Proverbs 16

1 The plans of the heart belong to man, but the answer of the tongue is from the LORD.

انسان نقشه‌های زیادی می‌کشد، اما نتیجهٔ نهایی آنها در دست خداست.

2 All the ways of a man are clean in his own eyes; but the LORD weighs the motives.

تمام کارهای انسان به نظر خودش درست است، اما انگیزه‌ها را خداوند می‌بیند.

3 Entrust your works to the LORD, and your plans will be established.

نقشه‌های خود را به دست خداوند بسپار، آنگاه در کارهایت موفق خواهی شد.

4 The LORD has made everything for its own end—yes, even the wicked for the day of evil.

خداوند هر چیزی را برای هدف و منظوری خلق کرده است. او حتی بدکاران را برای مجازات آفریده است.

5 Everyone who is proud in heart is an abomination to the LORD: they shall certainly not be unpunished.

خداوند از اشخاص متکبر نفرت دارد و هرگز اجازه نخواهد داد آنها از مجازات فرار کنند.

6 By mercy and truth iniquity is atoned for. By the fear of the LORD men depart from evil.

درستکار و با محبت باش که خدا گناهت را خواهد بخشید. از خداوند بترس که بدی از تو دور خواهد شد.

7 When a man's ways please the LORD, he makes even his enemies to be at peace with him.

وقتی کسی خدا را خشنود می‌سازد، خدا کاری می‌کند که حتی دشمنان آن شخص نیز با وی از در صلح و آشتی درآیند.

8 Better is a little with righteousness, than great revenues with injustice.

ثروت اندک که با درستکاری به دست آمده باشد بهتر است از ثروت هنگفتی که از راه نادرست فراهم شده باشد.

9 A man's heart plans his course, but the LORD directs his steps.

انسان در فکر خود نقشه‌ها می‌کشد، اما خداوند او را در انجام آنها هدایت می‌کند.

10 Inspired judgments are on the lips of the king. He shall not betray his mouth.

پادشاه با حکمت الاهی سخن می‌گوید، پس نباید به عدالت خیانت ورزد.

11 Honest balances and scales are the LORD's; all the weights in the bag are his work.

میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است، همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 It is an abomination to kings to do wickedness, for the throne is established by righteousness.

پادشاهان نمی‌توانند ظلم کنند، زیرا تخت سلطنت از عدالت برقرار می‌ماند.

13 Righteous lips are the delight of kings. They value one who speaks the truth.

پادشاهان اشخاص راستگو را دوست دارند و از وجود ایشان خشنود می‌شوند.

14 The king's wrath is a messenger of death, but a wise man will pacify it.

خشم پادشاه پیک مرگ است ولی مرد عاقل آن را فرو می‌نشاند.

15 In the light of the king's face is life. His favor is like a cloud of the spring rain.

شادی و رضایت پادشاه مانند ابر بهاری است که حیات به ارمغان می‌آورد.

16 How much better it is to get wisdom than gold. Yes, to get understanding is to be chosen rather than silver.

به دست آوردن حکمت و دانایی بهتر است از اندوختن طلا و نقره.

17 The highway of the upright is to depart from evil. He who keeps his way preserves his soul.

راه خداشناسان دور از هر نوع بدی است و هر که در این راه گام بردارد جان خود را حفظ خواهد کرد.

18 Pride goes before destruction, and a haughty spirit before a fall.

غرور منجر به هلاکت می‌شود و تکبر به سقوط می‌انجامد.

19 It is better to be of a lowly spirit with the poor, than to divide the plunder with the proud.

بهتر است انسان متواضع باشد و با ستمدیدگان بنشیند تا اینکه میان متکبران باشد و در غنایم آنها سهیم شود.

20 He who heeds the word finds prosperity, and blessed is he who trusts in the LORD.

آنانی که کلام خداوند را اطاعت کنند سعادتمند خواهند شد و کسانی که بر او توکل نمایند برکت خواهند یافت.

21 The wise in heart shall be called prudent. Pleasantness of the lips promotes instruction.

دانا را از فهمش می‌شناسند و سخنان دلنشین او انسان را مجاب می‌کند.

22 Understanding is a fountain of life to one who has it, but the punishment of fools is their folly.

حکمت برای کسانی که از آن برخوردارند چشمهٔ حیات است، ولی حماقت برای نادانان مجازات به بار می‌آورد.

23 The heart of the wise instructs his mouth, and adds learning to his lips.

سخنان شخص دانا عاقلانه است و تعالیمی که او می‌دهد مؤثر می‌باشد.

24 Pleasant words are a honeycomb, sweet to the soul, and health to the bones.

سخنان محبت‌آمیز مانند عسل شیرین است و جان انسان را شفا می‌بخشد.

25 There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.

راههایی هستند که به نظر انسان راست می‌آیند، اما عاقبت به مرگ منتهی می‌شوند.

26 The appetite of the laboring man labors for him; for his mouth urges him on.

گرسنگی خوب است زیرا تو را وادار می‌کند که برای رفع آن کار کنی.

27 A worthless man devises mischief. His speech is like a scorching fire.

آدم بدکار نقشه‌های پلید می‌کشد و سخنانش مثل آتش می‌سوزاند.

28 A perverse man stirs up strife, and a gossip separates close friends.

شخص بداندیش نزاع به پا می‌کند و آدم سخن‌چین بهترین دوستان را از هم جدا می‌نماید.

29 A man of violence entices his neighbor, and leads him in a way that is not good.

آدم ظالم همسایه‌اش را فریب می‌دهد و او را به راه نادرست می‌کشاند.

30 One who winks his eyes to plot perversities, one who compresses his lips, is bent on evil.

شخص بدکار چشمان خود را می‌بندد و لبهایش را جمع می‌کند تا برای انجام مقاصد پلید خود نقشه بکشد.

31 Gray hair is a crown of glory. It is found in the path of righteousness.

موی سپید تاج جلال است که با زندگی خداپسندانه به دست می‌آید.

32 One who is slow to anger is better than the mighty; one who rules his spirit, than he who takes a city.

صبر از قدرت بهتر است و کسی که بر خود مسلط باشد از شخصی که شهری را تسخیر نماید برتر است.

33 The lot is cast into the lap, but its every decision is from the LORD.

انسان قرعه را می‌اندازد، اما حکم آن را خداوند تعیین می‌کند.