< Yochanan 11 >
1 Now a certain man was sick, Lazarus from Bethany, of the village of Miriam and her sister, Martha.
Лазарус дегән бир адәм кесәл болуп қалған еди. У Мәрйәм вә һәдиси Марта турған, Бәйт-Ания дегән кәнттә туратти
2 It was that Miriam who had anointed the Lord with ointment, and wiped his feet with her hair, whose brother, Lazarus, was sick.
(бу Мәрйәм болса, Рәбгә хушбуй майни сүркигән, путлирини өз чачлири билән ертип қурутқан һелиқи Мәрйәм еди; кесәл болуп ятқан Лазарус униң иниси еди).
3 The sisters therefore sent to him, saying, "Lord, look, the one you love is sick."
Лазарусниң һәдилири Әйсаға хәвәрчи әвәтип: «И Рәб, мана сән сөйгән [достуң] кесәл болуп қалди» дәп йәткүзди.
4 But when Yeshua heard it, he said, "This sickness is not to death, but for the glory of God, that God's Son may be glorified by it."
Лекин Әйса буни аңлап: — Бу кесәлдин өлүп кәтмәйду, бәлки бу арқилиқ Худаниң Оғли улуқлинип, Худаниң шан-шәриви аян қилиниду — деди.
5 Now Yeshua loved Martha, and her sister, and Lazarus.
Әйса Марта, сиңлиси вә Лазарусни толиму сөйәтти.
6 When therefore he heard that he was sick, he stayed two days in the place where he was.
Шуңа у Лазарусниң кесәл екәнлигини аңлиған болсиму, өзи туруватқан җайда йәнә икки күн турди.
7 Then after this he said to the talmidim, "Let us go into Judea again."
Андин кейин у мухлислириға: — Йәһудийәгә қайта барайли! — деди.
8 The talmidim told him, "Rabbi, the Jewish leaders were just trying to stone you, and are you going there again?"
Мухлислири униңға: — Устаз, йеқиндила [у йәрдики] Йәһудийлар сени чалма-кесәк қилмақчи болған турса, йәнә у йәргә қайта барамсән? — дейишти.
9 Yeshua answered, "Are there not twelve hours of daylight? If anyone walks in the day, he does not stumble, because he sees the light of this world.
Әйса мундақ деди: — Күндүздә он икки саат бар әмәсму? Күндүзи йол маңған киши путлашмас, чүнки у бу дунияниң йоруғини көриду.
10 But if anyone walks in the night, he stumbles, because the light is not in him."
Лекин кечиси йол маңған киши путлишар, чүнки униңда йоруқлуқ йоқтур.
11 He said these things, and after that, he said to them, "Our friend, Lazarus, has fallen asleep, but I am going so that I may awake him out of sleep."
Бу сөзләрни ейтқандин кейин, у: — Достимиз Лазарус ухлап қалди; мән уни уйқисидин ойғатқили баримән, — дәп қошуп қойди.
12 Then the talmidim said to him, "Lord, if he has fallen asleep, he will recover."
Шуңа мухлислар униңға: — И Рәб, ухлиған болса, яхши болуп қалиду, — деди.
13 Now Yeshua had spoken of his death, but they thought that he spoke of taking rest in sleep.
Һалбуки, Әйса Лазарусниң өлүми тоғрилиқ ейтқан еди, лекин улар у дәм елиштики уйқини дәватиду, дәп ойлашти.
14 So Yeshua said to them plainly then, "Lazarus is dead.
Шуңа Әйса уларға очуғини ейтип: — Лазарус өлди, — деди.
15 I am glad for your sakes that I was not there, so that you may believe. Nevertheless, let us go to him."
— Бирақ силәрни дәп, силәрниң етиқат қилишиңлар үчүн, [униң қешида] болмиғанлиғимға хошалмән. Әнди униң йениға барайли, — деди.
16 Thomas therefore, who is called Didymus, said to his fellow talmidim, "Let us go also, that we may die with him."
«Қош гезәк» дәп атилидиған Томас башқа мухлисдашлириға: — Бизму униң билән биллә барайли һәм униң билән биллә өләйли, — деди.
17 So when Yeshua came, he found that he had been in the tomb four days already.
Әйса мухлислири билән Бәйт-Анияға барғанда, Лазарусниң йәрликкә қоюлғиниға аллиқачан төрт күн болғанлиғи униңға мәлум болди.
18 Now Bethany was near Jerusalem, about two miles away.
Бәйт-Ания Йерусалимға йеқин болуп, униңдин алтә чақиримчә жирақлиқта еди,
19 Many of the Jewish people had come to Martha and Miriam, to console them concerning their brother.
шуниң билән нурғун Йәһудийлар Марта билән Мәрйәмгә иниси тоғрисида тәсәлли бәргили уларниң йениға кәлгән еди.
20 Then when Martha heard that Yeshua was coming, she went and met him, but Miriam stayed in the house.
Марта әнди Әйсаниң келиватқинини аңлапла, униң алдиға чиқти. Лекин Мәрйәм болса өйидә олтирип қалди.
21 Therefore Martha said to Yeshua, "Lord, if you would have been here, my brother would not have died.
Марта әнди Әйсаға: — И Рәб, бу йәрдә болған болсаң, иним өлмигән болатти.
22 Even now I know that whatever you ask of God, God will give you."
Һелиһәм Худадин немини тилисәң, Униң саңа шуни беридиғанлиғини билимән, — деди.
23 Yeshua said to her, "Your brother will rise again."
— Иниң қайта тирилиду, — деди Әйса.
24 Martha said to him, "I know that he will rise again in the resurrection at the last day."
Марта: — Ахирқи күнидә, йәнә тирилиш күнидә униң җәзмән тирилидиғанлиғини билимән, — деди.
25 Yeshua said to her, "I am the resurrection and the life. He who believes in me will still live, even if he dies.
Әйса униңға: — Тирилиш вә һаятлиқ мән өзүмдурмән; маңа етиқат қилғучи киши өлсиму, һаят болиду;
26 And whoever lives and believes in me will never die. Do you believe this?" (aiōn )
вә һаят туруп, маңа етиқат қилғучи әбәдил-әбәт өлмәс; буниңға ишинәмсән? (aiōn )
27 She said to him, "Yes, Lord. I have come to believe that you are the Messiah, the Son of God, he who comes into the world."
У униңға: — Ишинимән, и Рәб; сениң дунияға келиши муқәррәр болған Мәсиһ, Худаниң Оғли екәнлигиңгә ишинимән.
28 And when she had said this, she went away, and called Miriam, her sister, secretly, saying, "The Teacher is here, and is calling you."
Буни дәп болуп, у берип сиңлиси Мәрйәмни астиғина чақирип: — Устаз кәлди, сени чақириватиду, — деди.
29 When she heard this, she arose quickly, and went to him.
Мәрйәм буни аңлап, дәрһал орнидин туруп, униң алдиға барди
30 Now Yeshua had not yet come into the village, but was still in the place where Martha met him.
(шу пәйттә Әйса техи йезиға кирмигән болуп, Марта униң алдиға меңип, учришип қалған йәрдә еди).
31 Then the Judeans who were with her in the house, and were consoling her, when they saw Miriam, that she rose up quickly and went out, followed her, supposing that she was going to the tomb to weep there.
Әнди [Мәрйәмгә] тәсәлли бериватқан, өйдә униң билән олтарған Йәһудийлар униң алдирап қопуп сиртқа чиқип кәткинини көрүп, уни қәбиргә берип шу йәрдә жиға-зерә қилғили кәтти, дәп ойлап, униң кәйнидин меңишти.
32 Therefore when Miriam came to where Yeshua was, and saw him, she fell down at his feet, saying to him, "Lord, if you would have been here, my brother would not have died."
Мәрйәм әнди Әйса бар йәргә барғанда уни көрүп, айиғиға өзини етип: — И Рәб, бу йәрдә болған болсаң, иним өлмигән болатти! — деди.
33 When Yeshua therefore saw her weeping, and the Judeans weeping who came with her, he was deeply moved in spirit and was troubled,
Әйса Мәрйәмниң жиға-зерә қилғинини, шундақла униң билән биллә кәлгән Йәһудий хәлиқниң жиға-зерә қилишқинини көргәндә, роһида қаттиқ пиған чекип, көңли толиму беарам болди вә:
34 and said, "Where have you put him?" They told him, "Lord, come and see."
— Уни қәйәргә қойдуңлар? — дәп сориди. — И Рәб, келип көргин, — дейишти улар.
36 The Judeans therefore said, "See how he loved him."
Йәһудий хәлқи: — Қараңлар, у уни қанчилик сөйгән! — дейишти.
37 But some of them said, "Could not this man, who opened the eyes of him who was blind, have also kept this man from dying?"
Вә улардин бәзилири: — Қариғуниң көзини ачқан бу киши кесәл адәмни өлүмдин сақлап қалалмасмиди? — дейишти.
38 So Yeshua, deeply moved again, came to the tomb. Now it was a cave, and a stone lay against it.
Әйса ичидә йәнә қаттиқ пиған чекип, қәбирниң алдиға барди. Қәбир бир ғар еди; униң кириш ағзиға чоң бир таш қоюқлуқ еди.
39 Yeshua said, "Take away the stone." Martha, the sister of the dead man, said to him, "Lord, by this time there is a stench, for he has been dead four days."
Әйса: — Ташни еливетиңлар! — деди. Өлгүчиниң һәдиси Марта: — И Рәб, йәрликкә қойғили төрт күн болди, һазир у пурап кәткәнду, — деди.
40 Yeshua said to her, "Did I not tell you that if you believed, you would see God's glory?"
Әйса униңға: — Мән саңа: «Етиқат қилсаң, Худаниң шан-шәривини көрисән» дегән едимғу! — деди.
41 So they took away the stone. And Yeshua lifted up his eyes, and said, "Father, I thank you that you listened to me.
Буниң билән халайиқ ташни еливәтти. Әйса көзлирини асманға тикип мундақ дуа қилди: — И Ата, тилигимни аңлиғиниң үчүн саңа тәшәккүр ейтимән.
42 I know that you always listen to me, but because of the crowd that stands around I said this, that they may believe that you sent me."
Тиләклиримни һемишә аңлайдиғанлиғиңни билимән; лекин шундақ болсиму, әтрапимдики мошу халайиқ сениң мени әвәткәнлигиңгә ишәнсун дәп, буни ейтиватимән!
43 When he had said this, he shouted with a loud voice, "Lazarus, come out."
Бу сөзләрни қилғандин кейин, у жуқури авазда: — Лазарус, ташқириға чиқ! — дәп товлиди.
44 The man who had died came out, bound hand and foot with wrappings, and his face was wrapped around with a cloth. Yeshua said to them, "Free him, and let him go."
Өлгүчи қол-путлири кепәнләнгән, еңиги теңилған һалда ташқириға чиқти. Әйса уларға: — Кепәнни йешиветип, уни азат қилиңлар! — деди.
45 Therefore many of the Judeans, who came to Miriam and had seen the things which he did, believed in him.
Мәрйәмниң йениға пәтә қилип келип, униң әмиллирини көргән Йәһудийлар ичидин нурғунлири униңға етиқат қилди.
46 But some of them went away to the Pharisees, and told them the things which Yeshua had done.
Лекин уларниң ичидә бәзилири Пәрисийләрниң йениға берип, Әйсаниң қилған ишлирини мәлум қилишти.
47 The chief cohanim therefore and the Pharisees gathered a council, and said, "What are we doing? For this man does many signs.
Шуңа баш каһинлар вә Пәрисийләр Йәһудийларниң кеңәшмисини жиғип: — Қандақ қилишимиз керәк? Бу адәм нурғун мөҗизилик аламәтләрни яритиватиду.
48 If we leave him alone like this, everyone will believe in him, and the Romans will come and take away both our place and our nation."
Униңға шундақ йол қоюп беривәрсәк, һәммә адәм униңға етиқат қилип кетиду. Шундақ болғанда, Римлиқлар келип бу бизниң җайимиз вә қовмимизни вәйран қиливетиду! — дейишти.
49 But a certain one of them, Caiaphas, being cohen hagadol that year, said to them, "You know nothing at all,
Уларниң ичидә бири, йәни шу жили баш каһин болған Қаяфа: — Силәр һеч немини билмәйдикәнсиләр!
50 nor do you consider that it is advantageous for you that one man should die for the people, and that the whole nation not perish."
Пүтүн хәлиқниң һалак болушиниң орниға, бирла адәмниң улар үчүн өлүшиниң әвзәллигини чүшинип йәтмәйдикәнсиләр, — деди
51 Now he did not say this of himself, but being cohen hagadol that year, he prophesied that Yeshua would die for the nation,
(бу сөзни у өзлүгидин ейтмиған еди; бәлки у шу жили баш каһин болғанлиғи үчүн, Әйсаниң [Йәһудий] хәлқи үчүн, шундақла пәқәт у хәлиқ үчүнла әмәс, бәлки Худаниң һәр янға тарқилип кәткән пәрзәнтлириниң һәммисини бир қилип уюштуруш үчүн өлидиғанлиғидин алдин бешарәт берип шундақ дегән еди).
52 and not for the nation only, but that he might also gather together into one the children of God who are scattered abroad.
53 So from that day on they plotted to kill him.
Шуниң билән улар мәслиһәтлишип, шу күндин башлап Әйсани өлтүрүветишни қәстлиди.
54 Yeshua therefore walked no more openly among the Judeans, but departed from there into the country near the wilderness, to a city called Ephraim; and stayed there with his talmidim.
Шуниң үчүн Әйса әнди Йәһудийлар арисида ашкарә жүрмәйтти, у у йәрдин айрилип чөлгә йеқин райондики Әфраим исимлиқ бир шәһиригә берип, мухлислири билән у йәрдә турди.
55 Now the Jewish Passover was near, and many went up from the country to Jerusalem before the Passover, to purify themselves.
Әнди Йәһудийларниң «өтүп кетиш һейти»ға аз қалған еди. Нурғун кишиләр таһарәтни ада қилиш үчүн, һейттин илгири йезилардин Йерусалимға келишти.
56 Then they sought for Yeshua and spoke one with another, as they stood in the temple, "What do you think—that he is not coming to the feast at all?"
Шуниң билән биллә шу кишиләр Әйсани издәшти. Улар ибадәтханида жиғилғанда бир-биригә: — Қандақ ойлаватисиләр? У һейт өткүзгили кәлмәсму? — дейишти.
57 Now the chief cohanim and the Pharisees had given orders that if anyone knew where he was, he should report it, that they might arrest him.
Баш каһинлар билән Пәрисийләр болса уни тутуш үчүн, һәр кимниң униң қәйәрдилигини билсә, мәлум қилиши тоғрилиқ пәрман чиқарған еди.