Proverbs 4
1 Listen, sons, to a father's instruction. Pay attention and know understanding;
हे मेरा छोराहरू हो, बुबाको निर्देशन सुन, र ध्यान देओ ताकि समझशक्ति के रहेछ भनी तिमीहरूले जान्न सक ।
2 for I give you sound learning. Do not forsake my law.
म तिमीहरूलाई असल निर्देशनहरू दिँदै छु । मेरो शिक्षालाई नत्याग ।
3 For I was a son to my father, tender and an only child in the sight of my mother.
म मेरो बुबाको छोरो हुँदा, मेरी आमाको कोमल र एक मात्र सन्तान हुँदा,
4 He taught me, and said to me: "Let your heart retain my words. Keep my commandments, and live.
उहाँले मलाई सिकाउनुभयो, र भन्नुभयो, “तेरो हृदयले मेरा वचनहरू पक्रिराख् । मेरा आज्ञाहरू पालन गरेर बाँच् ।
5 Get wisdom. Get understanding. Do not forget, neither swerve from the words of my mouth.
बुद्धि र समझशक्ति प्राप्त गर् । मेरो मुखका वचनहरूलाई नबिर्सी र इन्कार नगर् ।
6 Do not forsake her, and she will preserve you. Love her, and she will keep you.
बुद्धिलाई नत्याग् र त्यसले तेरो निगरानी गर्ने छ । त्यसलाई प्रेम गर्, र त्यसले तँलाई सुरक्षा दिने छ ।
7 Wisdom is supreme. Get wisdom. Yes, though it costs all your possessions, get understanding.
बुद्धि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण वस्तु हो । त्यसैले बुद्धि प्राप्त गर्, र समझशक्ति प्राप्त गर्न सबै मूल्य चुका ।
8 Esteem her, and she will exalt you. She will bring you to honor, when you embrace her.
बुद्धिलाई कदर गर्, र त्यसले तँलाई माथि उठाउने छ । तैँले त्यसलाई अङ्गाल्दा त्यसले तेरो इज्जत गर्ने छ ।
9 She will give to your head a garland of grace. She will deliver a crown of splendor to you."
बुद्धिले तेरो शिरमा आदरको माला पहिराइदिने छ । त्यसले तँलाई सुन्दर मुकुट दिने छ ।”
10 Listen, my son, and receive my sayings. The years of your life will be many.
हे मेरो छोरो, मेरा वचनहरू सुन्, र तिनलाई ध्यान दे, अनि तेरो जीवनको आयु लामो हुने छ ।
11 I have taught you in the way of wisdom. I have led you in straight paths.
म तँलाई बुद्धिको बाटोमा लैजान्छु । म तँलाई सिधा बाटाहरूमा अगुवाइ गर्छु ।
12 When you go, your steps will not be hampered. When you run, you will not stumble.
तँ हिँड्दा तेरो बाटोमा कोही खडा हुने छैन, र तँ दौडिस् भने पनि ठक्कर खाने छैनस् ।
13 Take firm hold of instruction. Do not let her go. Keep her, for she is your life.
निर्देशनलाई समातेर राख्; यसलाई जान नदे । यसलाई पहरा दे, किनकि यो तेरो जीवन हो ।
14 Do not enter into the path of the wicked. Do not walk in the way of evil men.
दुष्टहरूको चालमा नहिँड् र खराबी गर्नेहरूको मार्गमा नजा ।
15 Avoid it, and do not pass by it. Turn from it, and pass on.
त्यसलाई त्यागिदे; त्यसमा नहिँड् । त्यसबाट फर्केर अर्को बाटो लाग् ।
16 For they do not sleep, unless they do evil. Their sleep is taken away, unless they make someone fall.
किनकि तिनीहरूले खराबी नगरेसम्म तिनीहरू सुत्न सक्दैनन्, र तिनीहरूले कसैलाई नलडाएसम्म तिनीहरूलाई निन्द्रै लाग्दैन ।
17 For they eat the bread of wickedness, and drink the wine of violence.
किनकि तिनीहरूले दुष्टताको रोटी खान्छन्, र हिंसाको मद्य पिउँछन् ।
18 But the path of the righteous is like a shining light, that shines brighter and brighter until the full day.
तर धर्मी मानिसहरूको मार्ग प्रभातको पहिलो किरणजस्तै हो । मध्यदिन नआएसम्म यो झन्-झन् चम्किलो हुन्छ ।
19 The way of the wicked is like darkness. They do not know what they stumble over.
दुष्टहरूको मार्ग अन्धकारजस्तै छ । तिनीहरू केमा ठक्कर खान्छन् भनी तिनीहरूलाई थाहै हुँदैन ।
20 My son, attend to my words. Turn your ear to my sayings.
हे मेरो छोरो, मेरा वचनहरूलाई ध्यान दे । मेरा भनाइहरू सुन्न तेरो कान थाप ।
21 Let them not depart from your eyes. Keep them in the midst of your heart.
तेरो नजरबाट तिनलाई उम्केर जान नदे । तिनलाई तेरो हृदयमा राख् ।
22 For they are life to him who finds them, and health to all of his body.
किनकि मेरा वचनहरू पाउनेका लागि ती जीवन हुन्, र तिनीहरूको पुरै शरीरको लागि स्वास्थ्य हो ।
23 Guard your heart with all diligence, for out of it is the wellspring of life.
तेरो हृदयलाई सुरक्षित राख्, र पुरा मेहनतसाथ यसको रक्षा गर्, किनकि यसबाट नै जीवनका मूलहरू उम्रन्छन् ।
24 Put away from yourself a perverse mouth. Put corrupt lips far from you.
कुवाक्यलाई तँबाट पर राख्, र भ्रष्ट कुराकानीलाई तँबाट टाढा राख् ।
25 Let your eyes look straight ahead. Fix your gaze directly before you.
तेरा आँखाले सिधा अगाडि हेरून्, र तेरो अगिल्तिर सिधा एकटक लगाएर हेर् ।
26 Make the path of your feet level. Let all of your ways be established.
तेरो खुट्टाको लागि नैतिकताको मार्ग बना । तब तेरा सबै मार्गहरू सुरक्षित हुने छन् ।
27 Do not turn to the right hand nor to the left. Remove your foot from evil.
दाहिने वा देब्रेतिर नलाग् । खराबीबाट तेरो चाललाई फर्का ।
