Proverbs 29

1 He who is often rebuked and stiffens his neck will be destroyed suddenly, with no remedy.

۱ کسی‌که بعد از تنبیه بسیار گردنکشی می کند، ناگهان منکسر خواهد شد وعلاجی نخواهد بود.

2 When the righteous thrive, the people rejoice; but when the wicked rule, the people groan.

۲ چون عادلان افزوده گردند قوم شادی می‌کنند، اما چون شریران تسلط یابند مردم ناله می‌نمایند.

3 Whoever loves wisdom brings joy to his father; but a companion of prostitutes squanders his wealth.

۳ کسی‌که حکمت را دوست دارد پدر خویش را مسرور می‌سازد، اما کسی‌که با فاحشه هامعاشرت کند اموال را تلف می‌نماید.

4 The king by justice makes the land stable, but he who takes bribes tears it down.

۴ پادشاه ولایت را به انصاف پایدار می‌کند، امامرد رشوه خوار آن را ویران می‌سازد.

5 A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.

۵ شخصی که همسایه خود را چاپلوسی می‌کند دام برای پایهایش می‌گستراند.

6 An evil man is snared by his sin, but the righteous can sing and be glad.

۶ در معصیت مرد شریر دامی است، اما عادل ترنم و شادی خواهد نمود.

7 The righteous is concerned about justice for the poor. The wicked does not understand the concern.

۷ مرد عادل دعوی فقیر را درک می‌کند، اماشریر برای دانستن آن فهم ندارد.

8 Mockers stir up a city, but wise men turn away anger.

۸ استهزاکنندگان شهر را به آشوب می‌آورند، اما حکیمان خشم را فرومی نشانند.

9 If a wise man goes to court with a foolish man, the fool rages or scoffs, and there is no peace.

۹ اگر مرد حکیم با احمق دعوی دارد، خواه غضبناک شود خواه بخندد او را راحت نخواهد بود.

10 The bloodthirsty hate a man of integrity; and they seek the life of the upright.

۱۰ مردان خون ریز از مرد کامل نفرت دارند، اما راستان سلامتی جان او را طالبند.

11 A fool vents all of his anger, but a wise man brings himself under control.

۱۱ احمق تمامی خشم خود را ظاهر می‌سازد، اما مرد حکیم به تاخیر آن را فرومی نشاند.

12 If a ruler listens to lies, all of his officials are wicked.

۱۲ حاکمی که به سخنان دروغ گوش گیرد، جمیع خادمانش شریر خواهند شد.

13 The poor man and the oppressor have this in common: The LORD gives sight to the eyes of both.

۱۳ فقیر و ظالم با هم جمع خواهند شد، وخداوند چشمان هر دوی ایشان را روشن خواهدساخت.

14 The king who fairly judges the poor, his throne shall be established forever.

۱۴ پادشاهی که مسکینان را به راستی داوری نماید، کرسی وی تا به ابد پایدار خواهد ماند.

15 The rod of correction gives wisdom, but a child left to himself causes shame to his mother.

۱۵ چوب و تنبیه، حکمت می‌بخشد، اماپسری که بی‌لگام باشد، مادر خود را خجل خواهد ساخت.

16 When the wicked increase, sin increases; but the righteous will see their downfall.

۱۶ چون شریران افزوده شوند تقصیر زیاده می‌گردد، اما عادلان، افتادن ایشان را خواهند دید.

17 Correct your son, and he will give you peace; yes, he will bring delight to your soul.

۱۷ پسر خود را تادیب نما که تو را راحت خواهد رسانید، و به‌جان تو لذات خواهدبخشید.

18 Where there is no revelation, the people cast off restraint; but he who keeps the law is blessed.

۱۸ جایی که رویا نیست قوم گردنکش می‌شوند، اما خوشابحال کسی‌که شریعت را نگاه می‌دارد.

19 A servant can't be corrected by words. Though he understands, yet he will not respond.

۱۹ خادم، محض سخن متنبه نمی شود، زیرااگر‌چه بفهمد اجابت نمی نماید.

20 Do you see a man who is hasty in his words? There is more hope for a fool than for him.

۲۰ آیا کسی را می‌بینی که در سخن‌گفتن عجول است، امید بر احمق زیاده است از امید براو.

21 He who pampers his servant from youth will have him become a son in the end.

۲۱ هر‌که خادم خود را از طفولیت به نازمی پرورد، آخر پسر او خواهد شد.

22 An angry man stirs up strife, and a wrathful man abounds in sin.

۲۲ مرد تندخو نزاع برمی انگیزاند، و شخص کج خلق در تقصیر می‌افزاید.

23 A man's pride brings him low, but one of lowly spirit gains honor.

۲۳ تکبر شخص او را پست می‌کند، اما مردحلیم دل، به جلال خواهد رسید.

24 Whoever is an accomplice of a thief is an enemy of his own soul. He takes an oath, but dares not testify.

۲۴ هر‌که با دزد معاشرت کند خویشتن رادشمن دارد، زیرا که لعنت می‌شنود و اعتراف نمی نماید.

25 The fear of man proves to be a snare, but whoever puts his trust in the LORD will be set on high.

۲۵ ترس از انسان دام می‌گستراند، اما هر‌که برخداوند توکل نماید سرافراز خواهد شد.

26 Many seek the ruler's favor, but a man's justice comes from the LORD.

۲۶ بسیاری لطف حاکم را می‌طلبند، اماداوری انسان از جانب خداوند است.

27 A dishonest man detests the righteous, and the upright in their ways detest the wicked.

۲۷ مرد ظالم نزد عادلان مکروه است، و هر‌که در طریق، مستقیم است نزد شریران مکروه می‌باشد.