଆ ମେଇଂ ଆଣ୍ଡେ ପାଙ୍ଗ୍ଚେ ଦୟା ବାଆର୍ଏ ।
ଇସ୍ପର୍ ସାପାରେକେ ଅମାନି ଡିଙ୍ଗ୍ନେସା ଆନ୍ତାର୍ ବିବକେ; ସାରାସାରି ସାପାରେ ଇସ୍ପର୍ନେ ଦୟାନେ ଉଂଡେ ଡିଙ୍ଗ୍ପେୟାଏ । (eleēsē g1653)
33 Oh the depth of the riches both of the wisdom and the knowledge of God. How unsearchable are his judgments, and his ways past tracing out.
ଇସ୍ପର୍ନେ ସବା ଉଡ଼ି ଜବର୍ । ମେଁନେ ଜ୍ଞାନ୍ ବାରି ବୁଦି ଉଡ଼ି ଗୁଲେ । ମେଁନେ ନିସ୍ପତି ଡିଙ୍ଗ୍କ୍ନେ ଜିନିସ୍ ଜା ଆଦ୍ରିଗ୍ଏ? ଜା ମେଁନେ ଚାଲିଚଲନ୍ ମ୍ୟା ୟାଏ?
34 For "Who has known the mind of the Lord, or who has been his counselor?"
ସାସ୍ତର୍ ଇସାବ୍ରେ: “ଜା ମାପ୍ରୁନେ ମନ୍ ଚିନ୍ତା ମ୍ୟାଃ ୟାଏ? ଜା ଆମେକେ ଆଦେସ୍ ବିଃନ୍ସାଃ ୟାଏ?
35 "Or who has first given to him, and it will be repaid to him again?"
ଜା ମେଃନେ ଇସ୍ପର୍କେ ଦେକ୍ରକମ୍ ମେଃଡିଗ୍ ବିଃବକେ, ଜାନେ ଦାନ୍ ବାଦୁଲ୍ ଦାନ୍ ଇସ୍ପର୍କେ ବିଃନେ ଡିଙ୍ଗ୍ଏ?”
