Mark 14
1 It was now two days before the Passover and the feast of Matzah, and the chief cohanim and the scribes sought how they might seize him by deception, and kill him.
Kini duha ka adlaw na lamang sa dili pa moabot ang Pagsaylo ug ang Kombira sa Tinapay nga Walay Patubo. Ang mga pangulong pari ug ang mga scriba naghunahuna kung unsaon nila pagdakop si Jesus sa hilom ug unya patyon siya.
2 For they said, "Not during the feast, because there might be a riot of the people."
Kay sila nag-ingon, “Dili sa panahon sa kombira, aron ang kagubot dili mahitabo taliwala sa katawhan.”
3 While he was at Bethany, in the house of Shim'on ha-Metzora, as he was reclining, a woman came having an alabaster jar of ointment of pure nard—very costly. She broke the jar, and poured it over his head.
Samtang si Jesus atua sa Betany sa balay ni Simon nga sanglahon, sa nagsandig siya sa kan-anan, miduol kaniya ang usa ka babaye nga adunay alabastrong tibod nga mahal kaayong pahumot, sa putling nardo. Gibuak niya ang tibod ug gibubo kini ngadto sa ulo niya.
4 But there were some who were indignant among themselves, and saying, "Why has this ointment been wasted?
Apan adunay pipila nga nangasuko. Nagsultihanay sila sa usag-usa ug miingon, “Unsa ang hinungdan nga kini giusikan man?
5 For this ointment might have been sold for more than three hundred denarii, and given to the poor." They grumbled against her.
Kini nga pahumot mamahimo unta nga ibaligya kapin pa sa 300 ka denaryo, ug ihatag sa mga kabos.” Ug gibadlong nila siya.
6 But Yeshua said, "Leave her alone. Why do you trouble her? She has done a good work for me.
Apan si Jesus miingon, “Pasagdi siya. Nganong gisamok ninyo siya? Nakahimo siya ug usa ka matahom nga butang alang kanako.
7 For you always have the poor with you, and whenever you want to, you can do them good; but you will not always have me.
Kauban ninyo kanunay ang kabos, ug bisan unsa ang iyong gitinguha kamo makabuhat sa maayo ngadto kanila, apan kamo dili kanunay anaa kanako.
8 She has done what she could. She has anointed my body beforehand for the burying.
Gibuhat niya kung unsa ang angay niyang buhaton: gidihogan niya ang akong lawas alang sa paglubong.
9 Truly I tell you, wherever this Good News may be preached throughout the whole world, that which this woman has done will also be spoken of for a memorial of her."
Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, bisan diin ang ebanghelyo igasangyaw sa tibuok kalibotan, kining gibuhat niining bayhana pagahisgotan alang sa paghandom kaniya.”
10 Judah the Iskriot, who was one of the twelve, went away to the chief cohanim, that he might deliver him to them.
Unya si Judas Iscariote, ang usa sa napulog duha, miadto sa mga pangulong pari aron sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
11 They, when they heard it, were glad, and promised to give him money. He sought how he might conveniently deliver him.
Sa pagkadungog sa mga pangulong pari niini, nalipay sila ug nagsaad sa paghatag kaniya ug salapi. Nagsugod na siya pagpangita ug kahigayonan aron sa pagtugyan kaniya ngadto kanila.
12 On the first day of matzah, when they sacrificed the Passover lamb, his talmidim asked him, "Where do you want us to go and make ready that you may eat the Passover?"
Sa unang adlaw sa tinapay nga walay patubo, sa paghalad nila sa nating karnero sa Pagsaylo, ang iyang mga disipulo miingon kaniya, “Hain man ang buot nimong adtoan namo aron sa pag-andam alang sa imong pagkaon sa Pagsaylo nga panihapon?”
13 He sent two of his talmidim, and said to them, "Go into the city, and there you will meet a man carrying a pitcher of water. Follow him,
Nagpadala siya ug duha sa iyang mga disipulo ug miingon kanila, “Adto ngadto sa siyudad, ug ang usa ka tawo nga nagadala ug usa ka banga nga tubig ang mosugat kaninyo. Sunod kaniya.
14 and wherever he enters in, tell the master of the house, 'The Teacher says, "Where is my guest room, where I may eat the Passover with my talmidim?"'
Kung diin siya mosulod nga balay, sunod kaniya sa sulod ug sultihi ang tag-iya sa balay nga, 'Ang magtutudlo nag-ingon, “Hain ang akong lawak nga abotanan diin ako makigsalo sa Pagsaylo kauban ang akong mga disipulo?'
15 He will himself show you a large upper room furnished and ready. Make ready for us there."
Ipakita niya kaninyo ang usa ka dakong sinangkapan nga lawak sa taas nga andam na. Buhata ang pagpangandam alang kanato didto.
16 The talmidim went out, and came into the city, and found things as he had said to them, and they prepared the Passover.
Ang mga disipulo mibiya ug miadto sa siyudad; nakaplagan nila ang tanan sumala sa iyang giingon ngadto kanila, ug giandam nila ang Pagsaylo sa pagkaon.
17 When it was evening he came with the twelve.
Sa pagkagabii, miabot siya uban ang napulog duha.
18 And as they were reclining and eating, Yeshua said, "Truly I tell you, one of you will betray me—he who eats with me."
Samtang sila nagsandig sa kan-anan ug nangaon, si Jesus miingon, “Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, nga ang usa kaninyo nga mikaon uban kanako magabudhi kanako.”
19 And they began to be sorrowful, and to say to him one by one, "Surely not I?" And another said, "Surely not I?"
Naguol pag-ayo silang tanan, ug ang usag-usa miingon kaniya, “Sigurado dili gayod ako?”
20 He said to them, "It is one of the twelve, he who dips with me in the dish.
Si Jesus mitubag ug miingon kanila, “Usa kini sa napulog duha, ang usa karon nga nagtuslob sa tinapay uban kanako sa panaksan.
21 For the Son of Man goes, even as it is written about him, but woe to that man by whom the Son of Man is betrayed. It would be better for that man if he had not been born."
Kay ang Anak sa Tawo moadto sa dalan sumala sa giingon sa kasulatan mahitungod kaniya. Apan alaot kanang tawhana nga nagbudhi sa Anak sa Tawo. Mas maayo unta kini kaniya kung wala na lamang siya natawo.”
22 As they were eating, he took bread, and when he had blessed, he broke it, and gave to them, and said, "Take; this is my body."
Samtang nangaon sila, si Jesus mikuha sa tinapay, gipanalanginan kini, ug gipikas-pikas kini. Gihatag niya kini ngadto kanila ug miingon, “Dawata kini. Mao kini ang akong lawas.”
23 He took a cup, and when he had given thanks, he gave to them. They all drank of it.
Gikuha niya ang usa ka kupa, nagpasalamat, ug gihatag kini kanila, ug nanginom silang tanan gikan niini.
24 He said to them, "This is my blood of the new covenant, which is poured out for many.
Miingon siya kanila, “Mao kini ang akong dugo sa pakigsaad, ang dugo nga iula alang sa kadaghanan.
25 Truly I tell you, I will no more drink of the fruit of the vine, until that day when I drink it anew in the Kingdom of God."
Sa pagkatinuod sultihan ko kamo, dili na ako moinom pag-usab niining bunga sa paras, hangtod niadtong adlawa nga magainom ako niini sa bag-o didto sa gingharian sa Dios.”
26 When they had sung the hymn, they went out to the Mount of Olives.
Sa nanag-awit na sila ug usa ka salmo, nangadto sila sa Bukid sa mga Olibo.
27 Yeshua said to them, "All of you will fall away, for it is written, 'I will strike the shepherd, and the sheep will be scattered.'
Miingon si Jesus kanila, “Kamong tanan mobiya tungod kanako, kay kini nahisulat, 'Pagabunalan ko ang magbalantay ug ang mga karnero magkatibulaag.'
28 However, after I am raised up, I will go before you into Galil."
Apan human sa akong pagkabanhaw, mag-una ako kaninyo didto sa Galilea.
29 But Peter said to him, "Although all will be offended, yet I will not."
Si Pedro miingon kaniya, “Bisan kung ang tanan mobiya, dili gayod ako.”
30 Yeshua said to him, "Truly I tell you, that today, even this night, before the rooster crows twice, you will deny me three times."
Si Jesus miingon kaniya, “Sa pagkatinuod sultihan ko ikaw, nga niining gabhiona, sa dili pa motuktugaok ang manok sa makaduha, ilimod mo na ako sa makatulong higayon.”
31 But he insisted, "If I must die with you, I will not deny you." They all said the same thing.
Apan si Pedro miingon, “Kung ako mamatay man uban kanimo, dili ko ikaw ilimod.” Silang tanan naghimo sa samang saad.
32 They came to a place which was named Gethsemane. He said to his talmidim, "Sit here, while I pray."
Sila miabot sa dapit nga gitawag ug Getsemane, ug si Jesus miingon sa iyang mga disipulo, “Lingkod dinhi samtang ako mag-ampo.”
33 He took with him Peter, Jacob, and John, and began to be greatly troubled and distressed.
Gidala niya sila Pedro, Santiago, ug Juan uban kaniya, ug misugod sa pagsubo ug naguol pag-ayo.
34 He said to them, "My soul is exceedingly sorrowful, even to death. Stay here, and watch."
Miingon siya kanila, “Ang akong kalag nagmasulob-on pag-ayo, bisan sa kamatayon. Pabilin dinhi ug pagtukaw.”
35 He went forward a little, and fell on the ground, and prayed that, if it were possible, the hour might pass away from him.
Milakaw si Jesus ug diyutay sa unahan, mihapa sa yuta, ug nag-ampo siya, kung mahimo, nga kining taknaa molabay unta gikan kaniya.
36 He said, "Abba, Father, all things are possible to you. Please remove this cup from me. However, not what I desire, but what you desire."
Siya miingon, “Abba, Amahan, ang tanang butang mahimo nimo. Kuhaa kining kupa gikan kanako. Apan dili ang akong kabubut-on, kondili ang imo.”
37 He came and found them sleeping, and said to Peter, "Shim'on, are you sleeping? Could you not watch one hour?
Mibalik siya ug nakaplagan sila nga nangatulog, ug siya miingon kang Pedro, “Simon, nakatulog ka ba? Dili ba gayod ikaw makatukaw sa usa lamang ka takna?
38 Watch and pray, that you may not enter into temptation. The spirit indeed is willing, but the flesh is weak."
Pagtukaw ug pag-ampo aron nga kamo dili mahisulod ngadto sa panulay. Ang espiritu andam gayod, apan luya ang unod.
39 Again he went away, and prayed, saying the same words.
Mipalayo na usab siya ug nag-ampo, ug gigamit niya ang samang mga pulong.
40 Again he came and found them sleeping again, for their eyes were very heavy, and they did not know what to answer him.
Mibalik na usab siya ug nakaplagan sila nga nangatulog, kay nangaloya na pag-ayo ang ilang mata ug wala sila masayod kung unsa ang ikasulti ngadto kaniya.
41 He came the third time, and said to them, "Sleep on now, and take your rest. It is enough. The hour has come. Look, the Son of Man is betrayed into the hands of sinners.
Miduol siya sa makatulong higayon ug miingon kanila, “Nangatulog pa gihapon kamo ug namahulay? Igo na! Miabot na ang takna. Tan-awa! Ang Anak sa Tawo igatugyan sa mga kamot sa mga makasasala.
42 Arise, let us be going. Look, he who betrays me is near."
Panindog, manlakaw na kita. Tan-awa, ang usa sa magbudhi kanako nagkaduol na.
43 Immediately, while he was still speaking, Judah, one of the twelve, came—and with him a crowd with swords and clubs, from the chief cohanim, the scribes, and the elders.
Dihadiha, samtang nagasulti pa siya, si Judas, ang usa sa napulog duha, miabot, ug ang dakong panon sa katawhan uban kaniya nga adunay mga espada ug mga puspos, gikan sa mga pangulong pari, mga scriba, ug ang mga kadagkoan.
44 Now he who betrayed him had given them a sign, saying, "Whomever I will kiss, that is he. Seize him, and lead him away safely."
Karon ang magbubudhi niya mihatag kanila ug ilhanan, nga miingon, “Si kinsa ang akong halokan, mao na kana siya. Dakpa siya ug dad-a siya ubos sa pagbantay.”
45 When he had come, immediately he came to him, and said, "Rabbi." and kissed him.
Sa pag-abot ni Judas, dihadiha miduol siya kang Jesus, ug miingon, “Rabbi!” Ug mihalok siya kaniya.
46 They laid hands on him, and seized him.
Unya gigunitan nila ang iyang mga kamot ug gidakop siya.
47 But a certain one of those who stood by drew his sword, and struck the servant of the cohen hagadol, and cut off his ear.
Apan ang usa kanila nga nagtindog sa duol mihulbot sa iyang espada ug mitigbas sa sulugoon sa labaw nga pari ug naputol ang iyang dalunggan.
48 Yeshua answered them, "Have you come out, as against a robber, with swords and clubs to seize me?
Si Jesus miingon kanila, “Nanganhi ba kamo, ingon nga batok sa usa ka tulisan, nga inubanan man sa mga espada ug mga puspos alang sa pagdakop kanako?”
49 I was daily with you in the temple teaching, and you did not arrest me. But this is so that the Scriptures might be fulfilled."
Sa adlaw-adlaw nga ako kauban pa ninyo ug ako nagatudlo ngadto sa templo, wala ninyo ako dakpa. Apan mahitabo kini aron matuman gayod ang kasulatan.
50 They all left him, and fled.
Ug ang tanan nga kauban ni Jesus mibiya kaniya ug mikalagiw.
51 And a certain young man followed him, having a linen cloth thrown around himself, over his naked body. And they grabbed him,
Ang usa ka batan-on nga lalaki misunod kaniya, nga nagsul-ob lamang ug usa ka lino nga panapton nga giputos palibot kaniya;
52 but he left the linen cloth, and fled naked.
gidakop nila siya apan nabilin niya didto ang lino nga panapton ug midagan siya palayo kanila nga hubo.
53 They led Yeshua away to the cohen hagadol. All the chief cohanim, the elders, and the scribes came together.
Gipangulohan nila si Jesus ngadto sa labaw nga pari. Nagtigom didto uban kaniya ang tanan nga mga pangulong pari, ang mga kadagkoan, ug ang mga scriba.
54 Peter had followed him from a distance, until he came into the court of the cohen hagadol. He was sitting with the officers, and warming himself in the light of the fire.
Karon si Pedro misunod kaniya gikan sa layo, hangtod sa hawanan sa labaw nga pari. Milingkod siya tapad sa mga guwardiya, nga nagadangdang duol sa kalayo.
55 Now the chief cohanim and the whole council sought witnesses against Yeshua to put him to death, and found none.
Karon ang mga pangulong pari ug ang tibuok Konseho nagapangita ug pagpamatuod batok kang Jesus aron itugyan nila siya ngadto sa kamatayon.
56 For many gave false testimony against him, and their testimony did not agree with each other.
Apan wala sila makakaplag niini. Kay daghan ang nanagdala sa bakak nga pagpamatuod batok kaniya, apan bisan ang ilang pagpamatuod wala magka-uyon.
57 Some stood up, and gave false testimony against him, saying,
Ang pipila mitindog ug nagdala sa bakak nga pagpamatuod batok kaniya; miingon sila,
58 "We heard him say, 'I will destroy this temple that is made with hands, and in three days I will build another made without hands.'"
“Nakadungog kami nga siya nag-ingon, “Gubaon ko kining temploha nga hinimo sa mga kamot, ug sulod sa tulo ka adlaw pagatukoron ko ang lain nga dili binuhat sa mga kamot.”'
59 Even so, their testimony did not agree.
Apan bisan ang ilang pagpamatuod wala magka-uyon.
60 The cohen hagadol stood up in the midst, and asked Yeshua, "Have you no answer? What is it which these testify against you?"
Ang labaw nga pari nagtindog taliwala kanila ug nangutana kang Jesus, “Wala ka bay ikatubag? Unsa man kining ginapamatud-an sa mga tawo batok kanimo?”
61 But he stayed quiet, and answered nothing. Again the cohen hagadol asked him, "Are you the Messiah, the Son of the Blessed One?"
Apan siya nagahilom ug wala mitubag bisan usa. Ang labaw nga pari nangutana kaniya pag-usab ug miingon, “Ikaw ba si Cristo, ang anak nga Bulahan?”
62 And Yeshua said, "I am, and you will see the Son of Man sitting at the right hand of Power, and coming with the clouds of the sky."
Si Jesus miingon, “Ako. Ug makita ninyo ang Anak sa Tawo nga magalingkod sa gamhanan nga tuong kamot ug moabot inubanan sa mga panganod sa langit.”
63 The cohen hagadol tore his clothes, and said, "What further need have we of witnesses?
Gigisi sa labaw nga pari ang iyang mga bisti ug miingon, “Nanginahanglan pa ba kita ug mga saksi?
64 You have heard the blasphemy. What do you think?" They all condemned him to be worthy of death.
Nadungog ninyo ang pagpasipala. Unsa man ang inyong hukom?” Ug silang tanan nagkahiusa nga naghukom kaniya nga angay sa kamatayon.
65 Some began to spit on him, and to cover his face, and to beat him with fists, and to tell him, "Prophesy." And the officers took him and beat him.
Ang pipila misugod sa pagluwa kaniya ug mitabon sa iyang dagway ug mihapak kaniya ug miingon, “Tag-ana!” Ang mga opisyal nagkuha kaniya ug naglatos kaniya.
66 Now as Peter was in the courtyard below, one of the servant girls of the cohen hagadol came,
Samtang si Pedro anaa sa silong sa hawanan, ang usa sa mga sulogoon nga babaye sa labaw nga pari miduol kaniya.
67 and seeing Peter warming himself, she looked at him, and said, "You were also with Yeshua of Natzeret."
Nakita niya si Pedro nga nagtindog duol sa kalayo aron mainitan, ug siya mitutok kaniya. Unya miingon siya, “Ikaw usab kauban ni Jesus nga Nazareno.”
68 But he denied it, saying, "I neither know nor understand what you are saying." And he went out into the forecourt, and a rooster crowed.
Apan siya milimod niini, nga nag-ingon, “Ako wala makaila ni wala makasabot kung unsa ang imong gipanulti.” Unya migawas siya sa hawanan. Ang pipila sa mga sinulat midugang, “Ug ang manok mituktugaok,” apan ang pinakamaayong mga sinulat wala niining pulong.
69 And the servant girl saw him, and began again to tell those who stood by, "This is one of them."
Apan ang sulugoon didto nakakita kaniya ug misugod na usab sa pag-ingon niadtong mga nagatindog didto, “Kining tawhana usa kanila!”
70 But he again denied it. After a little while again those who stood by said to Peter, "You truly are one of them, for you are a Galilean, and your accent shows it."
Apan gilimod niya kini pag-usab. Sa pagkataodtaod kadtong nanagtindog didto nag-sulti kang Pedro, “Sa pagkatinuod ikaw usa kanila, kay ikaw usab taga Galilea.”
71 But he began to curse, and to swear, "I do not know this man of whom you speak."
Apan siya misugod sa iyang kaugalingon sa pagpanunglo ug pagpanumpa, “Wala gayod ako makaila niining tawhana nga inyong giingon.”
72 And immediately the rooster crowed the second time. Peter remembered the word, how that Yeshua said to him, "Before the rooster crows twice, you will deny me three times." When he thought about that, he wept.
Unya ang manok mituktugaok sa makaduhang higayon. Unya nahinumdoman ni Pedro ang mga gipamulong kaniya ni Jesus: “Sa dili pa motuktogaok ang manok sa makaduha, igalimod mo na ako sa makatulong higayon.” Ug siya nahugno pag-ayo ug mihilak.
