Luke 22
1 Now the feast of Matzah, which is called the Passover, drew near.
Поджалас свэнко Бизакваскатирэн марнэн, саво инке акхарэласпэ Патради.
2 The chief cohanim and the scribes sought how they might kill him, for they feared the people.
Барэ рашая и сытяримаря Законостирэ родэнас, сар тэ умарэн Исусос, нэ даранас манушэндар.
3 Satan entered into Judah, who was called the Iskriot, who was numbered with the twelve.
Тунчи Сатана вжыля андо Иуда, савэс акхарэнас Искариото, екх андай дэшудуй.
4 He went away, and talked with the chief cohanim and captains about how he might deliver him to them.
Вов жыля и дя дума лэ барэ рашаенца и пхурэдэрэ халавдэнца, сар тэ здэл лэнди Исусос.
5 They were glad, and agreed to give him money.
Онэ радосайле и допхэндэпэ тэ дэн лэсти ловэ.
6 He consented, and sought an opportunity to deliver him to them in the absence of the crowd.
Вов дя лав и родэлас лащи вряма, сар тэ здэл Исусос, кала пашэ на авэла манушэн.
7 The day of matzah came, on which the Passover lamb must be sacrificed.
Авиля дес Бизакваскатирэн марнэн, кала трэбуй сас тэ зашынэн патрадятирэс бакрорэс.
8 He sent Peter and John, saying, "Go and prepare the Passover for us, that we may eat."
Исусо бишалдя лэ Пэтрос тай лэ Иоанос, пхэндя лэнди: — Жантэ, пригытон важ амэнди патрадяко хамос.
9 They said to him, "Where do you want us to prepare?"
— Кай Ту камэс, соб амэ тэ гытосарас? — пушле онэ.
10 He said to them, "Look, when you have entered into the city, a man carrying a pitcher of water will meet you. Follow him into the house which he enters.
Вов пхэндя лэнди: — Кала тумэ зажана андо форо, дикхэна манушэс, саво андярэл кхоро паеса. Жантэ пала лэстэ андо чер, андэ саво вов зажала,
11 Tell the master of the house, 'The Teacher says to you, "Where is the guest room, where I may eat the Passover with my talmidim?"'
и пхэнэн лэ хуласти пав чер: «Сытяримари пхэнэл тути: "Кай тхан андо чер, соб Манди тэ хав патрадяко хамос лэ сытярнэнца Мэрнэнца?"»
12 He will show you a large, furnished upper room. Make preparations there."
И вов сикавэла тумэнди баро, гытосардо тхан упрэ андо чер, котэ гытон.
13 They went, found things as he had told them, and they prepared the Passover.
Онэ жыле и вся удикхле кадя, сар пхэндя лэнди Исусо, и гытосардэ патрадяко хамос.
14 When the hour had come, he reclined at the table, and the emissaries joined him.
Кала авиля вряма Исусо бэшля лэ апостолонэнца палай мэсали.
15 He said to them, "I have earnestly desired to eat this Passover with you before I suffer,
Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Сар фартэ Мэ камавас тэ хав кадва патрадяко хамос тумэнца майанглал, сар Манди авэла бари грыжа.
16 for I say to you, I will not eat of it again until it is fulfilled in the Kingdom of God."
Пхэнав тумэнди, со Мэ будэр на авава тэ хав патрадяко хамос жы кала кадья Патради терэлапэ андо Тхагаримос Дэвлэско.
17 He received a cup, and when he had given thanks, he said, "Take this, and share it among yourselves,
Тунчи Вов ля о тахтай молэса, наисардя и пхэндя: — Лэнтэ и пэнтэ андар лэстэ всаворэ.
18 for I tell you, from now on I will not drink of the fruit of the vine until the Kingdom of God comes."
Пхэнав тумэнди, со Мэ будэр на авава тэ пав пимос виноградостар жы кола вряматэ, кала авэла Тхагаримос Дэвлэско.
19 He took matzah, and when he had given thanks, he broke it, and gave to them, saying, "This is my body which is given for you. Do this in remembrance of me."
Тунчи Вов ля о марно, наисардя пала лэстэ Дэвлэс, пэрэпхагля и дя лэнди. Вов пхэндя: — Када исин тило Мэрно, саво пала тумэндэ отдэлпэ. Терэн када, кай сэрэн пала Мандэ.
20 Likewise, he took the cup after they had eaten, saying, "This cup is the new covenant in my blood, which is poured out for you.
Кала онэ хале, упалэ ля о тахтай и пхэндя: — Кадва тахтай исин нэво завето андо Мэрно рат, саво пала тумэндэ питял.
21 But look, the hand of him who betrays me is with me on the table.
Акэ, васт колэско, ко Ман прэдэла, Манца палай мэсали.
22 The Son of Man indeed goes, as it has been determined, but woe to that man through whom he is betrayed."
Нэ Шаво Манушыкано жал, сар Лэсти трэбуй. Тай бида колэсти манушэсти, саво прэдэл Лэс.
23 They began to question among themselves, which of them it was who would do this thing.
Тунчи апостолоря линэ тэ пушэн екх екхэстар, ко лэндар када терэла.
24 There arose also a contention among them, which of them was considered to be greatest.
Тунчи онэ линэ тэ ханпэ машкар пэстэ, ко лэндар авэла пхурэдэр.
25 He said to them, "The kings of the nations lord it over them, and those who have authority over them are called 'benefactors.'
Исусо пхэндя лэнди: — Тхагара аврэ пхувьяндар припхэнэн пэстирэ народонэнди, кола, савэндэ исин баримос, пхэнэн, кай онэ терэн мищимос.
26 But not so with you. But one who is the greater among you, let him become as the younger, and one who is governing, as one who serves.
Ай тумэ на авэн кацавэ, сар онэ. Тумэндэ мэк майпхурэдэр авэла, сар майцэкно, и рай — сар бутярно.
27 For who is greater, one who sits at the table, or one who serves? Is it not he who sits at the table? But I am in the midst of you as one who serves.
Ко майпхурэдэр? Кодва, ко бэшэл палай мэсали? Ай бутярно? Чи най кодва, саво бэшэл палай мэсали? Нэ Мэ машкар тумэндэ, сар бутярно.
28 But you are those who have continued with me in my trials.
Тумэ ашылепэ Манца, сар Манди сас бида.
29 I confer on you a kingdom, even as my Father conferred on me,
Сар Мэрно Дад дя Манди Тхагаримос, кадя Мэ икхатар дав лэс тумэнди,
30 that you may eat and drink at my table in my kingdom, and you will sit on thrones judging the twelve tribes of Israel."
кай и тумэ тэ хан и тэ пэн палай Мэрни мэсали андо Тхагаримос Мэрно, и бэшэна тумэ пэ троноря, кай тэ сындосарэн дэшудуй родоря лэ Израилёстирэ.
31 And the Lord said, "Shim'on, Shim'on, look, Satan has demanded to have you all, to sift you like wheat,
— Симоно! Симоно! Акэ, Сатана мангэлас тэ зумавэл тумэн и тэ жужарэл, сар о ворзо жужарэн.
32 but I prayed for you, that your faith would not fail. You, when once you have turned again, establish your brothers."
Нэ Мэ манглем пала тутэ Дэвлэс, кай тэ на хасарэс патимос тиро. Ай ту ежэно, кала рисавэса Мандэ, подритяр лэ пхралэн тирэн.
33 He said to him, "Lord, I am ready to go with you both to prison and to death."
Пэтро пхэндя Лэсти: — Рай, Туса мэ гытомэ тэ жав Туса андо баруно и по миримос!
34 He said, "I tell you, Peter, the rooster will by no means crow today until you deny that you know me three times."
Нэ Исусо пхэндя: — Пхэнав тути, Пэтро, на задилабэла адес башно, сар ту тривар пхэнэса, со на жанэс Ман.
35 He said to them, "When I sent you out without money bag, and pack, and shoes, did you lack anything?" They said, "Nothing."
Тунчи Исусо пхэндя лэнди: — Кала Мэ бишалавас тумэн битышылако, и битрастако, и бипэрналэнго, со тумэнди на хутилэлас? Онэ пхэндэ: — Най, вся хутилэлас.
36 Then he said to them, "But now, whoever has a money bag must take it, and likewise a pack. Whoever has none, must sell his cloak, and buy a sword.
— Нэ икхатар, — пхэндя Исусо, — сар кастэ исин тышыла, лэ пэса, кадя ж лэ и траста; а кастэ нинай, битин пэстири йида и тин мечё.
37 For I tell you that this which is written must still be fulfilled in me: 'And he was numbered with transgressors.' For that which concerns me has an end."
Пхэнав тумэнди, со Манца трэбуй тэ стерэлпэ вся, со запистросардо: «И Вов сас забиндо сар прахари». Вся, со пала Мандэ сас пистросардо, трэбуй тэ авэл.
38 They said, "Lord, look, here are two swords." He said to them, "That is enough."
Апостолоря пхэндэ: — Рай, акэ дикх, амэндэ дуй мечёря. Исус пхэндя лэнди: — Када хутила.
39 He came out, and went, as his custom was, to the Mount of Olives. His talmidim also followed him.
Исусо выжыля тай, сар Лэстэ сас прилито, жыля по плай Оливково. Лэстирэ сытярнэ жыле Лэса.
40 When he was at the place, he said to them, "Pray that you do not enter into temptation."
Кала Исусо авиля по тхан, Вов пхэндя лэнди: — Мангэнпэ Дэвлэс, соб тэ на попэрэн андо зумавимос.
41 He was withdrawn from them about a stone's throw, and he knelt down and prayed,
Тунчи Вов отжыля лэндар пэ скачи шонас о бар, тэрдиля пэ чянга и ля тэ мангэлпэ Дэвлэс.
42 saying, "Father, if you are willing, remove this cup from me. Nevertheless, not my will, but yours, be done."
Вов пхэндя: — Дадэ! Андэ Тири зор тэ залэс кадва тахтай Мандар. Нэ мэк вся авэл на кадя, сар Мэ камав, а сар Ту камэс.
43 And an angel from heaven appeared to him, strengthening him.
Тунчи пав болыбэн Лэстэ авиля ангело и подритярэлас Лэс.
44 Being in agony he prayed more earnestly. His sweat became like great drops of blood falling down on the ground.
Андэ пхари грыжа Исусо зоралэс мангэласпэ. Лэско пото сас сар рат, саво капленца питялас пэ пхув.
45 When he rose up from his prayer, he came to the talmidim, and found them sleeping because of grief,
Кала Вов пэрэашыля тэ мангэлпэ, рисайля кай сытярнэ и удикхля лэн сутэнца, колэсти со онэ чиеле грыжатар.
46 and said to them, "Why do you sleep? Rise and pray that you may not enter into temptation."
— Состар тумэ совэн? — пушля Исусо. — Вщен и мангэнпэ, соб тэ на попэрэн андо зумавимос.
47 While he was still speaking, look, a crowd came, and he who was called Judah, one of the twelve, was leading them. He came near to Yeshua to kiss him.
Кала Вов инке дэлас дума, сикадэпэ мануша, и англал жалас екх андай дэшудуй, савэс акхарэнас Иуда. Вов поджыля кав Исусо, соб тэ чюминдэл Лэс.
48 But Yeshua said to him, "Judah, do you betray the Son of Man with a kiss?"
Исусо пхэндя лэсти: — Иуда, ту чюминдэс и калэса прэдэс Шавэс Манушыканэс?
49 When those who were around him saw what was about to happen, they said to him, "Lord, shall we strike with the sword?"
Тунчи кола, ко сас лэ Исусоса, дикхле, со икхатар авэла, и пушле: — Рай! Ай со, сар амэ арэсаса мечёса?
50 A certain one of them struck the servant of the cohen hagadol, and cut off his right ear.
Екх лэндар арэсля барэ рашаестирэс бутярнэс и отшындя лэсти право кан.
51 But Yeshua answered and said, "No more of this." Then he touched his ear and healed him.
Нэ Исусо пхэндя: — На терэн, хутила! Вов ляпэ палав кан и састярдя бутярнэс.
52 Yeshua said to the chief cohanim, captains of the temple, and elders, who had come against him, "Have you come out as against a robber, with swords and clubs?
Тунчи Исусо пхэндя барэ рашаенди, пхурэдэрэ халавдэнди храмостар и пхурэдэрэнди, савэ авиле пала Лэстэ: — Сар по прахари тумэ авиле мечёнэнца и рулянца?
53 When I was with you in the temple daily, you did not stretch out your hands against me. But this is your hour, and the power of darkness."
Мэ кажно дес сымас тумэнца андо храмо, и тумэ на схутилдэ Ман. Нэ икхатар тумари вряма, икхатар баримос калимаско.
54 They seized him, and led him away, and brought him into the cohen hagadol's house. But Peter followed from a distance.
Онэ схутилдэ Лэс и андярдэ андо чер барэ рашаеско. Пэтро дурал жалас пала лэндэ.
55 When they had kindled a fire in the middle of the courtyard, and had sat down together, Peter sat among them.
Машкар града роспхабардэ яг, и Пэтро екхэтанэ аврэ манушэнца бэшля пашай яг.
56 A certain servant girl saw him as he sat in the light, and looking intently at him, said, "This man also was with him."
Екх бутярни удикхля лэ Пэтрос, пэ удуд ягако, придикхляпэ лэстэ ай пхэндя: — И кадва мануш сас Лэса.
57 But he denied it, saying, "Woman, I do not know him."
Нэ Пэтро отпхэндяпэ. — Мэ на жанав Лэс, жувлиё, — пхэндя вов.
58 After a little while someone else saw him, and said, "You also are one of them." But Peter answered, "Man, I am not."
Тунчи инке авэр мануш удикхля лэс и пхэндя: — И ту екх лэндар. — Най, мануш, — пхэндя о Пэтро.
59 After about one hour passed, another confidently affirmed, saying, "Truly this man also was with him, for he is a Galilean."
Прожыля варикай екх чясо вряма, и инке екх мануш ашыля тэ допхэнэл: — Чячес, и кадва мануш сас Лэса. И вов кацаво жэ галилеянино.
60 But Peter said, "Man, I do not know what you are talking about." Immediately, while he was still speaking, a rooster crowed.
Нэ Пэтро пхэндя: — Мануш, мэ на жанав, пала со ту пхэнэс! И андэ кодья ж вряма, кала вов инке дэлас дума, продилабайдя башно.
61 The Lord turned, and looked at Peter. Then Peter remembered the Lord's word, how he said to him, "Before the rooster crows today you will deny me three times."
Рай обрисайля и подикхля по Пэтро. Тунчи Пэтро гындосардя лава Раестирэ, сар Вов пхэндя лэсти: «На задилабэла адес башно, сар ту тривар пхэнэса, со на жанэс Ман».
62 And he went out, and wept bitterly.
Пэтро выжыля котар и грыжатар заровдя.
63 The men who held him began mocking and beating him.
Мануша, савэ ритярэнас лэ Исусос, линэ тэ аса Лэстар и тэ марэ Лэс.
64 And having blindfolded him, they were striking his face and kept asking him, saying, "Prophesy, who is the one who struck you?"
Онэ запхангле Лэсти якха, пушэнас Лэс: — Пхэн пророкоско лав! Ко арэсля Тут?
65 They spoke many other things against him, insulting him.
И пхэнэнас Лэсти авэр бут акушэмос.
66 As soon as it was day, the council of the elders of the people gathered together, both chief cohanim and scribes, and they led him away into their council, saying,
Сар авиля дес, манушэндирэ пхурэдэра, барэ рашая и сытяримаря Законостирэ стидиле и заандярдэ Исусос андо синедрионо.
67 "If you are the Messiah, tell us." But he said to them, "If I tell you, you won't believe,
— Ту исин Христосо? Пхэн амэнди, — пушэнас онэ. Исусо пхэндя: — Сар Мэ пхэнава тумэнди, тумэ на патяна.
68 and if I ask, you will not answer me, or let me go.
И сар пушава тумэндар, тумэ на пхэнэна Манди.
69 From now on, the Son of Man will be seated at the right hand of the power of God."
Акала вряматар Шаво Манушыкано авэла тэ бэшэл пав право васт Дэвлэстиря зоратар.
70 They all said, "Are you then the Son of God?" He said to them, "You say that I am."
Онэ всаворэ линэ тэ пушэн: — Када Ту исин Дэвлэско Шаво? Вов пхэндя: — Тумэ ежэнэ пхэнэн, со када Мэ.
71 They said, "Why do we need any more witness? For we ourselves have heard from his own mouth."
Тунчи онэ пхэндэ: — Саво инке амэнди трэбуй допхэнимос? Амэ ежэнэ ашундэ, со Вов пхэндя.
