Proverbs 11
1 A false balance is an abomination to the LORD, but accurate weights are his delight.
Kagurgura ni Yahweh ti nakaur a timbangan, ngem pakaragsakanna ti apag-isu a dagsen.
2 When pride comes, then comes shame, but with humility comes wisdom.
No rumsua ti panagpannakkel, umay met ti pannakaibabain, ngem iti kinapakumbaba umay ti kinasirib.
3 The integrity of the upright shall guide them, but the perverseness of the treacherous shall destroy them.
Ti kinamatalek dagiti nalinteg ti mangidalan kadakuada, ngem dagiti nakillo a wagwagas dagiti mangliliput ti mangdadael mismo kadakuada.
4 Riches do not profit in the day of wrath, but righteousness delivers from death.
Awan serserbina ti kinabaknang iti aldaw ti pungtot, ngem ti panagaramid iti nalinteg iyadayonaka iti patay.
5 The righteousness of the blameless will direct his way, but the wicked shall fall by his own wickedness.
Ti nalinteg nga aramid ti tao nga awan pakapilawanna ti mangpalinteg iti dalanna, ngem madadaelto dagiti nadangkes gapu iti bukodda a kinadangkes.
6 The righteousness of the upright shall deliver them, but the unfaithful will be trapped by evil desires.
Ti umno nga ugali dagiti mangay-ayo iti Dios ti mangpatalinaed kadakuada a natalged, ngem mapalab-ogan dagiti mangliliput babaen kadagiti kalikagumda.
7 When a wicked man dies, hope perishes, and expectation of power comes to nothing.
No adda matay a tao a nadangkes, agpukaw ti namnamana, ket awanto ti pagturongan ti namnama nga adda iti bilegna.
8 A righteous person is delivered out of trouble, and the wicked takes his place.
Ti agar-aramid iti nalinteg ket maiyadayo iti riribuk, ketdi, dumteng daytoy kadagiti nadangkes.
9 With his mouth the godless man destroys his neighbor, but the righteous will be delivered through knowledge.
Babaen iti ngiwatna, dadaelen ti tao nga awanan iti dios ti kaarrubana, ngem babaen iti pannakaammo ket agtalinaed a natalged dagiti agar-aramid iti nalinteg.
10 When it goes well with the righteous, the city rejoices. When the wicked perish, there is shouting.
No rumang-ay dagiti agar-aramid iti nalinteg, agrag-o ti siudad; no mapukaw dagiti nadangkes, adda panagdirdir-i.
11 By the blessing of the upright, the city is exalted, but it is overthrown by the mouth of the wicked.
Babaen kadagiti nasasayaat a sagut dagiti mangay-ayo iti Dios, maidayaw ti siudad; gapu iti ngiwat dagiti nadangkes, marba ti siudad.
12 One who despises his neighbor is void of wisdom, but a man of understanding holds his peace.
Awan ammo ti tao a manglais iti gayyemna, ngem naulimek ti tao nga addaan pannakaawat.
13 One who brings gossip betrays a confidence, but one who is of a trustworthy spirit is one who keeps a secret.
Ti siasinoman a mapmapan mangperperdi ket agipalpalgak kadagiti palimed, ngem ti napudno a tao ket saluadanna ti palimed.
14 Where there is no wise guidance, the nation falls, but in the multitude of counselors there is victory.
No awan ti nasirib a panangidalan, madadael ti nasion, ngem umay ti panagballigi babaen iti panangiyuman kadagiti adu a mammagbaga.
15 He who is collateral for a stranger will suffer for it, but he who refuses pledges of collateral is secure.
Siasinoman a mangpatalged iti utang ti ganggannaet ket sigurado nga agsagabanto, ngem natalged ti tao a kagurgurana ti agkari babaen iti kasta.
16 A gracious woman obtains honor, but she who hates virtue makes a throne for dishonor. The slothful become destitute, and ruthless men grab wealth.
Ti naparabur a babai, magun-odna ti pammadayaw, ngem dagiti naulpit a tattao, petpetpetanda ti kinabaknang.
17 The merciful man does good to his own soul, but he who is cruel troubles his own flesh.
Ti naasi a tao gunggunaanna ti bagina, ngem ti naulpit a tao saksaktanna ti bagina.
18 Wicked people earn deceitful wages, but one who sows righteousness reaps a sure reward.
Agulbod ti nadangkes a tao tapno magun-odna ti gunggunana, ngem ti tao nga agmula iti umno ket apitenna ti supapak ti kinapudno.
19 He who is truly righteous gets life. He who pursues evil gets death.
Ti napudno a tao nga agar-aramid iti umno ket agbiag, ngem ti tao a mangkamkamat iti kinadakes ket matay.
20 Those who are perverse in heart are an abomination to the LORD, but those whose ways are blameless are his delight.
Kagurgura ni Yahweh dagiti dakes ti pusoda, ngem pakaragsakanna dagiti tattao nga awan pakababalawan dagiti wagwagasda.
21 Most certainly, the evil man will not be unpunished, but the descendants of the righteous will be delivered.
Sigurado daytoy—madusanto dagiti nadangkes a tattao, ngem natalgedto dagiti kaputotan dagiti agar-aramid iti umno.
22 Like a gold ring in a pig's snout, is a beautiful woman who lacks discretion.
Kasla aritus a balitok iti subsob ti baboy ti napintas a babai nga awanan pannakaawat.
23 The desire of the righteous is only good. The expectation of the wicked is wrath.
Dagiti tarigagay dagiti agaramid iti umno ket agbanag a nasayaat, ngem pungtot laeng ti manamnama dagiti nadangkes a tattao.
24 There is one who scatters, and increases yet more. There is one who withholds more than is appropriate, but gains poverty.
Adda maysa a tao a managmula iti bukel— ad-addunto pay ti maapitna; adda met sabali saan a managmula, pumanglaw isuna.
25 The liberal soul shall be made fat. He who waters shall be watered also himself.
Ti naparabur a tao ket rumang-ay, ken ti tao a manangted iti danum iti sabali ket maaddanto iti danum a para iti bagina.
26 People curse someone who withholds grain, but blessing will be on the head of him who sells it.
Ilunodto dagiti tattao ti tao nga agkedked nga aglako iti bukel, ngem mabalangatan iti nasasayaat a sagsagut ti ulo ti tao nga agilaklako iti daytoy.
27 He who diligently seeks good seeks favor, but he who searches after evil, it shall come to him.
Ti tao a napasnek nga agbiruk iti kinaimbag ket makasarak pay iti parabur, ngem ti tao a mangsapsapul iti dakes ket masarakannanto ti dakes.
28 He who trusts in his riches will fall, but the righteous shall flourish as the green leaf.
Madadael dagiti agtalek kadagiti kinabaknangda, ngem kas iti bulong ket lumangto dagiti agar-aramid iti umno.
29 He who troubles his own house shall inherit the wind. The foolish shall be servant to the wise of heart.
Ti tao a mangmangyeg iti riribuk iti balayna ket agtawiddanto iti angin, ken ti maag ket agbalinto nga adipen ti tao a nasirib.
30 The fruit of the righteous is a tree of life; and he who plucks that life is wise.
Dagiti agar-aramid iti umno ket kaslanto iti kayo ti biag, ngem ti kinaranggas ket ik-ikkatenna ti biag.
31 If the righteous is delivered with difficulty, where will the ungodly and the sinner appear?
No dagiti agar-aramid iti umno ket aw-awatenda ti maiparbeng kadakuada, kasta met ngarud ti nadangkes ken ti managbasol!
